Аллаһын елчиси
жүктеу/скачать 0.7 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- РәВАЈәТЛәР Вә СИЈАСИ ИДАРәЧИЛИК
- РИСАЛәТЛә ЈАНАШЫ ИМАМәТ
- ИЛАҺИ НИЗАМ Вә ХАЛГЫН ИШТИРАКЫ
ХАЛГ Вә ИҸТИМАИ әДАЛәТМүбарәк ајәдә бујурулур ки, әдаләти пејғәмбәр јох, халг бәрпа едәҹәк. Ола биләр ки, әдаләт халгын гәбулу илә мүмкүн олдуғундан белә бујурулуб. Јә’ни илаһи сијаси һакимијјәт халгын истәји илә формалаша биләр. Сөһбәт бу һакимијјәтин ганунилијиндән јох, заһирән ҝерчәкләшмәсиндән ҝедир. Халг истәмәсә белә бир гурулуш ола билмәз вә әдаләт дә бәрпа олмаз. Мәдәни тәрәгги, пејғәмбәр мәгсәдләри вә инсани дәјәрләрлә танышлыг формалашмаса, әдаләт ҝерчәкләшә билмәз. Әҝәр һансыса бир пејғәмбәр вә ја имамын дөврүндә әдаләт бәрпа олмајыбса, бунун сәбәби халгын сәһнәдә иштирак етмәмәсидир. Бу о демәк дејил ки, дин рәһбәрләри әдаләтә лагејид олмушлар, хејр! Садәҹә, илаһи сијаси гурулуш (зор вә ҝүҹ режимләриндән фәргли олараг), еләҹә дә әдаләтин бәрпасы халгын иҹтимаи-сијаси сәһнәдә иштиракындан билаваситә асылыдыр. РәВАЈәТЛәР Вә СИЈАСИ ИДАРәЧИЛИКәһли-бејт рәвајәтләри дә динин сијасәтдән ајры олмадығыны тәсдигләјир. Пејғәмбәрләрин, хүсуси илә дә һәзрәт Мәһәммәдин (с) рисаләти бәшәри гурулушлары илаһи сијасәтлә әвәз етмәкдир. Имамәт бахымындан онларын рәһбәрлији Аллаһ бәндәләринә мүдиријјәтдир. Бу мүдиријјәт өлкәнин, игтисадијјатын идарәчилији илә мәһдудлашыр, әсасән инсанларын паклығы вә тәрбијәсинә јөнәлир. Елә диҝәр саһәләр дә илаһи гурулушда өз јүксәлишинә чатыр. Јалныз илаһи гурулушда мәдәнијјәт вә игтисадијјат үчүн ән үстүн үсуллар сечилир вә һәјата кечирилир. Имам Садиг (ә) бујурур: «Пејғәмбәрин (с) рисаләти халга мүдиријјәт вә илаһи сијасәтдир» («Үсуле-кафи» 1-ҹи ҹилд). Аллаһ-таала динин ихтијарыны вә онун иҹрасыны һәзрәтә (с) тапшырмышдыр ки, бәндәләрә мүдиријјәт етсин вә јол ҝөстәрсин. «Зијарәте ҹаме»дә имамлар белә тәгдим олунур: «Салам олсун сизә Пејғәмбәр әһли-бејтинә, илаһи рисаләт ҹанишинләринә вә халгын сијасәт апарыҹыларына». Диҝәр јердә бујурулур: «Имам Рза (ә), имамәт дининә рәһбәр, мүсәлман ҹәмијјәтини низамлајан, дүнјанын ислаһы вә динин иззәтидир. Имамәтлә дини әмәлләр – намаз, оруҹ, зәкат, һәҹҹ ајаг тутур. Имамәтлә һүдудлар вә һөкмләр иҹра едилир. Ислами үммәтин сәрһәдләри горунур» («Үсуле-кафи» 1-ҹи ҹилд). ИКИНҸИ ҺИССИ БУРАДАН БАШЛАЈЫР. РИСАЛәТЛә ЈАНАШЫ ИМАМәТИмамәт (рәһбәрлик) динин горунмасы вә иҹрасы, халг сијасәтидир. Һәм пејғәмбәрләр, һәм дә имамлар бу вәзифәни дашымышлар. Бу вәзифәләр даим пејғәмбәрликлә јанашы олмуш үммәт имамынын һәдәфләридир. Имамәт олмадан һеч бир рисаләт камил дејил. Чүнки рисаләт һәјата кечәндә тамлашыр. Бу һәгигәт Гәдир ҝүнү Аллаһ-таала тәрәфиндән бәјан едилди. Имам, дин башчысы, халга рәһбәр тә’јин етмәклә дин камил е’лан едилди. Бу тәкҹә һәзрәтин рисаләтинә аид дејилдир. Бүтүн пејғәмбәрләрин рисаләти онларын имамлығы илә бүтөвләшир. Һәзрәт (с) ҹәмијјәтин сијаси бинасына бүнөврәдән башлады вә бүтүн бәшәри өлчүләри бир кәнара гојду. Илаһи вә сијаси бир гурулушу нүмунә кими тәгдим етди. Бу һадисә о гәдәр ачыг-ашкардыр ки, кимсә онун инкарына ҹүр’әт етмир. Бу јола нәзәр саландан сонра кимсә дилинә ҝәтирә билмәз ки, дин сијасәтдән, сијаси рәһбәрликдән узагдыр. «Дин инсанларын ахирәти үчүндүр, дин мәсҹидләр үчүндүр» сөзләри дин вә Гур’ана биҝанә оланларын сөзләридир. Ајәләр, рәвајәтләр, пејғәмбәр вә имамларын јолу бу бахышлары рәдд едир. Дин вә сијасәт арасында ајрылыг салмаг биҝанәләрин ишидир. Ислам үммәтини башыашағы, сакит сахламаг үчүн бу шүар ирәли сүрүлүр. Авамлар да