4. ЕҢбек қОРҒау және тіршілік қауіпсіздігі
жүктеу/скачать 7.41 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дыбыстың жоғарылығы, Гц
| 7.2. АВТОМОБИЛЬ КӚЛІГІ
ШУЫНЫҢ АДАМҒА ӘСЕРІ Шу дегеніміз – адам үшін еңбек етуге немесе демалуға пайдалы дыбыстық белгілерді қабылдауға кедергі жасайтын жəне акустикалық қолайсыздықтарды тудыратын, мүмкіндігінше қажет емес дыбыстар. Шу деңгейіне бірқатар факторлар əсер етеді: ■ көлік ағынының қарқындылығы, жылдамдығы жəне құрамы; ■ автомобиль двигателінің түрі; ■ жол бетінің түрі мен сапасы; ■ территориялардың жоспарлық шешімдері; ■ магистралдар бойындағы жасыл аймақтың болуы жəне басқалары. Адамға шудың əсер етуінің объективті көрсеткіштері болып табылады: ■ шудың қарқындылығы; ■ шудың жоғарылығы (үйлесімділігі); ■ əсер етуінің ұзақтығы. Шудың қарқындылығы дыбыстық қысымның мөлшерін сипаттайды, ол адамның есіту органының дабылды жарғағына дыбыстық толқынымен əсер етеді жəне децибелмен өлшенеді. Практика жүзінде шудың қарқындылығын бағалау стандартты шу өлшегіш А шкаласымен жүргізіледі, яғни орташа қарқындылық дыбыстық тербелістердің жиілігіне тəуелсіз жағдайда А шкаласы бойынша децибелмен бағаланады. 1 дБ А қарқынындығы шу есіту қабілеті өте жоғары адамға зорға есітіледі. Сыбыр қарқындылығы 20 дБ А шкаласымен бағаланады. Тұрғын жайларда күндізгі шу 40 дБ А жəне түнде 30 дБ А мөлшерінде жол беріледі. Өндірістік жайларда құрал-жабдықтардың жұмысы 70... 80 дБ А шуымен үндеседі. Қарқындылығы 80-нен астам шу адам үшін зиянды.Көлік құралдары жоғары қарқынды шудың көзі болып табылады. Мəселен, жеңіл автомобиль қозғалыс кезінде қарқындылығы 70... 80 дБ А, автобус – 80...85 дБ А, жүкавтомобильі – 80...90 дБ А мөлшерінде шу шығарады Дыбыстың жоғарылығы (үйлесімділігі) ортаның тербеліс жиілігімен анықталады жəне герцпен өлшенеді, 1Гц секөнтіне бір тербеліске тең. Жиілігіне қарай дыбыстық тербелістер былайша бөлінеді: ■ инфрадыбысты (төмен жиілікті) – 20Гц-дан кем жиілікте; ■ акустикалық (естілетін) – 16.20-дан 20000 Гц-ға дейін жиілікте; ■ ультра дыбысты(жоғары жиілікті); – 20000-нан 109 Гц-ға дейін; ■ гипердыбысты (жоғары жиіліктен астам) – 109... 1013Гц. Дыбыстарды есітіп қабылдау аумағының шекарасы болып табылады (сурет 7.1): Дыбыстың жоғарылығы, Гц жүктеу/скачать 7.41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|