Ба номи Худованди Бахшандаи Меҳрубон

25- Ҳадиси Ҳузайфа ибни Ямон

Ҳузайфа мегӯяд: Паёмбар (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ) ба мо намоз хонд ва сипас рӯ ба мо карда фармуд: Шуморо ба тақвои илоҳӣ ва амал ба дастуроташ суфориш мекунам. Ҳар ки ба фармудаи ӯ амал кунад наҷот ёфт ва фоида кард ва ҳар ки тарк кунад сазовори пўшаймонӣ аст. Пас ба василаи тақво дар амон мондан дар қиёматро ҷустуҷў кунед. Ва гӯё ман даъват мешавам ва қабул хоҳам кард ва ман дар байни шумо ду чизи боарзиш мегузорам ва он: китоби Худо ва Аҳли Байтам ҳастанд, ки то замоне, ки аз ин ду пайравӣ кунед ҳаргиз гумроҳ нахоҳед шуд. Ҳамоно он ду ҳаргиз аз ҳам ҷудо намешаванд то ин ки рӯзи қиёмат бар ман ворид шаванд. Пас аз онҳо таълим бигиред ва ба онҳо ёд надиҳед, ки ҳамоно онҳо донотар аз шумо ҳастанд.¹

То ин ҷо бо ахбори мактаби аҳли суннат дар бораи ҳадиси васият ба "китоби Худо ва Аҳли Байт"ошно шудем. Мо 151 санад барои ин ҳадиси шариф то ин ҷо зикр кардем, ки 101 санади он саҳеҳ аст. Ва ин аҳодисро мо аз 24 саҳоба овардем ва илова бар ин агар 4 нафари дигар аз аҳли шӯро ва 17 нафар аз касонеро, ки дар Раҳбаи Кӯфа шаҳодат доданд изофа кунем, чунин мешавад, ки 45 нафар аз саҳоба ин ҳадиси шарифро бозгӯ кардаанд ва аз ин 45 нафар саҳоба дар китобҳои ҳадисии аҳли суннат ин ҳадиси шариф бар уммати исломӣ расидааст. Албатта баъзе аз муҳаққиқон ровиёни ин ҳадисро бештар аз ин баршумурдаанд, вале мо ба ҳамин миқдор тавонистем дастрасӣ пайдо кунем.

Пас, аз он чи зикр шуд, арзиши ин ҳадиси шариф ва таъкиди Расули Худо (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ) бар пайравӣ ва ғафлат наварзидан аз китоби Худо ва Аҳли Байт (Алайҳимус салом) собит мешавад.

Инак, барои равшантар шудани ҳақиқати ин матлаб ба чанд ҳадис аз китобҳои мактаби Аҳли Байт (Саломуллоҳи алайҳим) низ ишора мекунем.

Ҳадиси Сақалайн дар мактаби Аҳли Байт

Алӣ (Алайҳис салом) мегӯяд: Паёмбар (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ) фармуданд: Ман дар байни шумо ду чизи боарзиш: китоби Худо ва Аҳли Байтамро гузоштам. Ҳамоно ин ду ҳаргиз аз ҳам ҷудо намешаванд то ин ки рӯзи қиёмат дар сари ҳавз бар ман ворид шаванд.

Сипас Ҷобир ибни Абдуллоҳ баланд шуду пурсид: Эй Расули Худо! Аҳли Байти шумо чӣ касоне ҳастанд? Фармуданд: Алӣ, Ҳасан, Ҳусайн ва имомон аз насли Ҳусайн то рӯзи қиёмат.¹

Санади ин ҳадис комилан саҳеҳ ва ровиёнаш ҳама сиқа ҳастанд.

Имом Ҳусайн (Алайҳис салом) фармуданд: Аз Амиралмӯъминин Алӣ (Алайҳис салом) аз маънои ин ҳадиси Паёмбар ( Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ ), ки "Ман дар байни шумо ду чизи боарзиш: китоби Худо ва Аҳли Байтамро гузоштам"суол карда, чӣ касоне будани Аҳли Байтро пурсон шудам? Алӣ (Алайҳис салом) фармуд: Ман, Ҳасан, Ҳусайн ва нӯҳ имом аз насли Ҳусайнанд, ки нӯҳумини онҳо Маҳдӣ ва қоими онҳост. Ҳамагии инон аз Қуръон ҷудо намешаванд ва Қуръон низ аз онҳо ҷудо намешавад то ин ки рӯзи қиёмат бо ҳам дар сари ҳавз бар Паёмбар (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ) ворид шаванд.¹

Санади ин ҳадис низ саҳеҳ ва ровиёнаш сиқа ҳастанд.

