Электр жабдыққа қойылатын талаптар

26. Электр жабдыққа қойылатын талаптар

376. Электрқондырғыларының құрылғысы, жинақтау, қызмет көрсету және жөндеу Қазақстан Республикасының «Электрқондырғылар құрылғысының ережелерінің» талаптарына және «Еңбек қауіпсіздігінің стандарттар жүйесіне (ЕҚСЖ)» енетін мемлекет аралық стандарттарға, оның ішінде МЕМСТ 12.1.010 мен МЕМСТ 12.1.041 және осы Нормативтерге сәйкес болады.

377. Пайдаланудың нақты шарттарына электрмен жабдықтаудың сенімділігін қамтамасыз ету бойынша технологиялық процестің ерекшеліктеріне байланысты өз жүйелерінде жарылу қаупі бар II және III санатты блоктары бар технологиялық жүйенің электрқабылдағыштары I және II санатты электрқабылдағыштарға жатқызылады.

378. I санатты ерекше топтың тұтынушыларын қоректендіретін, кернеу класынан электрмен жабдықтау сенімділігінен тәуелсіз, ішкі көздерден электрмен жабдықтау сызықтары автоматты түрде жиілік жүк түсіру (А ЖЖТ) құрылғыларымен жабдықталмайды.

379. Газ генераторы станциясының аумағы бойынша кабель және құрылғылар төсеуді ашық эстакадалар бойынша галереяларда және технологиялық эстакадалардың кабельдік құрылымдарында орындауға кепілдік беріледі.

Технологиялық эстакадаларда кабельдік құрылымдарды құбырларды жинақтау мен бөлектеуді қамтамасыз етуді есепке алып, электр қондырғыларының құрылғылары бойынша нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес орналастырылады.

Құм себілген каналдарда және ұраларда кабельдерді төсеуге жол беріледі.

Технологиялық қондырғылар мен өндірістің аумағы бойынша төселетін кабельдер жанбайтын материалдардан оқшаулау мен сырт қабықшасы болады. Кабельдердің оқшаулауы мен сырт қабықшаларын таңдау төсеу аймағындағы зиянды өнімдердің әсері ескеріліп жүргізіледі.

380. Сыртқы технологиялық қондырғылардың электрмен жарықтандыруды операторлықтан қашықтықтан, сондай-ақ жергілікті-қызмет көрсету аймағы бойынша қосылады.

381. Газдануы мүмкін тығыздану жағдайларында жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде, оның ішінде технологиялық аппараттардың ішінде жарық беру, электрқондырғыларының құрылғылары бойынша нормативтік құжаттардың талаптарына жауап беретін, қауіпсіз жарылу жасалған тасымалды шамдар арқылы қамтамасыз етіледі. Жарылудан қорғалған аккумуляторлық шамдарды қолдануға жол беріледі.

382. Сенімділіктің 1 санатты ерекше тобына қатысты өндірістің апатқа байланысты тоқтатылуы жүзеге асыру қажет болған жағдайда жұмыс орындарын апаттық жарықтандыруды электрмен жабдықтау сол сенімділік санаты бойынша жүзеге асырылады.

383. Биік бағаналарда, аппараттар мен басқа технологиялық жабдықтарда қоршалған оттар жарылыстан қорғалған болады.

384. Технологиялық қондырғылар мен өндірістер дәнекерлейтін электр жабдықты қосу үшін тұрақты тораппен жабдықталады.

385. Дәнекерлеу аппараттарын қосу үшін коммутациялық жәшіктер (шкафтар) қолданылады.

386. Дәнекерлеу аппараттарын қосуға арналған торап токсыздандырылады. Бұл торапқа кернеу беру және дәнекерлейтін жабдықты қосу электрқондырғыларды қауіпсіз пайдалану мен өрт қауіпсіздігі бойынша нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес орындалады.

387. Электрдәнекерлеу жұмыстарын жүргізу белгіленген тәртіпте жүзеге асырылады.

388. Жылжымалы және тасымалды электржабдықтарды қосуға арналған құрылғылар жарылу қаупі бар аймақтардан тыс орналастырылады.

27. Газ генераторы станцияларын баптау,

сынау және пайдалануға қабылдау. Газөткізгіштерді сынауға және пайдалануға қабылдауға қойылатын жалпы талаптар

389. Барлық газөткізгіштер мен олардың аппаратқа қосуларын құрылыстық-монтаждау және дәнекерлеу жұмыстары біткен соң (жөндеу жұмыстарын қоса алғанда), орындалған жұмыстардың сапасын растайтын құжаттардың рәсімдеуі Қазақстан Республикасының қолданыстағы нормалары мен ережелерінің талаптарына сәйкес сыртқы байқауға, беріктік пен тығыздыққа сыналады және қажеттілігіне қарай қысымның түсуі анықталып, герметикалыққа қосымша сынауға тартылады.

