Курсы және оқу семестрі: 2 курс, 4 семестр

Студент білуге тиіс:

• 
  Термометрдің жұмыс істеу принциптерін;
  
• 
  Термометрлер түрлерін;
  
• 
  Температура өлшемдерін;
  

• 
  Жұмысшы сұйықтың температурасын анықтай алу;
  
• 
  Жұмысшы сұйықтың температурасын әртүрлі шкалаларда алу;
  

1. 
   Температураны анықтау
   
2. 
   Температура өлшемі.
   
3. 
   Газдардың температурасы.
   

Студенттер температура өлшеуге арналған аспабтардың жұмыс істеу принциптерімен және түрлерімен танысуы керек. Ауаның температурасын өлшеу керек.

Құрал – жабдықтар: термометрлер, терможұптар, пирометрлер.

Теориялық мәліметтер.

0. 
   Дененің қызулық дәрежесін көрсететін физикалық шаманы температура деп атайды. Температура жылудың берілу бағытын анықтайды.
   
1. 
   Газдардың молекулалық - кинетикалық теориясы бойынша температура молекулалардың жылулық қозғалыстарының өлшемі болады. Оның мәні жылулық қозғалыстағы молекулалардың кинетикалық энергиясына тура пропорционал
   
2. 
   _ (*)
   



0. 
   Температураларды өлшеу температуралық шкалалар бойынша жүргізіледі. Жиі қолданылатын температуралар шкалалары: абсолют температура Т, Кельвин градустарында өлшенеді (К), және практикалық температура t, Цельсий градустарында өлшенеді (°С). Олардың арасындағы байланыс мына мына теңдеулермен өрнектеледі
   
1. 
   _{ }
   
2. 
   Аталған температуралық шкалалармен қатар Фарангейт, Реюмер температуралық шкалалары қолданылады.
   
3. 
   Өндірістік және зертханалық жағдайларда температура сұйықтық термометрлермен, терможұптармен, пирометрлермен, кедергілік термометрлермен т.б. аспабтармен өлшенеді.
   

Сұйықтық, механикалық, электрлік, оптикалық, газдық, инфрақызыл сәулелік.

Кең диапазонды электрлік термометрлер терможұптарға негізделген. Терможұптарда әртүрлі электртерістігі бар жанасқан металлдарда туындайтын потенциалдар айырмашылығы температураға тәуелділігі қолданылады.

0. 
   Оптикалық термометрлер. Оптикалық термометрлер жарықтану, спектр және басқа параметрлердің температура өзгергенде өзгеруін тіркеуге негізделген аспабтар. Мысалы, дене температурасын инфрақызыл сәулемен өлшеу.
   

1. 
   Павлов К.Ф., Романков П.Г., Носков А.А. Примеры и задачи по курсу процессов и аппаратов химической технологии - Л.: Химия, 1987
   
2. 
   Промышленная технология лекарств, Том 1. Под ред. Чуешова В.И. – Х.: МТК-Книга, Издательства НФАУ, 2002 – 560 с.
   
3. 
   Касаткин А.Г. Основные процессы и аппараты химической технологии.9-е изд. - М.: Химия, 1973
   
4. 
   Плаксин Ю.М., Малахов Н.Н., Ларин В.А. Процессы и аппараты пищевых производств. – М.: КолосС, 2008. – 760 с.
   
5. 
   Ақбердиев Ә.С. Тамақ өндірісінің процестері және аппараттары, Алматы; 1998 ж.
   
6. 
   Кавецкий Г.Д. Процессы и аппараты пищевой технологии. - М.: Колос, 2000.
   

1. 
   Романков П.Г., Курочкина М.И. Гидромеханические процессы химической технологии.3-е изд. - Л.: Химия,.
   
2. 
   Фармацевтическая технология. Под ред. И.И. Краснюка и Г.В. Михайловой–Москва, Академия – 2006 г.
   
3. 
   Баскаков. Теплотехника – М.: Высшая школа 1986
   

1. 
   Температура дегеніміз не?
   
2. 
   Цельсий шкаласы бойынша тіреу нүктелерін көрсетіңіз.
   
3. 
   Фарангейт шкаласы бойынша тіреу нүктелерін көрсетіңіз.
   
4. 
   Реюмер шкаласы бойынша тіреу нүктелерін көрсетіңіз.
   
5. 
   Сұйықтық термометрлердің жұмыс істеу принципін сипаттаңыз.
   

1. 
   Ауа температурасын өлшеудің тәжірибелік нәтижелерін кестеге енгізіңіз, және оларды Кельвин және Фарангейт шкалалары бойынша анықтаңыз.
   

№	Ауа температурасы , ºС	Ауа температурасы, К	Ауа температурасы, ºF

2. 
   Төменде көрсетілген температураларды Цельсий шкаласында анықтаңыз.
   

45 ºF, 100 ºF, 150 ºF, 245 ºF

• 
  Ареомеирдің көмегімен әртүрлі сұйықтардың тығыздығын өлшеу.