Практикалық сабақтың тақырыбы: Жер кадастрының құрамдас бөліктері.
Сабақтың жоспары:
1. Жер кадастры құрамдас бөліктері.
2.Кадастрлық құжаттама
Сабақтың мақсаты: Жер кадастрының жекелеген бөліктерін жүргізу үшін қажетті кадастрлық құжаттардың, материалдардың, жұмыстар, түсірулер, іс-шараларды нақтылау.
Қазақстанда мемлекеттік жер кадастры келесі құрамдас бөліктерден тұрады - жер учаскелерін тіркеу, жерді және жерді пайдалануды есепке алу, жер учаскелерін бағалау және МЖК ААЖ. Кадастрдың осы құрамдас бөліктерінің арасында интегралдық жүйе ретінде белгілі бір байланыс пен жүзеге асырудың логикалық жүйелілігі бар.
Қазақстан Республикасында жер қатынастарының дамуы нәтижесінде жер кадастры жүйесінің жұмыс істеу шарттары өзгерді:
1) әртүрлі меншік және жер пайдалану нысандарының болуы;
2) меншік иелері мен жер пайдаланушылар санының күрт өсуі;
3) есепке алу бірлігіне көшу – жер учаскесі;
4) жерді жылжымайтын мүлікке теңестіру;
5) жерге меншік және жер пайдалану (жалдау) құқығын нарықтық айналымға енгізу;
6) жерді пайдаланғаны үшін төлемді енгізу;
7) мемлекеттік және жеке меншік құқықтарын және жер пайдалану құқығын қорғау қажеттілігі
Бұл ерекшеліктер жер кадастрының жаңа жүйесін қалыптастыруды қажет етеді. Бұл ретте жер кадастрын орталықтандырылған мемлекеттік басқару қажеттілігін мойындау аса маңызды, яғни жер кадастрын жүргізу мемлекеттік органдардың қызметі болып табылады, бұл жұмысты мемлекет қаржыландыруы керек. Жерді есепке алу өзінің маңызды міндеттері мен негізгі әдістемелік тәсілдерін сақтай отырып, қазіргі уақытта ақпаратты жинаудың, талдаудың және сақтаудың автоматтандырылған әдістеріне көшіп, күрделене түсуде.
Мемлекеттік органдарды жекелеген жер учаскелерінің құны, бағалау аймақтарына бөлу, жермен нарықтық мәмілелер туралы ақпаратты жинау, талдау және сақтау туралы шынайы ақпаратпен қамтамасыз ететін жер кадастрының фискалдық (салық) блогында үлкен өзгерістер орын алуда. Жаңадан қалыптасып келе жатқан жер кадастрында бір мезгілде жер ақпаратының бірыңғай банкі (ERBIZ) қызметін атқаратын автоматтандырылған жер-кадастр жүйесіне (МЖК ААЖ) үлкен орын берілген, кадастрдың бұл бөлігі республикада әртүрлі деңгейлерде бірте-бірте қалыптасуда.
Жалпы республикада бұрын қалыптасқан кеңестік жер кадастры жүйесі мен жаңа функционалдық бөліктерді енгізу және кадастрлық жұмыстарды автоматтандыру негізінде мемлекеттік жер кадастрының заманауи көп функционалды автоматтандырылған жүйесі қалыптасуда.
Кадастрлық құжаттама негізгі және көмекші болып бөлінеді. «Мемлекеттік жер кадастрын жүргізу тәртібі туралы» қағидаларда көзделген негізгі жер-кадастрлық құжаттар жер учаскесінің, учаске, орам, аудан жер-кадастрлық ісі, ауданның (қаланың) мемлекеттік жер-кадастрлық кітабы және жер учаскесінің жер-кадастрлық картасы болып табылады.
Ақпарат алу және кадастрлық құжаттаманы толтыру үшін бастапқы құжаттардың деректері пайдаланылады. Оларға түсірулер мен зерттеулердің материалдары, жоспарларға түзетулер, түгендеу, жерге орналастыру жобалары, орман орналастыру, мелиорация және т.б. деректері жатады. Алғашқы құжаттар маңызды болып табылады, өйткені жер кадастры деректерінің дұрыстығы мен сенімділігі көбінесе олардың толықтығы мен дәлдігіне байланысты.
Негізгі құжаттаманы толтыру кезінде тиісті деректерді есепке алу үшін құқықтық негіз болып табылатын құжаттардың маңызы зор. Оларға Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулылары, атқарушы органдардың (облыстық, аудандық, қалалық, кенттік, ауылдық) шешімдері жатады. Жер кадастры арнайы есеп құжаттамасын да жүргізеді. Бұл, әдетте, мәтіндік, оған қосымша ретінде әртүрлі картографиялық материалдар, диаграммалар және т.б.
Жер кадастрының жекелеген бөліктерін жүргізу үшін қажетті кадастрлық құжаттардың, материалдардың, жұмыстар, түсірулер, іс-шаралар түрлері:
1. Жер учаскелерiн тiркеу – заңнамалық және нормативтiк құжаттар, жер учаскелерiне құқықтарды беру және тiркеу тәртiбi, құжаттардың нысандары, жер учаскелерiн алу, жер учаскелерiнiң шекараларын, аумақтарын, құрамын, бөлiнуiн, ауыртпалықтарын және пайдаланудағы өзге де шектеулердi белгiлеу, картографиялық жұмыс. және басқалар.
2. Жерді есепке алу – тіркеу деректері, есепке алу және есеп беру құжаттамасы, картографиялық материалдар, бағалау деректері, жерді бағалау, жер учаскелерінің есебін жүргізу, жер санаттары, жер түрлері, заңды тұлғалар және т.б.
3. Жердi бағалау – жердi аймақтарға бөлу, топырақты бағалау әдiсi, жердi бағалау, жердi есепке алу деректерi, топырақ, геоботаникалық және басқа зерттеулер мен зерттеулер, картографиялық материалдар, топырақты бағалау материалдары және облыс, аудан, жердi пайдалану бойынша жердi бағалау.
4. Жер кадастрының автоматтандырылған ақпараттық жүйесі (ЖК ААЖ) – компьютерлік техникамен қамтамасыз ету, персоналды оқыту, кадастрлық жұмыстардың барлық түрлерін бағдарламалық қамтамасыз ету.
№ 3 Практикалық сабақ
Достарыңызбен бөлісу: |