- 140 -
• Тиркеме
Адамдын организминин клеткалык түзүлүшү
Таблица № 1
Клетканын химиялык курамы
↓
↓
Органикалык эмес заттар
1. Суу - эритет жана керектүү заттарды алып келет.
2. Минералдык туздар-маанилүү бирикмелерди
пайда кылууда катышат (мисалы: кандын белогу –
гемоглобинди)
Органикалык заттар,
- Углеводдор
-
майлар
- белоктор
- нуклеин кислотасы
Заттардын
аталышы
Кандай
элементтерден турат
Заттардын аткарган кызматы
Углеводдор
Көмүртек. Суутек,
кычкылтек
Жашоо процесиндеги
негизги энергия-
лык булак болуп эсептелет.
Майлар
Көмүртек. Суутек,
кычкылтек
Организмдеги энергиялык запастык бу-
лак, бүт клеткалардын мембранасынын
составында кездешет.
Белоктор
Көмүртек. Суутек,
кычкылтек, азот,
күкүрт, фосфор.
1. Клетканын материалын куруучу негиз.
2. Организмдеги химиялык реакциялар-
дын агымын тездетет
3. Организмдеги
энергиянын запасы
Нуклеин
кислоталары
Көмүртек. Суутек,
кычкылтек, азот,,
фосфор.
ДНК-клетканын составындагы белокту
аныктайт,укумдан тукумга берилүүчү
белгилерди алып жүрөт.
РНК-ошол клеткага мүнөздүү белоктун
пайда болушун тейлейт
Таблица №3. Клетканын түзүлүшү
Клетканын бөлүктөрү
Мааниси
Цитоплазма
Клетканын ички чөйрөсү
Ядро
Клетканын борборун тейлейт.Клетканын активдүүлү-
гүн тейлейт,клетканын
тукум калтыруучу материалын
тейлейт
Клетканын мембранасы
Клеткага керектүү состав менен камсыздандырат,клет-
ка менен клетканын сыртындагы составдын ортосунда-
гы заттардын алмашуусун тейлейт.
Ядролук
мембрана
Ядрону цитоплазмадан бөлүп турат
- 141 -
Ядрочолор
Белоктун синтезделишине катышып, ядронун ичинде
орун алган
Рибосома
Белоктун синтезделишин тейлейт
Митохондрия
Ферменттердин бар болгонуна
байланыштуу заттардын
эриши жүрүп, ошонун негизинде АТФ пайда болот.
Клеткалык борбор
Клетканын бөлүнүүсүнө катышат
Достарыңызбен бөлісу: