Аллаһын елчиси



бет17/31
Дата15.06.2016
өлшемі0.7 Mb.
#137020
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   31

НәТИҸә


Илаһи һөкумәтин мәгсәдинә диггәт јетирмәклә бу мәгсәдин һәгигәтә чеврилмәси сијаси һәјата вәһјин мүдахиләси олмадан мүмкүн дејил. Икинҹи нөгтәјә диггәт јетириләрсә, дини рәһбәрин тә’јини јалныз Аллаһын һаггыдыр. Үчүнҹү нөгтәјә әсасән халгын һәјатында да дини рәһбәр халг үчүн тә’јин едилир. Бу мүгәддимәдән белә бир нәтиҹә алыныр ки, һөкумәт үсулунун вә рәһбәрин тә’јини Аллаһын ихтијарындадыр. Дин бу ишләрә мүдахилә етмәлидир. Истәр пејғәмбәр, истәр имам, истәрсә дә фәгиһ вилајәтиндә Аллаһ тәрәфиндән рәһбәрин тә’јини дини-сијаси гурулушу гануни едир. Рәһбәр вә гурулушун ганунилијиндә халгын мүнасибәтинин ролу јохдур. Халгын ролу вилајәтин гәбулу вә һөкумәтин формалашмасындадыр. Халг рәһбәрин гүввәсидир. Әҝәр халг мејданы тәрк едәрсә, рәһбәр ҝүҹүнү итирир вә ханәнишин олур. Һәзрәт әли (ә) белә рәһбәри «әли кәсик» адландырыр. Әли (ә) кими рәһбәрләрин евдә отурмасы илә мүавијәләр фүрстә тапыр вә зүлм апараты ишә дүшүр. Халг һәр һансы бир һакимијјәтин гәбулунда сәлаһијјәтлидир. Һакимијјәтин ганунилијиндә исә онун рә’ји әсас дејил. Халг һөкумәтин ганунилијинин тә’јининдә јох, гурулмасы вә идарәсиндә иштирак едир. Пејғәмбәр вә имам дөврүндәки һөкумәт гурулушу илә фәгиһ дөврүндәки гурулушла һеч бир фәрг јохдур. Шиәләрин бахышына ҝөрә пејғәмбәрдән сонра рәһбәрлик вә имамәт илаһи ҝөстәришләрдир. Имамәтдән сонра һәмин үсули вилајәти – фәгиһ формасында давам едир. Бу бахышын сүбуту үчүн дәлилләр чохдур, онларын бә’зиләрини гејд едирик.

1-АҒЫЛЫН ҜӨСТәРИШИ


Бу мөвзуда илк дәлил ағылын ҝөстәришидир. Ҹәмијјәтин варлығы вә давамы сијаси гурулушдан асылыдыр. Һакимијјәт олмаса иҹтимаи һәјатда јохдур. Ҹәмијјәт үчүн «истәр ләјагәтли, истәрсә дә ҝүнаһкар, бир сијаси һаким лабүддүр»- дејә бујурур һәзрәт әли (ә). Ҹәмијјәтин ислаһы исә илаһи сијасәт әсасында мүмкүндүр. Әввәлки һиссәдә бу мәсәлә сүбута јетирилди. Ҹәмијјәт динсиз ислаһ ола билмәз вә бу дини илаһи ҹанишин иҹра едир. Мүмкүндүр ки, дүнјәви бир гурулушда рәһбәрләрин бир һиссәси мө’мин олсунлар. Лакин фәрди әгидә о заман ислаһ олур ки, дин мүхтәлиф саһәләрдә әкс олунсун. Дини-сијаси гурулуш бу мәгсәдин ҝерчәкләшмәсинә шәраит јарадыр. Әгидәни горујан фитрәтә ујғун дәлилләрдир. Әгидәни гылынҹ горуја билмәз. Әгидә сүбутларла гәлбә јатыр. «Диндә мәҹбуријјәт јохдур. («Бәгәрә» 256). Лакин ҹәмијјәтдә иҹтимаи әдаләтин бәрпасы, инсан һагларынын тә’мини, ҹинајәткарлыгла мүбаризә сүбут ҝәтирилмәклә әлдә едилмәз. Илаһи сијаси гурулуш бүтүн бу иҹтимаи зәрурәтләрин тә’мини үчүн барышмаз мөвге тутур. Хүсуси илә башгаларынын һүгугларыны позанлар, ҹәмијјәтин ислаһына мане оланлар ҹидди ҹәзаландырылырлар. Бу мәгсәдә чатмаг үчүн (әгидәни горуја билмәјән) гылынҹ ишә дүшмүдүр.

Бу нөгтәләрә нәзәрән әгл бахымындан Пејғәмбәрин (с) һансы мәс’улијјәти вардыр? Онун вәзифәси тәкҹә јол ҝөстәрмәкдирми? Јохса сијаси гурулуша да мүдахилә етмәлидир? Һаким гурулуш ким олурса-олсун, Пејғәмбәр (с) халгын әгидәси уғрунда зүлм апараты илә вурушур. Фир’онларын зүлмү алтында ҹәмијјәт ислаһ ола биләрми? Јахшы, залим һакимијјәти ифласа уғрадыгдан сонра онун јериндә Пејғәмбәр (с) һансы гурулушу гурмалы иди? Өзү сијасәтә гарышмалы, јохса башга бир залымы дә’вәт етмәли иди? Бу вәзифәјә ән лајиглиси Пејғәмбәр (с) өзү иди. Пејғәмбәрлик рисаләтлә јанашы рәһбәрлик (имамлыг) вәзифәси дә олмушдур. Һәр бир пејғәмбәр өз ҝәтирдији дини аилә ичиндә дә олса, иҹра етмәлидир. Пејғәмбәр һәм дә’вәт ҝәтирәндир, һәм дә онун иҹрачысы. Демәк, әгл илаһи сијаси гурулушун зәрурәтини тәсдиг едир.


2-ПЕЈҒәМБәР ЈОЛУ


Гур’анда башгаларына јол ҝөстәрмәк үчүн бөјүк, үлул-әзм, гејри үлул-әзм пејғәмбәрләрин мүбаризә јолу тәһлил едилир. Бу јол тағутла мүбаризә вә төвһидә дә’вәт јолудур. Һеч бир пејғәмбәр бу рисаләтдән узаг дејилдир. «Һәр бир үммтә пејғәмбәр ҝөндәрдик ки, онун рисаләти төвһидә дә’вәт вә тағутдан чәкиндирмәк олсун» («Нәһл» 36). Тағуту әзмәдән төвһид мүмкүн дејил. Пејғәмбәрләр төвһидин ҝерчәкләшмәси үчүн бу мүбаризәни апармыш вә хејли бу әзијјәтләрә дөзмүш, Ибраһим (ә) әлиндә балта тағутун шәрини азалтмаға чалышмышдыр. Муса ҹәһад едиб, Фир’ону дәрјада гәрг етмиш. Гур’ан бу инсанлары нүмунә, һәтта мүсәлман кими тәгдим едир. «Еј мө’минләр, Исанын һәвариләри кими Аллаһа јар олун» («Сәф» 14). Бу бүтүн пејғәмбәрләрин ҝетдији јолдур вә чохлары бу јолда шәһид олмушлар. «Пејғәмбәрләри һагсыз јерә өлдүрдүләр» («Бәгәрә» 61). Ҝөрән пејғәмбәрләр халга јалныз мәсәлә, дин өјрәтдикләри үчүнмү шәһид едилирдиләр? Һансы ҹаһил белә бир гәтлә әл атар?! Пејғәмбәрләрин јолу тағут вә онларын ҹәһәннәм сијасәти илә мүбариздир. Мәгсәд Аллаһын бәндәләрини тағут һакимијјәтиндән азад етмәкдир. «Өз пејғәмбәрләри илә бирҝә ҹәһад едән илаһи һавадарлар нә чохдур» («Али-имран» 146). Тағут һакимијјәтиндән гуртулан кими илаһи гуртулуш јарадылыр. Гәбул етмәк олмаз ки, тағутла мүбаризәдән сонра халг өзбашына бурахыла. Мусанын (ә) рисаләти һаггында данышыларкән бујурулур ки, Муса Аллаһын бәндәләринин она тапшырылмасыны истәјир: «Аллаһын бәндәләрини мәнә верин» («Дүхан» 18). Ҹәмијјәтдән өз ҹәһәннәм һакимијјәтини гыр. («Назиат» 24). Гој мән халгы өз Рәббинә тәрәф апарым. «Зорлулара баш уҹалығы, һамынын үзәриндә гәләбә» шүарыны бурахын ки, мән онлары «уҹалыг нәфси паклыгдандыр» шүарына сөвг едим. Муса Фир’ондан халга азадлыг истәјир. Фир’он һакимијјәти ҹәмијјәтә һәмин бу сијаси вә иҹтимаи мүдиријјәтдир. О, дејир: «Ганун мәним ганунумдур, мән сизин рәббинизәм». Өзүн халга Аллаһ е’лан едән Фир’он өзү бүтпәрәст иди. Фир’она дедиләр: «Мусаны вә тајфасынын фитнә-фәсад төрәтмәк, һәм сәни, һәм дә танрыларыны атыб ҝетмәк үчүнмү бурахаҹагсан?» («ә’раф» 127). Мусанын Фир’онла мүбаризәсинин әсас тәрәфи иҹтимаи-сијаси тәрәфдир. Муса халгын башы үзәриндә бу зүлмү галдырыб, илаһи бир гурулуш гурмаг истәјир. Онун Фир’ону сүгута јетириб, «бу јерә ким ҝәләҹәк» дејә сакитҹә ҝөзләмәси мәгбул бир һәрәкәт олмазды. Пејғәмбәрләрин һәјатыны ҝениш тәһлил едән бу ајәләрдән мә’лум олур ки, онларын иҹтимаи-сијаси фәалијјәти пејғәмбәрлик мәгамы илә јанашы олмушдур.

