Таралуы. Амур бойында, Қиыр Шығыста таралған. Құм, шауыт жерлерде өседі. Краснодар өлкесінде, Қазақстанда мәдени түрінде өсіріледі.
Дайындалуы. Дәрі-дәрмектер шикізаты есебінде өркендерін (Cormus Sercurinegae sufruticosae) жинап алады. Гүлдеу кезінен жеміс беруге дейін жинайды. Өсімдіктің шикізатын көлеңкелі жерлерде, ашық ауада, кептіргіште 50-600С температурада кептірген жөн.
Химиялық құрам.Өсімдіктің өркендерінде алкалоидтар (секуринин, суфрутиноид, суфрутининин, дигидросекуринин, филантицид, аллосекуринин, филохризин) кездеседі.
Қолданылуы. Бұл өсімдіктің препараттары орталық нерв жүйесін қоздыратын дәрі ретінде қолданады. Осыған байланысты, астения, невратения, адамның қабілетін күшейтетін, сонымен қатар, жүрек жұмысы нашарланғанда, созылмалы маскүнемдікті, күйікті емдеу үшін дәрі жасайды.
Дәрі-дәрмектер. Секуринин нитрат.
Сақталу мерзімі 4 жыл.
Гиперзия селаго Huperzia selago L. (Bernh.) Ликоподиацеа Lycopodiasea Сипаттама. Гиперзия туысына жататын, мәнгі көгеріп тұратын көп жылдық биіктігі 20-25 см-ге жететін, тік өсетін бірнеше сабақтары бар споралы өсімдік. Жапырақтары жіңішке, сопақша, қияқ тәрізді, ұштары өткір, қоңыр-жасыл. Бұл өсімдіктің споралы бұтақтарының орта ішіндегі және жоғарғы бөлігіндегі жапырақтарының тұп жағына орналасқан.
Таралуы.Қышалы ормандардың ішінде өседі. Қазақстанда Алтай тауларында ұшырасады. Ресейдің солтүстік еуропалық бөлігінде таралған.
Дайындалуы. Дәрілік мақсат үшін жер үстіндегі мүшелерін (Herba Hupersiae selaginis) тамыз-қырқүйек айларында жинайды. Шөбін өткір пышақпен жасыл және сарғайған өркендерімен кесіп алады. Тамырларына зиян келтірмеу үшін өсімдікті жұлмау керек. Арнайы кептіргіштерде 500С температурада кептірген жөн.
Химиялық құрам. Шөбінің бойында (0,4-1,1%) хинолизидин алкалоидтары, оның ішінде негізгі аннотинин, ликоподин, псевдоселагин және акрифолин болады.
Сонымен қатар, жер бетіндегі бөліктерінде флаваноидтар, пектиндер, фенол қышқылдары табылған.
Қолданылуы. Бұл өсімдіктің құстыратын қасиеті бар. Зерттеулердің нәтижесінде 5%-тік тұңдырмасы маскүнемдікті емдеу үшін қолданады. Препараттарын артық мөлшерде пайдаланылса, өте күште ретінде әсер ететіні белгілі. Оның үстінде белгілі бір сырқаты бар кейбір ауруларға және жақсы 60-тан асқан адамдарға тұңбасын қолдануға болмайды. Маскүнемдікті бұл дәрімен емдеу дәрігердің бақылауымен тиісті ауруханаларда ғана жүргізіледі. Ол үшін ауру ішімдікті 4 күнге дейін аузына алмау керек. 5-ші күні 5%-тік тұңбасын ішеді (100мл), арада 3-15 минут өткеннен өткеннен кейін ауруға 3-6 мл арақ ішкізеді және иіскетеді. Ауру артынша қатты лоқсып, құсады. Осылайша ауруды бірнеше күн құстырса, маскүнем адам ішкілікке беті қайтып беттемейтін болады. Жарты немесе бір жылдан кейін тағы бір-екі рет осылайша қайталап емдеуге болады.
Дәрі – дәрмектер. Сулы тұңба, қайнатпа.
Сақталу мерзімі 1 жыл.
