Азаматтық құқық жалпы сипаттамасы Жоспар



бет8/20
Дата30.03.2022
өлшемі60.51 Kb.
#456525
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   20
Азаматтық құқық

3.1. Зияткерлік меншік құқығы
Зияткерлік меншік деп заңнамаларда белгіленген реттер мен тәртіп бойынша азаматтың не­месе заңды тұлғаның шығармашылық интеллектуалдық қызметтің нәтижелеріне және оларға теңестірілген заңды тұлғаны дараландыру құралдарына, жеке немесе заңды тұлғаның өзі орындайтын жұмысының немесе қызметінің өнімдеріне (фирмалық атау, тауар белгісі, қызмет көрсету белгісі және т.б.) ерекше құқығы танылады.
Зияткерлік меншік құқығының объектілеріне:
1) зияткерлік шығармашылық қызметтің нәтижелері;
2) азаматтық айналымға қатысушыларды, тауарларды, жұмыстарды немесе қызмет көрсетулерді дараландыру құралдары жатады.
Зияткерлік шығармашылық қызметтің нәтижелеріне:
1) ғылым, әдебиет және өнер туындылары;
2) орындау, фонограмма және хабар таратуды ұйымдастыру;
3) өнертабыс, пайдалы үлгілер, өндірістік үлгілер;
4) селекциялық жетістіктер;
5) интегралдық микросызба топологиялары;
6) ашылмаған ақпарат, оның ішінде өңдіріс құпиялары (ноу-хау);
7) осы кодексте не­месе өзге де заң актілерінде көзделген реттерде интеллектуалдық шығармашылық қызметтің басқа да нәтижелері жатады.
Азаматтық айналымға қатысушыларды, тауарларды, жұмыс­тарды немесе қызмет көрсетулерді дараландыру құралдарына:
1) фирмалық атаулар;
2) тауарлық белгілер (қызмет көрсету белгілері);
3) тауарлар шығарылатын жерлердің атаулары (шығатын жерін көрсету);
4) заңнамаларда көзделген реттерде азаматтық айналымға қатысушылардың, тауарлар мен қызмет көрсетулердің басқа да дараландыру құралдары жатады.
Зияткерлік меншік объектілеріне құқық оларды құру фактісінің күшімен не заңнамаларда көзделген жағдайлар мен тәртіп бойынша уәкілетті мемлекеттік органның құқықтық қорғауды беруі нәтижесінен туындайды.
Зияткерлік шығармашылық қызмет нәтижелерінің авторлары осы нәтижелерге қатысты жеке мүліктік емес және мүліктік құқықтарға ие болады. Жеке мүліктік емес құқықтар, оның мүліктік құқығына қарамастан, авторға тиесілі болады және оның мүліктік құқығы басқа тұлғаның зияткерлік шығармашылық қызметінің нәтижелеріне ауысқан жағдайда өзінде сақталып қалады. Азаматтық айналымға қатысушыларды, тауарларды немесе қызмет көрсетулерді дараландыру құралдарына (бұдан әрі -дараландыру құралдары) арналған құқық іргелері осы құралдарға қатысты мүліктік құқықтарға ие болады. Зияткерлік шығар­машылық қызмет нәтижесінің авторы болып танылу құқығы (авторлық құқық) жеке мүліктік емес құқық болып табылады және оған шығармашылық енбегімен интеллектуалдық шығармашы­лық қызметтің нәтижесін жасаған адам ғана ие бола алады.
Авторлық құқық дегеніміз — автордың мүліктік және мүліктік емес жеке құқықтары. Авторлық құқық шығармашылық қыз­мет нәтижесі болып табылатын ғылым, әдебиет және өнер туындыларына олардың бағытына, мазмұны мен маңызына, сондай-ақ оларды білдіру әдісі мен нысанына қарамастан қолданылады. Автор — шығармашылық еңбегімен туынды жасаған жеке тұлға.
Авторлық құқық халыққа таратылған (жарияланған, жарыққа шыққан, басып шығарылған, көпшілік алдында орындалған, көпшілікке көрсетілген), сондай-ақ халыққа таратылмаған туындыларға қандай да бір объективті нысанда:
1) жазбаша (қолжазба, машинаға басылған, нота жазбасы және т.б.);
2) ауызша (көпшілік алдында айту, көпшілік алдында орындау және т.б.);
3) дыбыс және бейне жазу (механикалық, цифрлық, магнитті, оптикалық және т.б.);
4) бейнелеу (сурет, эскиз, картина, жоспар, сызба, кино, теле, бейне немесе фото кадр және т.б.);
5) көлемдік-кеңістікті (мүсіндеме, модель, пакет, құрылыс және т.б.);
6) басқа да нысандарда қолданылады. Авторлық құқық идеялардың, тұжырымдамалардың, принциптердің, әдістердің, жүйелердің, процестердің, жаңалықтардың, фактілердің жеке өздеріне қолданылмайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   20




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет