Курсы және оқу семестрі: 2 курс, 4 семестр

Студент білуге тиіс:

• 
  Қысым.
  
• 
  Паскальзаңын.
  
• 
  Гидравликалық престі.
  

• 
  Сұйық тығыздығын анықтай білу.
  

• 
  Теңдік кезіндегі күштер балансын түзе білу.
  
• 
  Қысымның өлшем бірлігін бір жүйеден екінші жүйеге ауыстыра білу.
  

• 
  Гидростатика теңдеуі.
  
• 
  Гидравликалық престегі күштер балансы.
  
• 
  Паскаль заңын қолдану.
  

Студенттер гидростатика заңдарын оқуы және гидравликалық прес конструкциясымен танысуы керек. Гидравликалық престе:

1. 
   Престің негізгі элементтерінің геометриялық өлшемдерін өлше.
   
2. 
   Манометр бойынша қысымды анықта.
   
3. 
   Үлкен және кіші поршендердің аудандарын анықта.
   
4. 
   Кіші поршендегі күшті анықта.
   
5. 
   Үлкен поршендегі күшті анықта.
   
6. 
   Ұстағыштағы күшті анықта.
   
7. 
   Алынған нәтижелерді кестеге енгіз.
   
8. 
   Жұмыс бойынша қорытынды жаса.
   

Гидравликалық пресс гидростатикалық машина болып табылады. Оның жұмыс істеу принципі гидростатиканың негізгі теңдеуімен сипатталуы мүмкін. Паскаль заңы негізінде көптеген гидравликалық машиналар жасалған: күштік цилиндрлер, гидравликалық мультипликаторлар, аккумуляторлар, домкраттар.

1 сурет. Гидравликалық пресс құрылғысының тәсімі.

Гидравликалық пресс (1 сурет) бір бірімен жалғасқан поршендері бар екі цилиндрлерден тұрады: кіші поршен 1 (ауданы S₁,) және үлкен поршен 2 (ауданы S₂). Кіші поршеннің штогі 3 бар, оған рычаг 4 арқылы q күш беріледі. Санда штокқа, сәйкесінше кіші поршенге, әсер ететін күш:

(1.1)

Мұнда ас - q күші моментінің иіні, м; ab – Т күші моментінің иіні, м. Т күші беттік күш, сондықтан оның туындататын қысымы:

(1.2)

Паскаль заңы бойынша сұйық бетіндегі қысымның өзгеруі сұйық көлемінің барлық нүктелеріндегі абсолют қысымның өзгеруін туындатады. Қысымның өзгеруі сұйық бетіндегі қысымның өзгеруіне тең, егер сұйық тыныштық күйде болса. Былайша айтқанда сұйық бетінде қысым Δр өзгерсе, онда сұйықтың барлық нүктелерінде қысымның өзгеруі Δр болады. Бұл тұжырым мына теңдеумен сипатталады:

(1.3)

Олай болса үлкен поршен астындағы қысым кіші поршен астындағы қысымға тең. Ал үлкен поршен туындататын күш Q мына өрнекпен

(1.4)

Үлкен поршен ауданы S₂ кіші поршен ауданынан S₁ қанша үлкен болса Q күші Т күшінен сонша үлкен болады:

немесе, күш моментін ескерсек,

(1.5)

(1.6)

1. 
   Павлов К.Ф., Романков П.Г., Носков А.А. Примеры и задачи по курсу процессов и аппаратов химической технологии - Л.: Химия, 1987
   
2. 
   Промышленная технология лекарств, Том 1. Под ред. Чуешова В.И. – Х.: МТК-Книга, Издательства НФАУ, 2002 – 560 с.
   
3. 
   Касаткин А.Г. Основные процессы и аппараты химической технологии.9-е изд. - М.: Химия, 1973
   
4. 
   Плаксин Ю.М., Малахов Н.Н., Ларин В.А. Процессы и аппараты пищевых производств. – М.: КолосС, 2008. – 760 с.
   
5. 
   Ақбердиев Ә.С. Тамақ өндірісінің процестері және аппараттары, Алматы; 1998 ж.
   
6. 
   Кавецкий Г.Д. Процессы и аппараты пищевой технологии. - М.: Колос, 2000.
   

1. 
   Романков П.Г., Курочкина М.И. Гидромеханические процессы химической технологии.3-е изд. - Л.: Химия,.
   
2. 
   Фармацевтическая технология. Под ред. И.И. Краснюка и Г.В. Михайловой–Москва, Академия – 2006 г.
   
3. 
   Александров И. А. Ректификационные и абсорбционные аппараты. Методы рсчета и основы конструирования. 3-издание - М.: Химия,
   
4. 
   Кафаров В.В. Основы массопередачи - М.: Высшая школа, 1979
   

1. 
   Гидростатика нені оқытады?
   
2. 
   Қысым дегеніміз не?
   
3. 
   Сұйықтың қысымы қалай анықталады?
   
4. 
   Паскаль заңын тұжырымдаңыз.
   
5. 
   Гидравликалық пресс дегеніміз не?
   

есептелген мәндерімен салыстыру.