Кіріспе зертханамен танысу. Тб бойынша нұсқаулық
Гистологиялық препараттарды бояу әдістері
жүктеу/скачать 0.51 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жұмыстың мақсаты
- Аспаптар мен жабдықтар
| Гистологиялық препараттарды бояу әдістері қарапайым (бір бояғыш) және күрделі (бірнеше бояғыш). Бұлшықет тіндері әдетте дәнекер тінімен бірдей бояу әдістерімен анықталады. Іс жүзінде әртүрлі химиялық топтарды бояудың бірнеше негізгі топтары қолданылады. Оларға негізгі (гематоксилин, тионин, кармин), қышқыл (эозин, қышқыл фуксин) және бейтарап (судан III, судан IV, метилен көк) кіреді. Атап айтқанда, гематоксилин жасуша ядроларын көк түске, эозин — цитоплазмалық жасуша құрылымдарын, қызыл қан клеткаларын қызғылт түске бояйды.
Ван Гизон әдісі қышқыл бояғыштардың (қышқыл фуксин, анилин көк, метилен көк, индигокармин) пикрин қышқылымен қоспасын қолдануды қамтиды. Осы әдіспен бояу нәтижесінде бұлшықеттер ашық сары түске, ал коллаген ашық қызыл түске боялады. Маллори әдісі фосфор-вольфрам және фосфор-Молибден қышқылдарымен бірге бірнеше қышқыл бояғыштармен бояуды қамтиды. Оның Ван Гизон әдісінен артықшылығы-жұқа коллаген мен ретикулин талшықтарын, базальды мембраналарды және т.б. жақсы бояу, ядро мен эластин талшықтары қызыл, коллаген талшықтары қара көк болады; бұлшықеттер, жасуша цитоплазмасы-қызғылт сары. Суданның III және IV бояуы қажет болған жағдайда майды анықтау үшін қолданылады. Нәтижесінде май қызғылт-қызыл түске ие болады. Ет жартылай фабрикаттары мен дайын өнімдерде қажетті компоненттерді анықтауға мүмкіндік беретін басқа әдістер қолданылады, атап айтқанда крахмал йод препараттарының көмегімен анықталады. Жұмыстың мақсаты-жеңіл микроскопия әдісімен қаңқаның әртүрлі бөліктеріндегі ет тіндерінің құрылымын және ондағы жеке гистологиялық элементтердің қатынасын зерттеу. Зерттеу нысандары-әртүрлі мүшенің ет препараттарының микрофотографиясы және дайын гистологиялық препараттар. Аспаптар мен жабдықтар. Жарық микроскопы. Гистологиялық препараттар. Сандық Фотокамера. Жұмысты орындау техникасы Микроскоптың құрылғысы мен жұмыс принципін зерттейді. Препараттарды заттық үстелге орналастырады және алдымен микроскоптың шағын немесе орташа үлкейтуін (линза 4—10х) орнатады, әрі қарай үлкен (линза 40Х) етіп ауыстырады. Сиыр етінің немесе басқа ет түрінің бөліктерінен жасалған препараттарды қолдану керек (оқытушының нұсқауы бойынша). Ең алдымен, еттің әртүрлі сұрыпты мүшелерінің бұлшықет және дәнекер тіндерінің құрылымы мен жағдайына назар аударылады; микроқұрылымды элементтерді сипаттайды, бұлшықет талшықтары мен әртүрлі бұлшықеттердегі дәнекер тінінің қабаттарының арақатынасын анықтайды. Үлкен үлкейту кезінде препараттарды зерттей отырып, бұлшықет талшықтарының құрылымын, жеке элементтердің (ядролардың, миофибриллалардың, сарколеммалардың) орналасуын, көлденең зерттеуді, перимизияны (коллаген талшықтарының түйіндерінің тоқу күрделілігі мен түрі) және мүмкіндігінше бұлшықет талшықтарының диаметрін егжей - тегжейлі сипаттайды. Бұлшықет түзілімдерінің бояуын, ядролардың орналасуын (сойылған жануарлардың еті үшін субарколеммальді), жасуша қабығының (сарколемма) жай-күйін белгілейді. Бұлшықеттердің бойлық және көлденең қималарын салу немесе суретке түсіру қажет. Сурет ет микроқұрылымының ерекшеліктерін