Кыргыз Республикасынын билим берүү жана илим министрлиги Б. Осмонов атындагы Жалал-Абад мамлекеттик университети

43 
оппозицияда болушкан. Эгерде Орто кылымда адамдын жаны биринчи орунга 
коюлуп, денеге болгон барктабас мамиле өкүм сүрсө, гуманисттер дене 
башбашат экендигин, анын толук реабилитацияланышына умтулушкан. Рухий 
– денелүү адам сонун. Эгерде адам жан менен дененин ажырагыс биримдиги 
болсо, анда анын дене менен күрөшүнүн кереги жок, жаратылыш тарабынан 
күнөлүү жаратылышты жеңип чыгуунун кереги жок: тескерисинче адамдын 
денелик түзүлүшүн өнүктүрүү керек. Адамга мындай мамиле антиаскетикалык 
болгон. Бекеринен гуманисттер алар аркылуу кайра жаралган байыркы 
эпикуреизмге кайрылышпайт. 
Гуманисттер адам табиятынын жакшылыгын жана бардык адамдардын 
туулушуна жана кайсы катмарга таандыктыгына карабастан теңдигин 
айтышкан. Адамда касиеттүү болу мүмкүнчүлүгү бар. 
Гуманизмдин көрүнүктүү өкүлү болгон Данте Алигьери (1265-1321-жж.) 
Флоренцияда туулуп, көп жылдар бою ушул шаарда жашаган, анын 
чыгармаларынан («Божественная 
комедия», 
«Пир», «О 
монархии») 
гуманисттер өздөрүнүн маанайын жана идеяларынын булагын көрүшкөн. Данте 
«кудайдын акылмандыгынын көрүнүктүүлөрүнүн ичинен адам – улуу керемет» 
- деп белгилейт. Ал адамдын эки ролу жөнүндөгү жаңы идеяны айткан. Адам 
«түбөлүктүү» өлүмдүү өмүрдүн ырахатына арналган, бирок андан да 
кем эмес баалуулукту анын жер жүзүндөгү өмүрү ээлейт. Данте «жакшы 
адамдын» тагдыры мурдатан анын ал же бул катмарда туулгандыгында 
аныкталбастан «эрдикке жана билимге» болгон умтулуусунун негизинде 
калыптанышы керектигин айткан.
Италияда гуманизмге негиз салуучу, акын жана философ Франческо 

жүктеу/скачать 1.43 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: