Е. Ш. ДҮсіпов, Т. Е. Уразымбетов
жүктеу/скачать 2.91 Mb. Pdf көрінісі
|
| Заң
әдебиеттері – құқықтың нормаларын, олардың философиялық және практикалық негіздерін мағыналайды, ал құқықтық нормалар қоғамның барлық қызметін ұйымдастырады. Сонымен, заманауи ритор сөз сомдаумен дың көптеген түрлерін иемденеді, айта кетерлігі солардың кейбіреулерінде, маман ретінде яғни, заңгер, экономист, саясаткер; Басқаларында – маманданған әдебиетші ретінде, үшіншісінде – әлемдік көзқарасты көркемдеп таныстырушы ретінде. Үнемі көпшілік алдында сөз сомдаумен , өзінің жеке тұлғасынан гөрі тыңдарман дәрісхана үшін барынша шынайы болатындай ритор кейіпін құрайды. Ритордың бейнесі баяу қалыптасады, бірақ ол дәйектіліктің мүмкіншіліктерін айқындауы керек, өйткені қызығушы тыңдарман өз көз-қарастарында қалыптасқан ритордың кейіпіне негізделе отырып, жаңадан айтылатын сөздерді бағалайды. Барлық риторикалық беделдің өсуі ритордың қалыптасқан бейнесімен айқындалады, егер осы кейіп дұрыс құралмаса, ол мүлдем жойылып кетуі ықтимал. Ритордың кейіпі адамның жеке тұлғалық көрінісінің үш аспектісінде болады, олар сөзде – этоста, логоста және пафоста. Этос – жария сөздің орындылық ілімі. Жария сөздің орындылығы диалогқа, монологтық жария сөзді дұрыс қоюымен айқындалады, яғни кімге, қашан және қандай жағдайда, қандай мақсатпен, қандай мүмкіншілікпен және не айту керектігі туралы іліммен. Логос – дәйектіліктің интелектуалдық ресурстарын иемдену. Риторикалық дәйектілік – бұл қызығушы тыңдармандар келісімге және бірігуге келтіретін өзінде бір-бірімен байланысты сөзді жариялы айтудағы, сөзбен рәсімделген ой бағыттарының жиынтығы. Келісу – ритордың ұсыныстары және идеялары негізделгендігін мойындау. 89 Жеке риторикада дәйектіліктің, сөздіктің нақты бір түріне сәйкестігі бар әдістері оқытылады, мысалы, заңға негізделген, жаратылыстық- ғылыми, тарихи дәйектіліктер. Жалпы риторикада жария сөздің қандай да болмасын түрлеріндегі дәйектіліктің әдістемелік құрылымы қарастырылады. Пафос – бұл дәйектіліктің эмоцияналдық техникасы. Біріншіден, қандай да болмасын сөз сомдаумен айқындалған эмоция мен эмоцияналдық бағалауды келтіреді. Екіншіден, ритор сөз сомдау тақырыбына қатынастылығымен өзінің эмоцияналдық кейіпін құрайды жай айтқанда модальдылықпен. Тыңдаушылар аудиториясында ритодың нысандайтын эмоциясы және сөз сомдаумен дың эмоцияналды кейіпі бір-бірімен байланысты. жүктеу/скачать 2.91 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|