Кыргыз Республикасынын билим берүү жана илим министирлиги Жалал-Абад мамлекеттик университети
- 25 - Жылчыксыз байланышкан сөөктөр
жүктеу/скачать 3.49 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жылчыктуу байланышкан сөөктөрдүн функционалдык мүнөздөмөсү
| - 25 -
Жылчыксыз байланышкан сөөктөр Синдесмоз Синхондроз Синостоз Синдесмоз – Эгер бириктиргич ткань сөөктөрдүн ортосунда коллагендик жипчелерден түзүлгөн болсо мындай байланыш фиброздук деп аталат. Ошондой эле эластик жипчелер менен байланышса – эластикалык деп аталат (укурук сөөк менен ка- руу сөөк). Синхондроз – кемирчектик түзүлүшүнө байланыштуу эки түрдүү жипчелүү жана гиалин кемирчеги аркылуу жүрөт. Ке- мирчектүү байланыш убактылуу же туруктуу болушу мүмкүн. Убактылуу кемирчек кийинчерээк синостозго айланат, куймул- чактын омуртка телосу, төш сөөгү, жамбаштын алдынан бири- гүүсү. Синостоз – бул сөөктөрдүн сөөк тканы аркылуу байланышуусу болуп эсептелет. Бирок бул байланыш кыймылсыз болот. Баш сөөк- төрүнүн бири – бирине биригүүсү, куймулчак омурткалары. Жылчыктуу байланышкан сөөктөрдүн функционалдык мүнөздөмөсү. Жылчыктуу байланышкан сөөктөрдү- синовиалдык байла- ныш же муун деп да аташат. Муун өзүнүн спецификалык өзгө- чөлүктөрүнө жана функциясына ээ. Ар бир муун бири-биринен негизги элементтери жана кошум- ча калыптануусу менен айырмаланат. Негизги элементтерге, муундун үстүнкү катмарын бириктирүүчү сөөктөр, муун сумка- сы (капсула, жана муун чуңкуру). Муундун үстүңкү бетин каптап беттешип турган сөөктөр би- ри-биринен сырткы формасы менен айырмаланып туруп, бирин- чи сөөктүн ийилген жерине экинчи сөөктүн башчасы орношот. Алардын ичинде гиалин кемирчеги болуп, ал кыймыл-аракет кылган учурда бири-бирине тийбей аракеттенүүсүн тейлейт, амортизатор функциясын аткарат. Гиалин кемирчегинин калың- дыгы 2-4 мм келет. Муун баштыкчасы (капсула, – бул бириктиргич оболочка бо- луп, муундун үстүңкү бетин герметикалык каптоо менен кап- тайт. Ал эки катмардан түзүлөт. - 26 - 1. Сырткы – фиброздук (жука жана бекем түзүлөт). 2. Ички – синовиалдык (сөөктөрдүн үстүнкү бетин эндоте- лиалдык клеткалар менен каптап, алар синовиалдык суюктукту бөлүп чыгарат). Муун чуңкурчасы – анча чоң эмес болуп, бириктиргич сөөк- төрдүн ортосун синовиалдык суюктук менен толтуруп турат. Кошумча калыптануу- спецификалык салмактын негизинде, функционалдык керектөөлөрдүн жаралуусунда жооп кайтаруу реакциясы болуп саналат. Мында кошумча бириктиргич кара- жаттар пайда болот. М: Дискалар- бул жука кемирчектүү каптоо болуп, сөөктөрдүн бири-бирине кошулган жеринде болот. Неги- зинен ички омурткалардын бири-бирине бириккен жеринде жо- луктурууга болот. Муундар негизги 3 түрдүү функцияны аткарат. Скелеттин туруктуу формада кармалып туруусуна жана бири- биринен ажырабай кармалуусуна жардам берет. 1. Организмдин өз ара байланышын тейлейт. 2. Локомотордук процессине катышат. жүктеу/скачать 3.49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|