ЖҰМАБАЙ ШАЯХМЕТОВТЫҢ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ ҚЫЗМЕТІ

Жұмабай Шаяхметов 1902 жылы 30 тамызда Омбы облысының Шарбақкөл ауданындағы №1 ауылда, көшпелі малшының отбасында дүниеге келген. Ол жеті жасында Ащыкөл ауылдық мектебіне түсіп оқып, оны бітірген соң Полтавск екі жылдық орыс-қазақ училищесін тәмамдаған. Мұқтаждық пен жоқшылық оның арманын одан әрі жүзеге асыруға мүмкіндік бермеді. Күн көру үшін әкесіне көмектесіп, байлар мен кулактарға жалданадып ауыр еңбекті басынан кешіреді. 1919 жылы желтоқсанда Ж.Шаяхметовтың өмірінде қуанышты оқиға болды. Бұрын кезде өзі оқыған Ащыкөл ауылдық мектебіне мұғалім болып орналасады. Ағарту ісін сүйсініп атқарып, өзінің бар күшін жас ұрпақтарды тәрбиелеуге жұмсады. 1916-1923 жылдары Теке болыстық атқару комитетінің хатшысы, 1923 -1925 жылдары Шалқар қаласында милиция қызметкері, 1925-1926 жылдары Ақмола губерниясы әкімшілік бөлімінің іс жүргізушісі, инспектор болып қызмет атқарды. Ал 1926- 1930 жылдары Петропавл, Алматы ішкі істер халық комиссары органдарында әртүрлі жауапты қызметтер атқарған. Өзінің іскерлігімен, адалдығымен Ж.Шаяхметов халық арасында зор беделге ие болып, 1938 жылы шілдеде ҚК(б)П Орталық Комитетінің үшінші, бір жылдан кейін екінші хатшысы болып сайланды. Сол жылдары, әсіресе, Ұлы Отан соғысының майдандарында өмір мен өлім белдескен кезде біздің елдігіміз де, ерлігіміз де сыналды. Шаяхметов республикамыздың аса көреген, талантты басшыларының біріекенін осы қиын кезеңдерде көрсетті. Неміс-фашист басқыншыларын талқандау жолындағы Ұлы Жеңіске Қазақстан еңбекшілері зор үлес қосты. Соғыстан кейінгі жылдары біздің республиканың, оның басшыларының беделі жоғарылады. Орталық партия комитетінің саяси бюросы Жұмабай Шаяхметовке үлкен сенім көрсетті. 1946 жылы шілдеде ҚК(б)П Орталық Комитетінің XV пленумы болып, онда Жұмабай Шаяхметов Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің бірінші хатшысы болып сайланды. Бұл қазақ халқының Республика басқарған тұңғыш перзенті еді. Оның барлық өмірі қазақ халқының өмірімен тығыз байланыста болды. Ол халық шаруашылығын, ғылым мен мәдениетті өркендетуге байланысты барлық мәселелерге белсене қатынасты /2/.

Сөйтіп Жұмабай Шаяхметов бүкіл Қазақстанның тізгінің өз қолына алған тұңғыш қазақ болып тарихта қалды. Ж.Шаяхметов 1942 жылы ұлттық айтысты жандандыруға ат салысып, қазақ әдебиетіне, мәдениетіне жанкүйерлік танытты. Қазақстан индустриясының сол елуінші жылдар басында құлаш сермей бастаған шағын Жұмабай Шаяхметов өз көзімен көріп, өз қолымен атқарды. 1946 жылы қазақ Ғылым Академиясы құрылғанда тұңғыш президенті Қаныш Сәтпаев пен ұйымдастыру комитетінің төрағасы Мұхамбетжан Әбдіхалықовпен бірге басы-қасында болды. 1949 жылы Мұхтар Әуезов «Абай» романы үшін Сталиндік (кейін Мемлекеттік) сыйлық алғанда Жұмабай Шаяхметов арнайы құттықтап хат жолдаған. Сол жылы Мәскеуде қазақ өнері мен әдебиетінің екінші он күндігі өткенде бүкіл республика басшылары соның басы-қасында болды. Тікелей саяси ұйымдастырушылық, экономикалық мәселелермен шұғылданып жүрсе де Жұмабай Шаяхметов әрқашан білім беру істеріне жанашырлықпен қараған. 1944 жылы Алматыда опера және балет театырының жаңа үйі және сол қаһарлы соғыс жылдарында Мемлекеттік консерватория ашылғанда Ж.Шаяхметов еңбегінің ізі, дәмі сезіліп тұратын еді. Оның басшылығы тұсында Алматыда Ұлы Отан соғысының қаһарлы жылдарында, Шет тілдері, Шымкент химия-технология және Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика институты ашылды. Мұғалім, тәрбиеші, кітапхана қызметкерлерін даярлайтын жоғары оқу орнын ашу қажет болғанын республика басшылары, әсіресе сол кездегі Қазақстан Компартиясының екінші хатшысы Жұмабай Шаяхметов жақсы білді. Сол институттарды ашуға ең алдымен Мәскеумен келісіп, барлық жағдай жасалды. 1944 жылы жазда Қазақ ССР Халық Комиссарлары Советінің қаулысымен Қазақ Мемлекеттік Педагогикалық Қыздар институты ашылды. Ең басында физика-математика, тіл және әдебиет, екі жылдық даярлау бөлімі болды. Мұндай институттың сол кезде елімізде ашылуы алыс аудан, ауылдардағы қазақ қыздарына білім беру, оқуға тарту үшін жағдай жасалып, жоғары білім алуына көрсетілген қамқорлық болатын. Жұмабай Шаяхметовтың бұл көрегендік бастамасының маңызы қай жағынан алса да орасан зор. Қыздарға арнап ашылған мұндай оқу орны болмаса, олардың астанаға жетіп, басқа институтқа түсуі екіталай еді. Сол 1944-45 оқу жылының басынан ашылған факультеттерге Алматының белгілі жоғарғы оқу орындарынан қазақтың біртуар перзенттері Мұхтар Әуезов, Төлеген Тәжібаевтардың сабақ бергенін институт ұжымы әрқашанда мақтан етеді. Халқымыздың келешек ұрпағын оқытып тәрбиелейтін, болашақта мұғалім-ана болып, елдің бесігін түзейтін, әр отбасының ұйытқысы, берекесі болатын қыздарды оқытуға көңіл бөлінгені құптарлық іс болды /3/.

Жұмабай Шаяхметов өзі республиканы басқарған кездерде әйел кадрларын өсіріп, олардың қоғамдағы белсенділіктерін артыруға басшы қызметке жоғарылатуға көп күш жұмсағаны көпшіліктің есінде. Көптеген әйелдер аудандарда, қалаларда, облыстарда, орталық аппараттарда басшы қызметте жүрді. Орталық комиттетің хатшысы қызметін атқарып қана қоймай, ғылым салаларын ақсатпай ілгері дамытумен қатар, Республиканың жаңа басшы ұлт кадрларын қалыптастырып, тәрбиелеп өсіру міндеті тұрды. Осы өте жауапты жұмысқа Жұмабай Шаяхметов өзінің білімін, жігері, ұйымдастыру қабілетін аянбай жұмсады. Сол кезде Ы.Тажиев, А.Дауылбаев, М.Әбдіхалықов, Т.Тәжібаев, И.Шарипов тағы басқа ұлт кадрлары қалыптасып, топтасып, жемісті еңбек етті деуге болады. Орталық партия комитетінің бірінші хатшысы болып сайланған кезінде Республикада тек қана Қызылорда облыстық партия комитетінің бірінші хатшысы болып істеген Төлебаев Рахымбай еді. Ал, басқа облыстардың партия ұйымдарын басқарғанда орыстар мен басқа ұлттардан болатын. Содан соң Жұмабай Шаяхметов бірінші хатшы болып еңбек еткен біржарым жыл ішінде Қарағанды мен Солтүстік Қазақстаннан басқа облыстардың бірінші хатшылары жұмысына қазақ кадрлары жоғарылатылды. Кейін солардың ішінде М.Бейсебаев, Ж.Тәшенов, І.Омаров, Ә.Қанафин тағы басқа сол сияқты республиканың көрнекті мемлекет қайраткерлері өсіп шықты /4/.

40-жылдардың аяғы, 50-жылдардың басында Қазақстанның жер бетіндегі байлықтары ғана емес, жер астындағы қазынасы ел назарын аудара бастайды. Сол жылдары Қарағанды бассейні елімізде үшінші көмір ордасы, кокстелетін көмір беретін ірі өндіріс ошағы болып танылыды. Жаңадан миханикаландырылған ірі шахталар салынады. Көмірді техникамен өндіру жөнінде Қарағанды ең озық бассейн болды. Ембінің мөлдір де сапалы мұнайын көбейтуге күш салынды. Жаңа кәсіпшіліктер ашылды. Қазақстанның оңтүстігі мен солтүстігін біртұтас қосқан Мойынты-Шу теміржолы іске қосылды. Сол жылдары Қостанай-Торғай темір руда кені ашылды. Ұшқыш Михаил Сургутанов 1949 жылы ұшақ компаниясының тіліне қарап, сол жерде жатқан Соколов-Сарыбай темір ордасын тапты. Ақтөбедегі хромит, Қаратаудағы фосфорит рудалары, Сарыарқа мен Алтайдың ғажайып қазыналары қопарыла бастауы сынды жұмыстар тікелей Жұмабай Шаяхметовтың басшылығымен жүзеге асты. Қалай болғанмен де ол өз дәуірінің перзенті болып, ел мүддесіне адалдықтың үлгісін танытуға тырысқанына ешкімнің дауы болмас.
Әдебиеттер

1. 
   Қ.Алдажұманов. Өз заманының өр тұлғасы. Астана, 2002.-5бет
   

3. Г.Байтоғаева. Қазақ қыздарына жол ашты. Астана, 2002.-26-27бет

4. Т.Әбдіраманова. Ұлт жанды азамат еді. //Ақ жол, 2002,18 шілде
ТҮЙІНДЕМЕ

Мақалада Жұмабай Шаяхметовтың Қазақстанның қоғамдық-саяси өміріне қатысты еңбектері қарастырылған.

В статье рассматриваются труды Жумабая Шаяхметова об общественно-политической жизни Казахстана.

Соңғы жылдары жастар арасындағы нашақорлық аса өзекті проблемаға айналды. Мысалы: бір ғана Алматы қаласында есірткілік, психотропты және әсері күшті басқа да заттарды медициналық емес мақсатта пайдаланғаны үшін он мыңнан астам адам есепте тұр. Бұның жартысы-жасөспірімдер. Наркологтар қазіргі уақытта нашақорлықпен сырқаттанатын адамдар саны маскүнемдікке шалдыққандар санымен теңесіп қалды дейді. Нашақорлардың шынайы, дәл саны туралы нақты мағлұматтар жоқ. Нашақорлардың іс жүзіндегі саны ресми мәліметтерден 8-10 есе асып түседі. Санақ көрсеткіштері наркологиялық есепте тұрған сырқаттар санына сүйеніп анықталады. Бұндай аурулардың азғантай ғана бөлігі емделуге өз еркімен келеді, қалғандарын полиция не туыстары алып келеді. Бұл сырқаттың отбасының ғана емес, бүкіл қоғамның қасіреті. Наркологияда «контагиоздық» деген ұғым бар (мағынасы бойынша «жұқпалылық» деген сөзге жақын). Әрбір нашақор нашаға кем дегенде 10 адамды үйретеді, яғни «жұқтырады» деген сөз. Нашақорлардың соңғы кезде не себепті қарқынды түрде көбейе түскені де түсінікті – геометриялық прогрессия заңы күшіне енеді. Демек, әрбір нашақордың анықталуы – көптеген адамдардың өміріне араша түсуге мүмкіндік беретін өте маңызды алдын алу шарасы. Нашақорлық- сырқат, емдеуден гөрі оның алдын алу жеңіл. Соңғы уақытта есірткі пайдалану салдарынан өлім көбейіп отыр. Әдетте, құмарпаз нашақор 35 жасқа жетпей өледі, ал жасөспірім нашақорлар өмірінің орташа ұзақтығы есірткі пайдалана бастаған соң 5 жыл. Есірткіні шамадан артық мөлшерде пайдалану салдарынан соңғы жылдарда балалар арасындағы өлім көбейді. Алғашқы кезде есірткіні ағзаға енгізу адамның өзін дені сау сезініп, көңіл- күйінің алдамшы көтерілуіне толық тәуелсіз сезінуіне әкеледі. Ал шындығында есірткіден адам психикалық және дене әлсіздігіне шалдығып, бүкіл ағзалары қатты уланады. Әдетте, 1-2 рет байқап көрудің өзі адамды наша тартушылардың құлы етеді, мүгедектікке апарады. Адам ағзасындағы заттардың алмасу процесіне араласып, есірткі, ең алдымен, мидың серотанин (мидың көңіл- күй өзгерістерін бақылауына көмектесетін зат) шығаратын жасушаларын өлтіреді, бұл адамныың белсенділігін төмендетіп, селсоқтыққа әкеледі. Иммундық жүйе зардап шегеді. Сондықтан адам ағзасы түрлі инфекцияларға берілгіш болып алады. Есірткі обырдың, асқазан жарасының пайда болуына итермелейді. Ең ауыр, қауіпті және емделуі қиын нашақорлық түрі- апиын нашақорлығы. Ортақ ине қолдану салдарынан АҚТҚ (СПИД) және түрлі ауруларды жұқтыру қаупі ұлғаяды. Тамырға жіберілетін есірткі пайдалану нәтижесінде тек психика, жүрек-қан тамыры және жүйке жүйесі ғана емес ауруға қарсы тұру мүмкіндіктері нашарлайды. Ең жеңілі оны мүлдем пайдаланбау.

• 
  білім беру;
  
• 
  ішкі істер;
  
• 
  еңбек және әлеуметтік қорғау департаменті;
  
• 
  бұқаралық ақпарат құралдары;
  
• 
  қоғамдық ұйымдар;
  
• 
  қала әкімшілігінің бөлімдері және тағы басқалары;
  

Салауатты өмір салтын қалыптастыру бойынша басты ғылыми- әдістемелік мекемелер жұмыс істеуде. Бұл мекемелердің құрылымдық негізін облыстық және қалалық салауатты өмір салты орталықтары мен денсаулықты нығайту орталықтары құрайды. Осы шараларды іске асыру мақсатында Президенттің өкімімен 1999 жылы Қазақстан Республикасының мемлекеттік жастар саясаты тұжырымдамасы қабылданған. Оның негізгі бағыттары: жастар құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету, кәсіптік, рухани және дене тәрбиесінің дамуына жағдай жасау, жас таланттарды жан- жақты қолдау, жастардың қазіргі жағдайға бейімделу жүйесін қалыптастыру, жастар бірлестіктерін дамытуға жәрдемдесу. Жастар саясаты және олардың ұйымдарының құрылуы Қазақстан территориясында бұрыннан болғаны бәріне аян. Алғашқы қазақ жастар ұйымдарының құрылуы, оның мақсат- мүдделері жөнінде жастардың жетекшілерінің бірі, сол оқиғалардың куәгері С.Сәдуақасұлы былай дейді: «Ең алғашқы жастар ұйымы Омбы қаласында 1914 жылы ашылды. Бұл ұйымның аты «Бірлік» еді. «Бірліктің» мақсаты қазақ халқын мәдени һәм әдеби жағынан ілгері қатардағы жұрттарға қосу, ұлтшылдық сезімін туғызу һәм ұлттықтың сақтау. Ұйымның саяси һәм шаралары туралы ұстаған жолы: кедейлерді, жіңішкелерді байлардың, күштілердің, зорлығынан құтқару, әйелге теңдік әперу». 1916 жылы «Бірлік», «Балапан» деген жазба журнал шығарып тұрды. Ол өз заманында ауызға ілініп, жастарға көрсеткен оның қызметі көп болды. Бұдан басқа Қазақстанда 21 жастар ұйымы болды. Олар өз кезегінде «Бірлік» ұйымы сияқты қызметтер атқарып жатты.

Қазақстан Республикасының мемлекеттік жастар саясаты тұжырымдамасы жастар жалпыға бірдей адам құқығы Деклорациясының өзекті идеялары мен қағидаларынан, Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясының «Жастар дамуының 2000 жылға дейінгі дүниежүзілік іс-қимыл бағдарламасын 50/81 қарарына, сәби құқығы туралы Конвенсияға, Қазақстанг Республикасының президентінің Қазақстан халқыны арналған «Қазақстан – 2030» барлық Қазақстанның өсіп - өркендеуі, қауіпсіздігі және әлауқатының артуы» атты Жолдауына сүйенеді. Мемлекеттік жастар саясатының жалпы ережелер бөлімінде мемлекеттік жастар саясатының қажеттігі жас өркеннің өмірге қадам басып, қоғамда өз құқықтарын иеленуі мен, оның алдында жауапкершілік арқалау сәтінде бетпе-бет келетін өмір мәресінің қиындықтарымен айқындалады.

Жастар саясатын қалыптастыра отырып, мемлекеттік жастардың келешекте маңызды салмаққа ие болар халықтың бірден-бір белсенді тобы екендігін ескереді. Мұның өзі жастардың мемлекет құрылысындағы рөлі мен орнын жете бағаламауға жол бермеуді көздейді.

Мемлекеттік жастар саясатының дәстүрлі әлеуметтік саясаттан айырмасы ол тек өтелу тетіктерін әзірлеуге ғана сыймайды. Ол жастардың шығармашылық қуатын айқындайтын белсенді де жаңаша, өндірушілік аспектілерден тұрады. Бұл мемлекеттік жастар саясатын қоғамның стратегиялық ресурстарын дамытудағы бірден – бір маңызды бағыт ретінде қарастыруға мүмкіндік береді.

Қоғамдық өзгерістердің күрделілігі жас азаматтардың әлеуметтік жағынан жан – жақты қалыптасуына, жас қауым тіршілігінің барлық қалтарысына әсерін тигізеді. Дәстүрлі жастар мәселесін шешудің мазмұны мен тәрбие тәсілдері жаңа тарихи жағдайларды мүлде өзге қырынан қарастырылуға тиіс болғандықтан түбегейлі өзгереді.

Қазақстандағы жас буын бойында отаншылдық, іскерлік, жауапкершілік қасиеттер қалыптастырмай, жастардың ізгілікті, рухани өркндеуіне, сондай-ақ өткен буынның әлеуметтік – мәдени тәжірибесін, әлем өркениеті жетістіктерін игеруіне жол ашпай, әлеуметтік ұстанымдағы экономикасы бар демократиялық қоғам құру мүмкін емес. Мұндай мақсаттарды жүзеге асыру жастарға, жалпы қоғамға қатысты саясатты қалыптастыру мен жүзеге асыру ісіне жастардың өздерін белсенді түрде тартуды көздейді. Мемлекеттік жастарға, олардың материалдық деңгейі мен әлуеметтік жағдайына қарамастан, өмір жолын таңдау мен жетістіктерге жету үшін мейлінше мол мүмкіндіктер ашуға тиіс. Сонда ғана жастар саясатының өзекті міндеті – жастардың тұлғалық қалыптасуын қамтамасыз ету іске асатын болады.

Осы тұжырымдамада мемлекеттік жастар саясатының басты мақсаттарын, қағидалары мен басымдықтарын анықтауды мұрат етеді. Тұжырымдаманың ережелеріне сәйкес мемлекеттік жастар саясатын жүзеге асыратын нормативтік – құқықтық тетіктер нақтыланып, оны ұйымдастырушылық, әдістемелік жене ақпараттық қамтамасыз етудің негізгі қағидалары қалануы тиіс. Тұжырымдаманың негізгі шарттарын қаржыландыру республикалық және жергілікті бюджетте мемлекеттік жастар саясатын іске асыруға бөлінген қаражат шеңберінде жүргізілуі қажет. тұжырымдаманың жекелеген ережелерін жүзеге асыруда мемлекеттік емес, соның ішінде шет елдік қаржы көздерін пайдалану да қарастырылуы мүмкін. Тұжырымдаманы іске асырудағы басты талаптардың бірі мемлекеттік жастар саясатының ұйымдастырушылық және экономикалық тетіктерін құқық жағынан қамтамасыз ету, бірінші кезекте – жас азаматтардың, жастар мен балалардың қоғамдық бірлестіктерінің қатысуымен өтетін түрлі қарым – қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасындағы қолданыстағы заңдарына өзгертулер мен толықтырулар енгізу болып табылады. Тұжырымдама құрылымы шет елдік және отандық озық тәжірибелерді талдау мен жинақтау негізінде жасалады.

Мемлекеттік жастар саясатының негізгі мақсаты мен басымдықтары Қазақстан Республикасының мемлекеттік жастар саясатының басты, негізгі мақсаты – жастардың азаматтық, әлеуметтік дербес тұлғалық қалыптасуын жүзеге асыру үшін қажет құқықтық, экономикалық, ұйымдастырушылық жағдайларды жасау мен нығайту. Алға қойған мақсаттарды жүзеге асыру жастар саясатының мына бағыттарына басымдық беруді көздейді:

1. 
   Жастар бойына патриотизмді қалыптастыру, жастардың ізгілікті әрі рухани дамуы.
   
2. 
   Еңбек, білім беру және денсаулық сақтау саласындағы жастардың әлеуметтік құқықтарын қамтамасыз ету.
   
3. 
   Жастардың әлеуметтік – экономикалық қажеттіліктерін дербес жүзеге асыруына жағдай жасау.
   
4. 
   Жастардың дене тәрбиесіне, интеллектуалдық дамуына жағдай жасау.
   
5. 
   Жастардың қоғамдық игі бастамаларын қолдау мен ынталандыру.
   
6. 
   Қазақстандағы жастарды халықаралық мәдени, экономикалық, ғылыми және жан – жақты білім беру процестеріне тарту.
   

• 
  жастар мәселесіндегі демократиялық, жас азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын сақтау;
  
• 
  өркендеу мен жаңашылдық;
  
• 
  тұрақты негізгі мақсатты, нақты әрі тиімді іс-қимыл;
  
• 
  жалпыға ортақ барлық жастарды жынысына, ұлтына, әлеуметтік жағдайына және діни ұстанымына қарамастан жаппай қамту;
  
• 
  жас шамасы мен әлеуметтік әртектілік проблемалары ескерілетін сараланған көзқарас;
  
• 
  жастардың әлеуметтік жағынан неғұрлым аз қорғалған бөлігін, соның ішінде мүгедек балаларды, денсаулығы дімкәс балаларды, жетім балаларды, көп балалы, жағдайы нашар отбасыларындағы балаларды тікелей қорғау және қолдау.
  

Мемлекеттік жастар саясатының негізгі бағыттары жүзеге асыру кезіндегі негізгі кезеңдік сипаттағы іс – қимылдардан тұрады. Мынандай негізгі бағыттарды қарастырады:

1. 
   Жастардың құқықтары мен бостандықтарының сақталуын қамтамасыз ету.
   
2. 
   Білім, еңбек және жұмыспен қамту саласындағы кепілдіктермен қамтамасыз ету.
   
3. 
   Жастардың кәсіптік, рухани және дене тәрбиесінің дамуына жағдай жасау.
   
4. 
   Жас таланттарды қолдау және шыңдау.
   
5. 
   Жастарға әлеуметтік көмек көрсету мен қазіргі жағдайға бейімделу жүйесін қалыптастыру.
   
6. 
   Балалар мен жастар бірлестіктерін дамытуға жәрдемдесу.
   

Жастардың төл мәдениеттер нәр алуын, еліміздің тарихи өткенін оқып үйренуі, қоғамымыздағы достық ахуал мен бейбітшілікті, рухани келісімді нығайту жас ұрпақ бойында біздің ортақ Отанымызға – Қазақстан Республикасына деген мақтаныш сезімін қалыптастыруы тиіс.

Мемлекеттің күш – жігері мәдени инфроқұрылымды материялдық қамтамасыз етуге – студент жастардың бос уақытын пайдалы өткізуге мүмкіндік жасайтын театр, кітапхана, спорт құрылғыларын қолдауға, оқу, әдіс – тәсілдемелік құралдарын, көркем әдебиеттер шығаруға, оқу орындарын компьютерлендіруге, дене тәрбиесі мен спортты дамытудың мемлекеттік, аймақтық бағдарламаларын жасауға, ізгілікті, рухани құндылықтарды, салауатты өмір салтын қалыптастыруға бағытталады. Жастарға рухани, патриоттық тәрбие беру ісінде мемлекеттік тілді оқып – үйренуге, қазақ тілін оқып – үйренудің жаңа, тиімді тәсілдерін жасап, енгізуге ерекше мән берілетін болады.

Жастарды отаншылдық, рухани, адамгершілік тұрғыда тәрбиелеу ісіне оларды діни экстремизм мен фанатизмнің залалды ықпалынан қорғау аса маңызды бағыт алуы шарт. Осы мақсатта жастар арасында діни экстремистік көзқарастардың еніп кетуінен сақтау тетіктері жасалуы керек.

Жастар саясаты саласындағы мемлекеттік басқаруды өз құзіреті шегінде мыналарды қамтамасыз ететін Қазақстан Республикасы үкіметінің құрамындағы тиісті құрылымдар жүзеге асады:

1. 
   Қазақстан Республикасының Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келісім министрлігі.
   
2. 
   Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі.
   
3. 
   Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғарғы Білім министрлігі. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау, Білім және Спорт министрлігі.
   
4. 
   Қазақстан Республикасының Ішкі Істер министрлігі.
   
5. 
   Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі.
   

1. 
   //Егемен Қазақстан, 2001 жыл – 24 ақпан.
   
2. 
   //Қазақ тарихы, 2005 жыл - № 1.
   
3. 
   //Саясаттану, 2005 жыл - № 6.
   
4. 
   //Валеология, 2005 жыл - № 11.
   
5. 
   «Мемлекеттік жастар саясаты. Тәжірибе және даму үрдістері».Астана, 2003 жыл.
   
6. 
   //Ақиқат, 1996 жыл - № 7.
   
7. 
   //Қазақстан ғылымы мен жоғарғы мектеп, 2005 жыл – 15 қыркүйек.
   
8. 
   //Қазақ тарихы, 2004 жыл - № 6.
   
9. 
   //Алаш үні, 2004 жыл – 24 ақпан.
   
10. 
    //Народное образование, 2005 год - № 3.
    
11. 
    //Мысль, 2004 год - № 5.
    
12. 
    //Денсаулық, 2003 жыл - № 7.
    

ТҮЙІНДЕМЕ

Мақалада Қазақстан Республикасының жастар саясаты, оның жүзеге асыру жолдары жайлы қарастырылды.
РЕЗЮМЕ

В статье рассматривается молодежная политика Республики Казакстан и пути ее развития.