390. Сыртқы байқау кезінде:

арматура мен жобалау құжаттамасының түрлері жинақталған газөткізгіштердің сәйкестігіне;

барлық жинақтау жұмыстарының дұрыс орындалғандығын және жылумен өңдеу және дәнекерлеуді қоса алғанда, жобаға сәйкестігі;

арматураны жинақтаудың дұрыстығы, арматураның ашылуы мен жабылуының жеңілдігі;

бақылау-өлшеу аспаптарының және автоматика құралдарының бар екендігі мен жобаға сәйкестігі;

қызмет көрсету алаңдары мен сатылардың бар екендігі;

барлық жобалау бекітулерді орнату мен қорғау жермен қосуларының бар екендігі;

жинақтау құжаттамасының жинақтығы және дұрыс рәсімделуі тексеріледі.

Байқау қорытындылары актпен рәсімделеді. Сыртқы байқаудың мақсаты-сынақ өткізуге дайындығын тексеру.

391. Газөткізгіштерді тексеруді кәсіпорынның өкілінің қатысуымен құрылыстық-монтаждау ұйымы жүргізеді. Сынауды өткізу тәртібі мен әдісін осы Нормативтерді ескере отырып, жұмыс өндіруші анықтайды. Сынау бағдарламасы кәсіпорынның техникалық басшысымен бекітіліп және жұмыс өндірушінің басшылығымен келісіледі. Сынау қорытындылары актпен рәсімделеді.

392. Сынаудың түрі (беріктік пен тығыздыққа, герметикалыққа қосымша сынау), сынаудың тәсілі (гидравликалық, пневматикалық) және сынау қысымының көлемі әр газөткізгіш үшін жобада көрсетіледі. Сынау туралы нұсқаулар болмаған кезде сынау тәсілі тапсырыс берушімен келісіледі, ал сынау қысымының көлемі осы Нормативтерге сәйкес қабылданады.

393. Беріктік пен тығыздыққа сынау алдында сыртқы газөткізгіштер ішкі қуысын тазарту үшін үрленеді. Цех ішіндегі газөткізгіштер қуысын тазартуды олардың жинақтауының алдында жүргізеді.

394. Газөткізгіштердің сынауын жүргізу алдында қысым тексерілген және пломбыланған екі манометрмен өлшенеді. Манометрлердің нақты класының 1,5 с кем корпус диаметрі кемінде 160 мм және шкала өлшеу көлемінен номиналдық қысымға кемінде 4/3 және 5/3 көп болмайды.

395. Газөткізгіштерді беріктік пен тығыздыққа сынау пневматикалық немесе гидравликалық болады.

Төмен және жоғары қысымдардың газөткізгіштері (1,3 МПа-ға дейін) ішкі диаметрмен 300 мм астам ауамен сынау қажет. Бұдан басқа, сынаудың пневматикалық әдісіне:

егер көтергіш құрылыс құрылымдары немесе газөткізгіш су толтыруға қарастырылмаған болса;

қоршаған ауаның температурасы 0°С және газөткізгіштің жеке құбырларының қату мүмкіндігі кезінде жол беріледі.

Қоңыр шойыннан жасалған арматура орналасқан газөткізгіштер үшін беріктікке пневматикалық сынау қысымының көлемі 0,4 МПа аспайды.

396. Жоғары қысымның цехараралық және цех ішіндегі газөткізгіштері (0,3 МПа және одан жоғары) ішкі диаметрі 300 мм дейін гидравликалық әдіспен сыналады.

Осы Нормативтердің талаптарымен және жұмыс өндірісінің жобасының талаптарына сәйкес қауіпсіздіктің арнайы шараларын сақтау кезінде оларды ауамен сынауға рұқсат етіледі.

Беріктікке сынаудың пневматикалық әдісіне:

іс-әрекеттегі цехтарда орналасқан газөткізгіштер үшін;

пайдаланудағы, құбырлар салынған эстакадалар мен каналдар орналасқан газөткізгіштер үшін жол берілмейді.

397. Газөткізгіштерді беріктікке және тығыздыққа сынау тәсілінен тәуелсіз бір уақытта жүргізіледі.

Ғимараттың сыртындағы қабырғалар мен төбе бойынша жеке тұрған тіректерде салынған сыртқы цехтық газөткізгіштер цех ішіндегі газөткізгіштерден жеке сыналады.

399. Беріктікке сынау қысымының көлемі Р_б (гидравликалық немесе пневматикалық тәсілмен) жобамен белгіленеді және:

Р_б = 1,25 P[]₂₀/ []_t,

бірақ кемінде 0,2 МПа,

онда Р-құбырдың жұмыс қысымы, МПа;

[]_t-барынша шекті оң есептік температура кезінде құбыр материалдары үшін рұқсат етілген кернеуді құрайды.

400. Құбырдағы сынау қысымын 10 минут бойы ұстайды (беріктікке сынау), содан кейін дәнекерленетін жіктерді мұқият байқау кезінде (тығыздыққа сынау) жұмыс қысымына дейін төмендетіледі. Байқау аяқталған соң, қысымды қайтадан сынау қысымына дейін жоғарылатады және тағы 5 минут ұстайды, содан кейін қысымды тағы да жұмыс қысымына дейін төмендетіп, құбырды екінші рет қарайды.

Беріктікке сынаудың ұзақтығы газөткізгішті байқау және ажыратқыш қосулардың герметикалығын тексеру уақытымен анықталады.

401. Пневматикалық сынау тәуліктің жарық уақытында ғана ауамен немесе инерттік газбен (азотпен)жүргізіледі.

402. Газөткізгіштерді пневматикалық сынау қажетті қауіпсіздік шараларын ескере отырып, кәсіпорынның бас инженерімен бекітілген нұсқауға сәйкес жүргізіледі.

403. Беріктікке пневматикалық сынау өткізу кезінде бөлмелердің ішінде де, сыртында да күзету аймақ орналастырылады. Күзетілетін аймақтың шекаралары жалаумен белгіленеді. Сыналатын газөткізгіштерден аймақтың шекарасына дейінгі төменгі шекті қашықтығы 25 м кем болмайды, бөлмеден тыс орналасқан, үлкен диаметрлі газөткізгіштер мен улы газдардың газөткізгіштері үшін кемінде 50 м болады.

Бөлменің ішінде орналасқан газөткізгіштер үшін күзетілетін аймақ тиісті цехтың (нысанның) бастығының келісімі бойынша кемінде 10 м орнатылады.

404. Газөткізгіште қысым көтерілген кезде және беріктікке сынау қысымына жеткен кезде күзетілетін аймақта адамдардың болуына тыйым салынады.

405. Егер тығыздыққа пневматикалық сынау алдында беріктікке гидравликалық сынау болса, күзету аймағы орнатылмайды. Бұл жағдайда газөткізгішті қалған суды толық жою үшін ауамен үрлейді.

406. Сынау қысымы жұмыс қысымына дейін төмендетілгенде ғана газөткізгішті соңғы рет байқауға болады.

Газөткізгіштердегі қысым атмосфералыққа дейін төмендетілгеннен кейін анықталған ақаулар жойылады.

407. Егер сынау кезінде негізгі металда, дәнекерленетін жіктерде, арматура кешендерінде, ажыратқыш қосуларда көрінетін деформацияның үзілуі, манометр бойынша қысымның түсуі болмаса және барлық кірекесулерде ауаның өтуі айқындалмаса, ал гидросынау кезінде ағу мен терлеу айқындалмаса, беріктікке және тығыздыққа сынаудың қорытындылары қанағаттанарлық деп саналады.

408. Цехаралық және цех ішіндегі газөткізгіштер беріктікпен тығыздыққа сынаудан басқа герметикалыққа сынау кезінде қысымның түсуі анықталғаннан кейін қосымша пневматиклық сынау өткізіледі. Қосымша сынауды жүргізудің қажеттілігі жобамен және кәсіпорынның техникалық бақылау қызметімен анықталады.

Сынау жұмыс қысымына тең қысыммен жүргізіледі.

409. Герметикалыққа қосымша сынаулар барлық жинақтау жұмыстары аяқталған соң (беріктікке және тығыздыққа сынау, өлшеу диафрагмалардың автоматика аспаптарын жуу, үрлеу, орнату және тағы басқа) газ генераторы станциясының жабдығымен бірге нысанды кешендік сынау процесінде ауамен жүргізіледі. Цехаралық газөткізгіштерді жабдықтан бөлек сыналады.

410. Жаңадан салынып жатқан газөткізгіштерді қосымша сынау ұзақтығы 24 сағаттан кем болмайды және жобада көрсетіледі. Кезеңдік сынау кездерінде, сондай-ақ газөткізгіштерді дәнекерлеу мен реттеуге байланысты жөндеуден кейін сынаудың ұзақтығы кәсіпорынның техникалық басшысымен белгіленеді, бірақ 4 сағаттан кем болмайды.

411. Сынау кезінде газөткізгіш қысымның төмендеуі:

Р =100(1-Раяғы*Тбасы/Рбасы*Таяғы)/n,

онда:

Рбасы, Раяғы-сынаудың басы мен аяғындағы манометриялық және барометриялық қысымның соммасы, МПа;

Тбасы, Таяғы-сынаудың басы мен аяғындағы газөткізгіштегі ауаның абсолюттік температурасы, С;

n-газөткізгіштегі сынаудың ұзақтығы, сағ. формуласы бойынша анықталады.

412. Егер өлшеу уақытында қысымның төмендеу қысымы құраса (құбырлар үшін ішкі диаметр 250 мм дейін қоса алғанда), герметикалыққа қосымша пневматикалық сынаудың қорытындылары қанағаттанарлық деп саналады:

ішкі газөткізгіштер үшін-сағатына 0,1 % аспайды;

цехаралық газөткізгіштер үшін-сағатына 0,2 % аспайды.

Үлкен диаметрлі құбырлар үшін қысымның төмендеу жылдамдығы формула бойынша есептелетін, жоғарыда көрсетілген көлемді коэффициентке К көбейтумен анықталады:

K=250/D_m,

мұндағы:

Егер сыналатын газөткізгіш түрлі диаметрлі құбыр элементтерінен құрылса, онда оның орта ішкі диаметрі және қысымның төмендеу жылдамдығы есептеумен анықталады.

413. Герметикалығына қосымша сынау аяқталған соң әр газөткізгіш бойынша акт жасалынады.