көрсететін нақты болуы керек және негізгі элементтердің қолдары болуы керек. Келесі ерекшеліктерді зерттеуге ерекше назар аудару керек. Жарықтық микроскопта көрінетін бұлшықет тінінің қарапайым құрылымы-бұлшықет талшығы, онда көптеген ядролар бар, бірақ жасушаларға бөліну белгілері жоқ, өйткені бұл ерекше симпластикалық құрылым. Көлденең сызылған бұлшықет талшығы сарколеммамен жабылған, ол қимада контурлы сызықпен көрсетілген. Айта кету керек, сарколемма көлденең қимада ерекше байқалады, сондықтан оны салу керек. Сарколемма астында сопақша тәрізді ядролар орналасқан. Талшықтардың көлденең тозуы олардың ұзындығы бойынша гетерогенділігіне байланысты: ауыспалы жеңіл және қара жолақтар — дискілер жарықты біркелкі сындырады: қараңғы (а дискілері) Қос сәулелік сынуға ие, ал жеңіл (1-дискілер) — жалғыз. Жиырылған кезде (физиологиялық немесе өлімнен кейінгі) көлденең сызат жоғалып кетуі немесе бойлық болуы мүмкін. Бұлшықет дәнекер тінінің қабығымен жабылған-эпимизий, оның ішінен дәнекер тіндік бөлімдер — әртүрлі мөлшердегі бұлшықет түйіндерін (бірінші, екінші немесе үшінші ретті) қоршап тұрған бітім. Әрбір жеке бұлшықет талшығы өте нәзік және жұқа дәнекер тінінің қабаты — эндомизиямен қоршалған. Эндомизия, перемизия және эпимизия әр түрлі беріктігі бар коллаген талшықтарынан тұрады, олар өсіп келе жатқан күрделіліктің плексусын құрайды, сонымен қатар әртүрлі серпімді талшықтардан тұрады (сурет. 3). Жануарлардың бұлшық еттерінің бітімі мен эпимизиясында бұлшықеттің көлденең қимасында мәрмәр деп аталатын май жасушалары болады. Шошқалардағы бұлшықет тініндегі липо - циттердің мөлшері ең жоғары. Бұлшықет пен дәнекер тінінің еттің беріктік қасиеттеріне әсері бұзылу күшінің бағытына байланысты әр түрлі әсер етеді. Сонымен, бұлшықет талшықтары арқылы кесу күш-жігеріне бұлшықет және коллаген талшықтарының қасиеттері әсер етеді және бұлшықет талшықтары бойымен кесу күші көп, бұл негізінен бұлшықет тінінің талшықтарының қасиеттеріне байланысты. Сиыр еті, басқа ет түрлеріне қарағанда, ұшаның топографиялық аймағына байланысты сапасы бойынша айтарлықтай айырмашылықпен сипатталады. Сондықтан, қаңқаны кесу кезінде оның негізгі бөліктері келесідей қолданылады: * қуыру үшін-кесінді, дорсальды-белді кесінді ( қалың және жұқа жиек), артқы аяқтың жоғарғы және ішкі бөліктері; * бұқтыру және пісіру үшін-жауырын, кеуде (төс еті), жамбас табанының сыртқы және бүйір бөліктері; * тартылған етті дайындау үшін-мойын кесегінің бөліктері, шап еті, қаңқаның барлық басқа бөліктерінен кесілген майда кесінділер. 3-сурет Бұлшықеттің құрылымы Антрекот, бефстроганов етінен жасалған тағамдарды белгілі бір функционалды-технологиялық және құрылымдық-механикалық қасиеттері бар және дәнекер тінінің аз мөлшері бар сиыр етінің қалың және жұқа шетінен дайындау керек. Қорытындыда қаңқаның зерттелген бөліктерінің бұлшықет және дәнекер тініндегі жеке элементтердің құрылымы мен арақатынасындағы айырмашылықты атап өту керек. Бұлшықет талшықтарының архитектурасының ерекшеліктерін, ядролардың орналасуын, бойлық және көлденең қималардағы дәнекер тінінің қабаттарын атап өту керек. Ұшаның осы бөліктерін аспаздық өңдеудің қандай әдістері үшін қолданған жөн екенін көрсету керек. жүктеу/скачать 0.51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|