3- حدثنا احمد بن اسماعيل قال حدثنا محمد بن همام عن عبد الله بن جعفر الحميري عن موسى بن مسلم عن مسعدة قال: كنت عند الصادق إذ أتاه شيخ كبير قد انحنا متكئا على عصاه فسلم فرد أبو عبد الله الجواب ثم قال: يا ابن رسول الله ناولني يدك أقبلها فأعطاه يده فقبلها ثم بكى فقال قال أبو عبد الله عليه السلام: ما يبكيك يا شيخ؟ قال: جعلت فداك أقمت على قائمكم منذ مائة سنة أقول هذا الشهر و هذه السنة و قد كبرت سني و اقترب أجلي ولا أرى ما أحب أراكم معتلين مشردين و أرى عدوكم يطيرون بالاجنحة فكيف لا ابكي فدمعت عينا ابى عبد الله م قال: يا شيخ ان أبقاك الله حتى تری قائمنا كنت معنا في السنام الاعلى وان حلت بك المنية جئت يوم القيامة مع ثقل محمد صلى الله عليه و آله و سلم ونحن ثقله فقال عليه السلام: اني مخلف فيكم الثقلين فتمسكوا بهما لن تضلوا كتاب الله و عترتي أهل بيتي. فقال الشيخ: لا أبالي بعد ما سمعت هذا الخبر. قال: يا شيخ ان قائمنا يخرج من صلب الحسن والحسن يخرج من صلب علي وعلي يخرج من صلب محمد ومحمد يخرج من صلب علي وعلي يخرج من صلب ابني هذا –و أشار الى موسى عليه السلام- و هذا خرج من صلبي نحن اثنا عشر كلنا معصومون مطهرون. فقال الشيخ: يا سيدي بعضكم أفضل من بعض؟ قال: لا نحن في الفضل سواء ولكن بعضنا أعلم من بعض. ثم قال: يا شيخ والله لو لم يبق من الدنيا الا يوم واحد لطول الله ذلك اليوم حتى يخرج قائمنا أهل البيت ألاوان شيعتنا يقعون في فتنة وحيرة في غيبته هناك يثبت على هداه المخلصين اللهم أعنهم على ذلك.

Мусъада мегӯяд: Назди Имом Содиқ (Алайҳис салом) будам, ки пирамарди бузургсоле омад ва ба Имом салом дод ва ҷавоби саломашро гирифт ва пурсид: Эй писари Расули Худо! Дастатро бидеҳ бибӯсам. Пас он ҳазрат дасташро дод ва ӯ бӯсиду гиря кард. Имом пурсид: Чӣ чизе туро ба гиря водошт, эй шайх? Гуфт: Фидоят шавам, ман сад сол аст, ки мунтазири қоими шумо (ҳазрати Маҳдӣ) ҳастам. Мегӯям ин моҳ меояд ва ин сол меояд. Синнам боло рафта ва маргам наздик шуда. Дӯст надорам ва таҳаммули инро надорам, ки шуморо дар сахтӣ ва мушкилот ва шиканҷа ва зери фишор бубинам, ки душманон шуморо ба масхара бигиранд. Пас чӣ гуна гиря накунам?!

Аз чашмони Имом Содиқ ашк сарозер шуд. Сипас фармуд: Эй шайх! Агар Худованд туро нигаҳ дорад то қоими моро бубинӣ, ҳамроҳи мо иззати он рӯзи моро хоҳӣ дид, вале агар маргат фаро расад, рӯзи қиёмат ҳамроҳи сақли Муҳаммад (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ) хоҳӣ омад ва мо сақли он ҳазрат ҳастем, ки Паёмбар (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ) фармуданд: Ман дар байни шумо ду сақл (чизи боарзиш) гузоштам, пас ба он ду чанг бизанед, ки ҳаргиз гумроҳ намешавед. Ва он ду: китоби Худо ва Аҳли Байтам ҳастанд. Пирамард гуфт: Баъд аз он ки ин суханро шунидам, дигар ҳеҷ нигароние надорам. Имом фармуд: Эй пирамард! Қоими мо (Имом Маҳдӣ) писари Ҳасани (Аскарӣ) аст ва Ҳасан писари Алӣ (Имом Ҳодӣ) ва Алӣ писари Муҳаммад (Имом Тақӣ) ва Муҳаммад писари Алӣ (Имом Ризо) ва Алӣ писари ин фарзандам аст (ва ба Имом Козим ишора кард). Ва ин писари ман аст ва мо 12 нафар ҳастем ва ҳамаи мо маъсум ва пок ҳастем...

Сипас фармуд: Эй пирамард! Агар аз умри дунё як рӯз боқӣ монда ҳам бошад, Худованд он рӯзро тӯлонӣ хоҳад кард то қоими мо Аҳли Байт (Имом Маҳдӣ) хориҷ шавад. Шиаёни мо дар замони ғайбати ӯ имтиҳон хоҳанд шуд ва дучори ҳайрат хоҳанд гардид. Он замон инсонҳои мухлис дар ҳидояти илоҳӣ собит хоҳанд монд. Худоё! Онҳоро дар собит мондан ёрӣ фармо.¹

Санади ин ҳадис низ саҳеҳ ва ровиёни он ҳама сиқаанд.

4- حدثنا محمد بن محمد، قال: حدثنا أبو القاسم جعفر بن محمد بن قولويه رحمه الله قال: حدثني أبي قال: حدثني سعد بن عبد الله عن أحمد بن محمد ابن عيسى عن الحسن بن محبوب الزراد عن أبي محمد الانصاري عن معاوية بن وهب قال: كنت جالسا عند جعفر بن محمد عليهما السلام إذ جاء شيخ قد انحنى من الكبر فقال: السلام عليك و رحمة الله و بركاته...²

Ин ривоят ҳам ба ҳамон мазмун буда, вале аз тариқи шахс ва ровии дигар нақл шудааст.

Сувайр ибни Абифохита мегӯяд: Аз Кӯфа барои анҷоми ҳаҷ ҳаракат кардам. Умар ибни Зар, Ибни Қайс ва Салт ибни Баҳром низ бо ман ҳамроҳ шуданд. Умар ибни Зар дар роҳ ба ман гуфт: 3 ҳазор савол омода кардем то аз Абӯҷаъфар (Имом Боқир (Алайҳис салом)) ҳар рӯз 30 савол бипурсем. Ман нигарон шудам ва ба Имом Боқир хабарро расондам. Имом фармуд: Нигарон набош, вақте омаданд иҷоза бидеҳ дохил шаванд. Онҳо ба назди Имом дохил шуда нишастанд ва сухане нагуфтанд. Вақте сукути онҳо тӯлонӣ шуд, Имом чанд савол аз онҳо пурсид, вале натавонистанд ҷавоб диҳанд. Баъд Имом дастархон овард ва онро барои пазироӣ гузошт ва фармуд: Ҳамд Худоро, ки барои ҳар чизе ҳадде қарор дода, ки ба ӯ меанҷомад. Ибни Зар гуфт: Ҳадди ин дастархон чист? Имом фармуд: Вақте гузошта шавад, номи Худоро мебарад, вақте ҳам ҷамъ карда шавад Худоро ҳамд мегӯяд. Сипас таомро хурданд, Имом фармуд: Об биёвар. Вақте ғулом кузаеро овард, Имом фармуд: Ҳамд Худоро, ки барои ҳар чизе ҳадде қарор дода, ки ба ӯ меанҷомад, ҳатто ба ин куза. Ибни Зар гуфт: Ҳадди он чист? Имом фармуд: Вақте нӯшид, номи Худоро ёд мекунад, вақте фориғ шуд Худоро ҳамд мегӯяд. Вақте фориғ шуданд, Имом чанд ҳадис аз онҳо савол кард, вале онҳо чизе нагуфтанд ва ҷавоб надоданд. Баъд Имом фармуд: Эй писари Зар! Ба мо баъзе аз аҳодисеро, ки дар бораи мо ба дасти шумо расидааст нақл бикун? Умар ибни Зар гуфт: Оре, эй писари Расули Худо! (Паёмбар (Саллаллоҳу алайҳи ва олиҳ) фармуд: Ман дар байни шумо ду чизи боарзиш мегузорам, ки яке бузургтар аз дигарист. Яке китоби Худост ва дигаре Аҳли Байтам, ки агар ба он ду чанг бизанед ҳаргиз гумроҳ намешавед. Имом Боқир фармуданд: Эй писари Зар! Вақте бо Паёмбар мулоқот кунӣ ва ҳазрат савол кунанд, ки баъд аз ман бо китоби Худо ва Аҳли Байтам чӣ кардед, чӣ мегӯӣ? Писари Зар гиря карду гуфт: Бузургиро пора кардем ва хурдиро куштем.

Имом Боқир фармуданд: Дар қиёмат касе қадам аз ҷо барнамедорад магар ин ки пурсида мешавад: аз умараш, ки дар чӣ коре гузаронида, аз молаш, ки чигуна ба даст оварда ва дар чӣ чизе сарф карда ва аз муҳаббати мо Аҳли Байт.

Сипас онҳо бархоста рафтанд ва Имом Боқир ба ғуломаш фармуд: Бирав бубин чӣ мегӯянд? Рафт ва баргашту гуфт: Ҳамроҳон ба Ибни Зар гуфтанд: Мо барои ин чиз ҳамроҳи ту наомада будем. Ибни Зар гуфт: Вой бар шумо, сокит бошед, ман чӣ мегӯям бар касе, ки гумон мекунад дар қиёмат Худованд аз вилояти ӯ аз ман савол хоҳад кард ва чигуна аз касе, ки ҳадди дастархон ва ҳадди кузаро медонад (барои мот кардани вай) аз ӯ чизе бипурсам.¹

Санади ин ҳадис низ комилан саҳеҳ аст.

Ин танҳо баъзе аз аҳодиси мактаби Аҳли Байт (Алайҳимус салом) аст, ки барои ошноии хонандагон зикр шуд.