бу шүара инаныр. Дејирләр, бәс нә үчүн пејғәмбәр вә имамлар бу саһәдә мүвәффәгијјәт газана билмәјибләр? Сәбәби будур: Һөкумәт о заман формалашыр ки, халг ону дәстәкләсин. Халгын һавадарлығы олмајан һалда илаһи сијаси гурулушу гәбул едилмәз. Бу һалда зүлм апараты ишә дүшүр. Пејғәмбәр вә имамлар кәнара чәкилдикдә халг зүлм һакимијјәтинә дүчар олур. Онларын јеринә Бәни-үмәјјә, Бәни-Әббас вә пәһләвиләр ҝәлир. әлбәттә ки, бу зүлм јенә халгын чијнинә дүшүр. Халг илаһи гурулуша гојун ачмадыгда зүлм режиминә дүчар олур, һакимләрин истәјинә хидмәт едирләр. Онлар да халга истәдикләри һөкмү верирләр. Белә режимдә нә Аллаһын, нә дә халгын истәји јерини тапмыр. Дедикләримиз узун дә чәксә, ујғун нөгтә ишыгланды вә мә’лум олду ки, ҹәмијјәтин сијаси әсасларынын гурулмасы пејғәмбәрләрин бөјүк мәгсәди олмушдур. Халга рәһбәрлик инсан ағлынын һәлл едәҹәји бир мәсәлә дејилдири. Бу мәсәләдә инсан илаһи вәһјә еһтијаҹлыдыр. Чүнки инсан пакланмасынын неҹәлијини вәһј тә’јин етмәлидир. Бу просесә ајдынлығы да вәһј ҝәтирир. Исламын сијаси гурулушунун јарадылмасы пејғәмбәр вә имам дөврү илә имамын олмадығы дөврдә гәтијјән фәргләнмир. Сијаси гурулуш вәһјлә формалашыр вә сијаси һаким пејғәмбәр, имам вә фәгиһ олур. Халгын вәзифәси белә бир гурулушун илаһи мәгсәдләрә итаәт етмәкдир. Пејғәмбәрләрин, хүсуси илә Рәсулуллаһын (с) вә имамларын һәјаты дедикләримизә ән јахшы сүбутдур. ИЛАҺИ НИЗАМ Вә ХАЛГЫН ИШТИРАКЫСөзсүз ки, илаһи низам, гурулуш ән хәлги бир гурулушдур. Халг бу гурулушун формалашмасында, тәшкилиндә иштирак едир. Илаһи гурулушун сајәсиндә халгын әсас һүгуглары, азадлыглары, рифаһы өз әксини тапыр. Халгын јахындан иштиракы бу гурулушун әсас хүсусијјәтидир. Инсанлар мәдәни, иҹтимаи саһәләрдә, үмуми мүдиријјәтдә иштирак едирләр. Мүдиријјәт халгын ичиндән тәшкил олунур вә онларын истәкләрини ифадә едир. Бу гурулушда халг әл-әлә вериб илаһи мәгсәдләрин һәјата кечмәсиндә мүттәфиг олурлар. Һәзрәт Пејғәмбәрин (с) һөкумәтиндә халг беләҹә иштирак едирди. Һәтта һәзрәт (с) дәфәләрлә халгын бирҝә иштирак беј’әтини рәсми шәкилдә иҹра етмишди. Аллаһ-таала бу барәдә сөһбәт ачыр: «Аллаһ халгын беј’әт вә иштиракына разы олду о заман ки, һәмин ағаҹын алтында сәнинлә беј’әт етдиләр». («Фәтһ» 18). әлбәттә ки, аҝаһ вә ҝениш шәкилдә иштирак етмәлидир. Аҝаһ олмајан бир иштирак өзү тәфригә јарадыҹыдыр. Аз олмур ки, инсанларын азғынлығы үчүн доғру јолдан истифадә едилир. Халг режими, рәһбәри, өз талеһини тә’јин едән бу иштиракы дәрк етмәлидир. Сәтһи тәһлилләрлә бу јолда ирәлиләмәк олмаз. Дөрдүнҹү бахышын тәһлилинә ҝөрә дини сијасәтдән ајыран секулјаризмин әсасалары пучдур. Икинҹи бахыш, јә’ни ахирәтчиликдә дә мәгбул дејил. Чүнки дин инсанын ахирәтинә диггәт јетириб, ахирәти әбәди мәскән билдирсә дә, бу ахирәтә јалныз дүнја һәјатыны гурмагла чатмаг олар. Ахирәт һәјатыны гурмаг үчүн әввәлҹә дүнја һәјаты гурулмалыдыр. Мүхтәлиф саһәләр, еләҹә дә сијаси мүдиријјәт дә дүнја һәјатынын зәрурәтләриндәндир. Үчүнҹү бахыша – сијаси һөкумәт вә рәһбәрин халг тәрәфиндән сечилмәсинә ҝәлдикдә исә дини мәнбәләрдә белә бир јол тәсидиг едилмир. Бу ејнән «Сәгифејн Бәни-сәид» бахышына ујғундур вә шиәләр тәрәфиндән гәбул едилмир. Бу фикир «Ғәдир» һадисәси илә дә ујғун ҝәлмир. Бир буна дәлил ҝәтирмәк олар ки, сијаси рәһбәрлик имамәт вә үммәтә әсасланыр. Истәр имам дөврүндә, истәрсә дә имамдан сонракы дөврдәки сијаси рәһбәрин тә’јининдә халгын сечими рол ојнамыр. Халг сечими диҝәр сијаси гурумлара аиддир. жүктеу/скачать 0.7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|