2.5 Төзімділікті дамыту жаттығулары
Төзімділік - бұл ағзаның ойын шарттарында ұзақ уақыт физикалық жұмыс жасау қабілеттілігі. Төзімділік көбінесе тек қана ағзаның функциональді мүмкіндігімен ғана емес, сонымен қатар ойыншының рациональді техникасымен, оның еркіндік саласымен анықталады.
Бұл физикалық сананың дамуы мектеп жасында басталады., 12-13 жаста және 15-16 жас аралығында төзімділіктің өсуі байқалады. Ал 16-17 жаста интенсивті түрде байқалады.
Төзімділікті жаттығу жасаушы жаттығу кезінде ағзасы шаршағанға дейінгі уақыт аралығында қалыптастыруға болады. Төзімділікті қалыптастырудың негізі болып бірқалыпты темпте жүгіру болып табылады, сонымен қатар велосипед тебу, жүзу. Футбол сапаны өте жақсы дамытады.
Төзімділікті арттыру. Жаттығуларды жасау барысында пульсті есепке алып демалып отыру керек. Жүректің соғысы минутына 190-нан асып кетпеуі керек. Демалыс уақыты 30-80 метр қашықтыққа жүгіруде 1 минуттан 1,5 минутқа дейін, ал 150-200 метр қашықтықта 3-4 минут болуы керек.
Аталған жаттығуларды жасау барысында қан айналымы жақсарып, ағза тынысы кеңейіп бұлшық еттер күші артатындығын және қозғалыс кординациясы жақсаратындығы есте ұстау керек. Доппен ойнау арқылы жасалатын жаттығуларды жасау ойын барысында ойын проблемаларын шешуге көмек береді.
Допсыз
1. Есептелген аумақта 20-40 минут жүгіру.
2. Жүру, соңынан жүгіру: 100 м - жай жүру, 300 м - жай жүгіру, 100 м - қатты жүру, 300 м - орташа темппен жүгіру, 50 м- жедел жылдамдық.
3. Баскетбол ойнау.
4. Суда жүзу
6. Түрлі қимылды ойынға қатысу.
Футбол добымен
1. Допты 50-60 қадам қашықтыққа бірқалыпты алып жүру.
2. Допты бір қақпадан еікнші қақпаға дейін алып келіп ендіру. Қашықтық 15 қадам. Алаң ауданы кішірейтіліп алынады. 3-4 рет қайталау.
3. Әріптеске допты лақтыру. Ол допқа басымен соққы беру арқылы кері қайтарады. Ара қашықтық 4-5 қадым. 20-25 реттен соң орын алмасады.
4. Әріптестен 6-7 қадам қашықтықта тұрып бір-біріне допты беру арқылы алға 50-60 қадам қашықтыққа жеткізу.
5. «Допты алып қою ойыны. Алаңда 10-20 қадамды төртбұрыш белгіленеді. Допты төртбұрышқа апарып, барынша әріптесі допты ала алмаудың жағдайын жасап ойнайды.
6. Допты дәл беру ойыны. Әр командада ойыншылар саны тең (4-6 адам). Жеребе бойынша команданың біреуі ойынды бастайды. Команданың ойыншылары допты қарсы топ алып қоймас үшін бір-бірін дәл беріп отырады. Әр доп бергенде командаға 1 ұпай беріледі. Белгілі уақыттан соң командалар орын алмасады. Егер қарсы топ допты алып қойған болса, оларға 1 ұпай беріліп, доп қайтарылады. Осылайша қай топ көп ұпай жинаса, сол топ жеңеді.
7. «Жарты алаңда» ойыны. Команда құрамы 6 адам. Қақпа 3 метр ендікте құрылады. Ойыншылар 2 минут паузалы 3 периодтан ойнайды. Әр периодтың ұзақтығы 8 минут.
8. «Толық алаңда» ойыны. Команда құрамы 9 адам. Олар стандартты алаңда 25 минуттан екі тайм ойнайды.
Сонымен сіздер жаттығушының дене сапасын арттыратын жаттығулармен таныстыңыздар. Оларды тренировкаларда қолдануға болады. Мұндай жаттығулардан кейін денені босату жаттығуларын жасау ұсынылады.
1. Қолды жоғары көтеріп, төменге тастау арқылы босаңсу.
2. Аяқты арқамен жатып босаң ұстау.
3. Қолды жан-жаққа сілку.
4. Бос ұстаған аяқпен алға, артқа кезекпен қимылдату.
5. Бір аяқпен тіреуде тұрып, әртүрлі көлбеу қимылдар арқылы аяқты сілку.
6. Босаң қолдарды алға, артқа қозғалту.
7. Босаң қолдарды созып алға қайшылау, артқа созу.
8. Босаң қолдарды дененің иілген кезінде қайшылап жан-жаққа созу.
9. Босаң аяқтармен алға-артқа қозғалыс жасау.
10. Арқамен жатып, аяқты жоғары көтеріп, сілку.
11. Қолмен денені тіреп, аяқты жоғары көтеріп сілку.
12. Екі аяққа кезекпен отыру, қол төменге түсіріледі.
13. Екі қол артта, кеудені оңға, солға қозғалту.
14. Әріптестің көмегімен горизонталь бағытта қолды сілку.
15. Арқамен жатып, әріптестің көмегімен аяқты сілку.
Достарыңызбен бөлісу: |