3-ДИНИ әСәРЛәР


Гур’ан пејғәмбәрләрин һәдәфи барәдә бујурур: «Халг бир үммәт иди. О заман Аллаһ-таала мүждә верән вә әзабла горхудан пејғәмбәрләр сечди, онларла сәмави китаблар ҝөндәрди ки, халгын ихтилафларыны һәлл етсинләр» («Бәгәрә» 213). Пејғәмбәрләр вә онларын китабларынын һәдәфи халгын проблемләрини һәлл етмәкдир. Бу ихтилафлар исә рәнҝарәнҝдир. Һәгиги динлә јанашы дајанан әгидәләр ујдурулур. (Һүгуги вә с. ихтилафлар). Гур’ан ајәси пејғәмбәрләри ихтилафларын һәллиндә һаким билирми? Мүтләг шәкилдә дејилирми ки, пејғәмбәрләр бәшәрин бүтүн ихтилафларыны һәлл едирләр?

әҝәр ајәнин бујуруғу мүтләгдирсә, әгидә ихтилафы дәлилләрлә ајдынлашдырылыр. Амма халг арасындакы саир зиддијјәтләри дәлил ҝәтирмәклә һәлл етмәк олмаз. Бу ихтилафларын һәлли илаһи сијаси гурулуш јарадылмадан гејри-мүмкүндүр. Чүнки тәҹавүзкарын гаршысы нәсиһәтлә алына билмәз. Ајәнин тә’бири олдугҹа ләтифдир. Чүнки сөһбәт һөкмдән ҝедир. Һөкм һәмин һакимлик, халгын мүшкилләринин һәллидир. Ајә ајдынҹа дәлаләт едир ки, пејғәмбәрләр халг арасында һакимлик едәр. Һәзрәт (с) һаггында бујурулур: «Һәгигәтән биз сәнә Гур’аны һагг олараг назил етдик ки, Аллаһын сәнә ҝөндәрдији илә инсанлар арсында һөкм едәсән» («Ниса» 105). Ајәдәки «литәһкумә» (һөкм едәсән) сөзү әрәбҹә һөкумәт мә’насынадыр.



Бу мәгсәд диҝәр бир ајәдә даһа да ишыгландырылыр: «Анд олсун ки, Биз пејғәмбәрләримизи ачыг-ашкар дәлилләрлә ҝөндәрдик. Биз онларла бирҝә китаб вә әдаләт тәрәзиси назил етдик ки, инсанлар әдаләтлә рәфтар етсинләр» («Һәдид» 25). Халгын иҹтимаи әдаләт уғрунда гијамы пејғәмбәрләрин вә сәмави китабларын һәдәфләридән бири кими бәјан олунмушдур. Ујғун һәдәф бу ајәдә чох ајдын тә’мин олунур. Ачыг шәкилдә әдаләт пејғәмбәр һәдәфи сајылыр. Бу да ајдындыр ки, әдаләт, истәк, дуа, рәһбәрликлә әлдә едиләр. Әдаләт мәдәни инкишафла бағлы олса да, тәҹавүзкар инсанларын мәдәнијјәтлә бир бағлылығы јохдур онлар инсан һагларына, илаһи динә тәҹавүз едирләр. Бә’зән нәсиһәт беләләринә тә’сир етсә дә, чох вахт тәҹавүзкарлар өз һаггына гане олмурлар. Онларын гаршысы зорла алынмалыдыр. Бу ифадәли ајә мәгсәдин тәһлилиндән сонра бујурур: «Биз дәмир јаратдыг». Ахы дәмирин јарадылмасынын пејғәмбәрләрин рисаләти илә нә әлагәси вар? Ҝөрән дәмирин јарадылмасы хәбәрини һүгугларын мүдафиәси үчүн васитә – гылынҹ вә ја силаһ һазырланмасы илә әлагәләндирмәк олармы? Ҝүнаһ вә тәҹавүз дәмирлә гаршыланар. Бу вәзифә илаһи сијаси гурулуш тә’сис едилмәдән мүмкүн олмајаҹаг: «Зинакар кишијә вә зинакар гадына јүз чубуг вурун» («Нур» 2). «Киши вә гадын оғрунун әлини кәсин» («Маидә» 38). Дәмирлә иффәт вә мүлкијјәтә узанмыш тәҹавүзкар әл кәсилир. «Аллаһ вә Онун Рәсулу илә вуруша галханлар вә јер үзүндә фәсад јараданларын ҹәзасы өлүмдүр» («Маидә» 33). Иҹтимаи сијаси сабитлик дәмир васитәси илә тә’мин олунур. Дәмир вә шәмшир сијаси һакимијјәтин мөһкәмлијидир.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   31




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет