Флавон-3-олдар немесе флавонолдар

59 
(3,5,7,3,4-пентагидроксифлавон) (3,5,7,3,4,5-гексагидроксифлавон) 
Кверцетин құрылымын белгілеуді қарастырайық: 
Егер сілтілі деструкция өнімдерін дәлме-дәл үлгілермен салыстырғанда 
флороглюцин мен протокатех қышқылы табылса, онда бұл C
5
, С
7
, С
3
' және С
4
' кварцетин 
флавонол молекуласында гидроксилді топтарының болуын көрсетеді. УК-спектрінде 372 
нм кезінде метанолдағы қосылыстың сіңірілуіндегі бірінші максимумының жағдайы 
флавонды табиғатын зерттелетін үлгінің еркін 3-гидрокситоппен көрсетеді. Алюминий 
хлоридінің қосылуынан флавонол гидрокситоптарының иондалуы І (+56-ға) және II (+19-
ға) нм жолақтарының батохромды ығысуы бойынша табылды. Бұл ретте пайда болған 
ашық-сары кешен(комплекс) сұйылтылған тұз қышқылының әсеріне төзімді, бұл 
молекулада 3,5-диоксигтоптаудың болуын дәлелдейді.
1
Н –спектрдегі ЯМР-де заттың 6,17 және 6,39 м.д аймағында екі дублетті сигналдары 
мета-бөліну тұрақтысымен бар, олар А сақинасының сигналдарына сәйкес келеді және 
оның орнын ауыстыруының 5,7-түрін көрсетеді. В сақинасында 3',4'-диоксиалмасу 
болуын 6,86 аймағында J=8,46 Гц және 7,62 аймағында J= 8,21 Гц болғанда екі 
бірпротонды дублет, сондай-ақ 7,7 м.д. аймағында бірпротонды кеңейген синглет 
дәлелдейді.
Алынған нәтижелер мен балқу температурасының нақты үлгімен араласу сынамасы 
негізінде, бұл зат 3,5,7,3', 4'-пентагидроксифлавон (кверцетин) ретінде сәйкестендірілген. 
Мирицетин құрылымын белгілеуді қарастырайық: 
УК-спектрде (метанолда) заттың құрамында 374 нм кезінде ұзын толқынды 
максимум бар, бұл онда еркін 3-ОН-топтың бар болуын көрсетеді. Сұйытылған тұз 
қышқылының әсеріне төзімді алюминий хлоридін (δli =+79 нм және Δii =15 нм) қосқан 
кезде кешеннің пайда болуы 3,5 - және 3', 4', 5'- еркін гидроксилді топтардың бар болуын 
дәлелдейді. Сілтілі деструкция өнімдерінде табылған флороглюцин және галл қышқылы 
5,7 және 3',4',5' жағдайдағы гидрокситоптарының болуын көрсетеді және оның 
мирицетинді табиғатын растайды. 
1
Н –спектрдегі ЯМР-де заттың 6,21 және 6,41 м.д 
аймағында екі дублетті сигналдары мета-бөліну тұрақтысымен бар, олар А сақинасының 
сигналдарына сәйкес келеді және оның орнын ауыстыруының 5,7-түрін көрсетеді. В 
сақинасында 3',4',5'-триоксиалмасудың болуын 7,3 м.д аймағында бір екіпротонды 
синглет дәлелдейді. Алынған деректер негізінде зат 3,5,7,3',4',5'-гексагидроксифлавон 
(мирицетин) ретінде сәйкестендірілген.
30-суретте флавоноидтардың тотыққан түрлері сияқты, қышқылдағы металл 
магнийдің тотықсыздануы кезінде антоцианидиндердің пайда болуына байланысты қызыл 
немесе қызғылт сары бояу береді; кверцетиннен цианидин деп аталатын антоцианидин 
пайда болады. 

60 
O
O
H
OH
O
OH
OH
OH
Mg+HCl
O
O
H
OH
OH
OH
OH
OH
H
HCl
-H
2
O
O
+
O
H
OH
OH
OH
OH
Cl
-
29-сурет-Цианидин сынамасы немесе Шинод сынамасы 
Цианидтік реакцияны орындау үшін пробиркаға дәрілік өсімдік шикізатынан 
алуды(өнім) қосады және оған магний ұнтағының аз мөлшерін және содан кейін хлорлы 
сутегі қышқылының бірнеше тамшысын қосады.
Теріс реакция кезінде, яғни егер алынған өнім бояуы өзгермесе, бұл шикізатта 
флавоноидтардың аз мөлшері кезінде болуы мүмкін, онда пробирканың ішіндегісін су 
моншасында 10 минут ішінде қыздыру қажет. Қышқыл ортада флавондар, флаванондар 
және флаванолдар тотықсызданғанда әртүрлі антоцианиндер пайда болады, олар сарғылт, 
қызыл немесе қызғылт түсті береді.
Басқа сапалы реакциялар: 
- темір(III) хлоридімен реакция. 1 мл сүзгішке 1% темір(III) хлорид ерітіндісінің 2-
3 тамшысы қосылады. Бұл ретте жасылдан (флавонолдан) қоңыр түске дейін 
(флаванондар, халкондар, аурондар) және қызыл-қоңыр (флавондар) түстері пайда 
болады. Қатардағы заттар болған жағдайда, яғни В сақинада вицинальді три-
окситоптаумен қара-көк бояу және тұнба пайда болады.
- алюминий хлориді бар реакция. 1 мл сүзгішке алюминий хлоридінің 5% спирт 
ерітіндісінің 2-3 тамшысы қосылады. Екі окситоптары бар флавоноидтар болған кезде С
3
және С
5
жағдайларында лимонды-сары бояу пайда болады. 
- аммиак ерітіндісімен реакция. 1 мл сүзгішке 3-5 мл аммиак ерітіндісін қосады. 
Флавондар, флавонолдар, флаванондар қызған кезде қызғылт немесе қызыл түске 
ауысатын сары бояуды алады. 
Өзін өзі бақылауға арналған сұрақтар: 
1. 
Флавоноидтардың жіктелуі, олардың таралуы және биологиялық рөлі. 
Тотыққан және тотықсызданған флавоноидтардың негізгі өкілдері. 
2. 
Тотыққан және тотықсызданған флавоноидтардың формаларын анықтау.
3. 
Мономерлік флаван-3-олдар, олардың димерлік, олигомерлік және 
полимерлік түрлері. Оларды сәйкестендіру.
4. 
Кверцетин мен мирицетин идентификациясын(сәйкестендіруін) қалай 
жүргізуге болады? 

61 

жүктеу/скачать 2.25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: