Асептика. Анықтамасы, асептиканың түрлері
Кеуде клеткасының зақымданулары. Пневмоторакс. Гемоторакс. Клиникасы, диагностикасы, емі
жүктеу/скачать 388.97 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Пневмоторокс
| Кеуде клеткасының зақымданулары. Пневмоторакс. Гемоторакс. Клиникасы, диагностикасы, емі.
Кеуде торынын жарақаты ашық және жабык болады. Ашык жарақаттарда терiнiң бүтiндiп бұзылады. Ашық жарақаттар қуыска енген және енбеген болып та бөлiнедi. Кеуде торының жабық зақымдарына шайқалу, соғылу және қысылу жатады. Кеуде торынын жабық жарақаттарының ауырлылығы, ондағы агзалардың әсiресе өкпе мен плевранын закымдалуына байланысты болады. Өкпе мен плевранын жаракаттарынын белгiлерiне тері астылык эмфизема, пневмоторакс, парадоксальдi тыныс гемоторакс, кан какыру және өкпелiк кансырау жатады. Пневмоторокс - плевра куысына ауанын жиналуы. Онын ашык және жабык турлері болады. Плевра куысына жиналған ауанын колеміне карай пневмоторакстын кіші өкпенің 1/3 бөлігі қысылады), орташа (1/2 бөлiгi), улкен (тугел) турлерін ажыратады. Наукастын негізгі шагымдарына ентігу, кеуде торындагы ауыру сезiмi жатады. Обьективті тексергенде ентігу, цианоз, закымдалган кеуде торынын белiгi тыныс алу актісімен калып коятындыгы аныкталады. Перкуссия жасаганда - тимпанит, аускультация зақымдалған өкпенің тыныс шуларынын төмендегендiгi аныкталады, тiптi естілмеуі мумкiн. Рентгенограммада өкпе мен кеуде кабыргасынын арасында ауа кабатын байкауга болады, сонымен катар өкпенiн кысылгандыгы аныкталады. Жабық пневмоторокс – өкпенің кішігірім зақымдануынан болады. М: қабырға сыну. Бронхоішілік қысымның кенеттен жоғарылуынан дамиды. Көбінесе өкпенің буллезді эмфиземасымен ауыратын науқаста кездеседі. Ашық пневмоторокс – кеуде қабырғасы мен париетальді плеврада тесік пайда болғанда дамиды. Атмосфералык ауа плевра куысындагы кысым терiс болгандыктан енеді, ауа жаранын тесiгi аркылы плевра куысына тыныс алганда кiредi және тыныс шыгарганда сыртка шыгады. Плевра куысындагы кысым өзгерiп тургандыктан, кекірекаралык сау жакка карай октын-оқтын ығысып отырады. Клиникалык корiнiсi наукастын терiсi бозарган және цианозы бар, тынысы жиі және беткей, тамыр согуы жиi және әлсiз болады. АҚ темендейдi. Жараны караганда, ауанын сорылуы жарадан ауамен бiрге көпiршiктi каннын шығуы байкалады. Какпакты пневмоторакс өмiрге кауiп тендiредi, ол сырткы және ішкі больш белiнедi. Сырткы какпакты пневмоторакс кеуде кабыргасындагы жаранын езегi аркылы ететiн жумсак тiндер, какпак тәрiздi әсер еткенде пайда болады: тыныс алганда олар ажырап ашылады, тыныс шыгарганда жабысып жабылады. Ішкі қақпакты пневмоторакс өкпеде киыкты (кесiндi, лоскутты) жарамен коса, iрi бронхтын закымы болган жагдайда дамиды. Бұл жерде өкпе тiнiнiң кесiндiсi какпак кызметін аткарады. Әрбір тыныс алган сайын, ауа кiрiп, закымдалган жактагы плевра куысында ауанын келемi улғаяды. Какпакты пневмоторакстын белгiлерi: наукас ауаны ауызбен жұтады, ауыр удемелі ентігу, айкын цианоз, корку (урейлену) сезiмi, тахикардия, АК темендеуі, перкуссия кезiнде кораптык дауыстың шығуы анықталады, аускультацияда пневмоторакс жағында тынысы естілмейді. Кеуде торынын рентгеноскопиясында екпенiн сыгылуы, кәкірек аралыгынын сау жакка карай ығысуы байкалады. Алгашкы корсетілетін көмек: жабык пневмотораксы бар науқасқа анальгетиктер, журек-кан тамыр дәрiлерi енгiзiледi: наукасты ауруханага жартылай отырган куйiнде жеткізу керек. Стационарда жедел плевральдi лункция жасалады, керек жагдайда операция орындалады. Ашык пневмоторакста тез арада окклюзионды тангыш салынады. Ауруханада наукасты шек жағдайынан шығарғаннан кейін, ЖБХӨ жүргiзiледi. Бұл кезде кеуде кабыргасынын жарасын кабатына сай етiп, толык тiгу керек. Какпакты пневмоторакс кезінде плевра куысындагы кысымды калпына келтiрмей, наукасты тасымалдауға болмайды. Шұғыл түрде плевральді пункцияны жасау керек. Егер бұл жеткiлiксiз болса плевра куысында калдырылган инеге резенке колгаптын бір саусағын кесіп алып, кигiзiп кояды да, наукасты осы куйдс ауруханаға тасымалдайды. Станционарда плевра қуысына Бюлау бойынша түтік орнатылады немесе қақпақты механизмді жою үшін, операция жүргізіледі. Плевра куысында каннын жиналуын гемоторакс деп атайды. Ол екпе тамырларынын, кабыргааралык тамырлардын және iшкi кеуде артериясынын зақымдалуы нәтижесінде болады. Плевра куысына жиналған қан көлеміне байланысты кіші, орташа және улкен гемоторакс болып белiнедi. Кiшi гемоторакста куйылган каннын мөлшері 500 мл-ден аспайды; орташа гемоторакста - 1000 мл; улкен гемотораскта 1000 мл-ден кеп болады. Улкен гемоторакста, бiрiншi кезекте кансырау белгiлерi байкалады: тахикардия, ентігу, бозару. АК темендеуі болады. Жергiлiктi белгiлерi: закымдалган аймактын кабыргааралык кеңiстiгi шығынкырайды; закымдалған кеуде белігі тыныс алу актiсiнен калып отырады; перкуторлы уян дыбыс шығады; аускультативтi тынысы бәсендейдi немесе аныкталмайды. Рувилуа-Грегуар сынамасы колданылады: егер плевра куысынан пункция кезінде алынган кан Ұйымаса, онда кансырау токтады деген сөз. Ал егер керiсiнше кан ұйыса, кансыраудын токтамаганынын белгiсi болып табылады. Гемоторакс кезiнде инфекция тусiп, плевра эмпиемасы дамуы мумкiн. Гемоторакстын залалсыз немесе инфицирленгендiгiн аныктау ушин. Петров сынамасы колданылады алынган пунктатты дистиллденген сумен 5 есе суйылтады. Инфекция болмаса, эритроциттердің гемолизінен кейін, суйыктык кызыл туске боялып, мелдiрлiгi сакталады. Ал инфекция болса, суйыктык булынгырланып лайланады. Гемоторакс кезiнде хирургтын жургiзетiн емдеу шаралары: арткы колтык асты сызығы бойымен 7-шi кабырга арасында плевральдi пункция жасалып, кан толык шығарылады. Содан кейін, кеуде торынын бакылау рентгенографиясы жургiзiледi. Аспирациядан кейiн, кан плевра куысына кайтадан жиналса немесе 2-3 сагаттын ишимде пренажды тутiктен 500-600 мл кан шыкса, дереу операция жасау керек Іш қуысының жабық зақымданулары. Іш куысы ағзаларынын жабык жаракатынын себебiне, көліктік (автомобилдік, темiржолдык) окигаларда, кулау, iшке соккы бергенде, шахтадагы опырылу, жер сiлкiнiсi кезiнде пайда болатын iштiн немесе кеуде жасушасынын төменгi бөлiгiнiн тұйык жаракаты жатады. Жаракаттаушы агенттiн және жаракат кезiндегi iш куысынын кабыргасынын жагдайы роль ойнайды - серпiмдiлiк, майлы кабат, булшык еттер тонусы, сонымен катар куыс ағзалардын толтырылуы. Іштiн жабык жаракатынан кейiн ерте мерзiмде клиникалык көріністер паренхиматозды агзалардын (бауыр, көкбауыр) және шажыркайдын кантамырларынын закымдануымен кабаттасатын iш куысына кан кетумен, сонымен катар, куыс агзалардын жаракаттануына тән iшастардын кабынуымен (перитонит) байланысты. Іш қуысы iшiлiк қан кету Паренхиматозды агзалардын закымдануы кезiндегi клиникалык белгiлер iш куысы iшiлiк кан кетумен, ішастарлын тiтiркенуiмен және жаракаттык шокпен аныкталалы. Наукастар іштегі ауру сезiмiне, әлсiздiкке, бас айналуына шағымданады. Тамыр соғысы жиi, әлсiз толымдылыкта, АК темендеген. Ішті караган кезде жырылуларды, iш куысынын кабыргасына кан куйылуларды табуға болады. Іш тартылган, кернеуленген, онын пальпациясы ауру сезiмдi. Іштiн шалғай жерлерiнде каннын жиналу салдарынан перкуторлы дыбыстын кыскаруы байкалады. Наукастын калпы мәжбүрлі болуы мүмкiн жартылай отырган, себебі горизонтальды калыпта каннын жиналуы диафрагма астындағы ауру сезiмiнiң күшеюін шакырады - «ваньки-встаньки» сиптомы. Бауырдын, көкбауырдын капсула астылык жыртылуы ықтимал, ол кезде бастапкыла капсула астылык гема тома тузiледi, содан сон онын ершу барысында капсула жыртылып, бос iш куысына кан куйылады. Мұндай жағдайда наукастын жагдайы жаракаттан кейiн қанағаттанарлык, бiрак бiрнеше сағаттардан немесе күннен кейiн ке неттен нашарлайды, iште курт ауырсыну пайда болып, іш куысы iшiлiк кан кетудiн клиникалык көрiнiсi дамиды. Іш куысынын паренхиматозды ағзаларынын жабык закымдануына кудiктенгенде, диагнозды растау ушiн iштiн пункциясын немесе лапароскопияны орындайды. <<урленетiн» катетрді пайдаланады. Паренхиматозды ағзалардын жабык жаракаттануы кезiндегi шажыркай кантамырларынын жыртылуынан iш куысы шплiк кан кетудiн аныкталган диагнозы шугыл операцияга керсеткiштi аныктайды лапаротомия, бауырдын езiлуiнде онын резекциясы, ал көкбауырдын жарылуында - спленэктомия. Сүйектердің сынуы. Анықтамасы, классификациясы. Сыну (fractura) - механикалык әсермен шакырылган (жаракат) немесе суйектік патологиялык процесінін әсер етуінен (өспе, кабыну) сүйек бүтіндігінің узына бойына бузылуы. Сынулардың жіктемесі Шыгу тегі бойынша: туа пайда болган (курсак iшiлiк) – ұрық сүйегіндегі өзгеріс, жүктілік кезіндегі іштің жарақаты; журе пайда болган (жаракаттык және патологиялык) – патологиялық сынулар – сүйекке өспе әсер ету, сүйек туберкулезі, остеомиелиті, мерезі. Осы немесе баска агзалардын немесе тiндердiн закымдануына байланысты (аскынган, аскынбаган) немесе терi жамылгыларынын (ашык, жабык). Ашық сыну зақымдалған сүйек аймағында тері, бұлшықет зақымдалуы. Жабық сыну – тері бүтіндігі бұзылмаған. Орналасуы бойынша: диафизарлы; эпифизарлы: метафизарлы. • Суйектiн узына бойынын осыне сыну сызыгынын катынасы бойынша: көлденең: қиғаш: бұранда тәріздес (спиральды). • Суйек сыныктарынын орналасуынын бiр-бiрiне катынасы бойынша: ығыспаған ығысқан Сынықтардың клиникасы және диагностикасы. Жалпы белгілер: шок, қан кету, майлы эмболия, ұзақ қысылу синдромы Жергілікті белгілер: ауырсыну және аурушандык, ісінгендiк, деформация, кызметінің бұзылуы, патологиялык козғалғыштығы, жарыкшактардын крепитациясы. жүктеу/скачать 388.97 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|