Îльга Õабижановна Àéìаганбåòова



Pdf көрінісі
бет80/97
Дата09.10.2023
өлшемі4.35 Mb.
#480176
түріОқулық
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   97
Психология негіздері

1) физиологиялық (органикалық) қажеттіктер: аштық, шөл, 
жыныстық ниет және т.б.;
2) қорғаныс қажеттіктері: өзін қатерсіз сезіну, қорқыныштан, 
сәтсіздіктен және агрессиядан қорғау, құтылу;
3) қоршаған ортаға керекті болу және сүйіспеншілік, мейір
қажеттігі: қауымға мүшелік, адамдар сапынан көріну, танымалдыққа 
жету және көпшіліктің қабылдауы;
4) сый-құрмет (ұлағатты болу) қажеттігі: таңдаған саладағы
жоғары білімділік пен шеберлік, табыскер бола білу, қолдау-қуаттау 
көру, танымалдыққа ерісу, бедел;
5) таным қажеттіктері: білу, епті болу, түсіну, зерттей алу;
6) әсемдік (эстетикалық) қажеттері: жан-жақты үйлесім, сим-
метрия, тәртіп-реттілік, сұлулық;
7) өз бойындағы мүмкіндіктерді аша білу қажеттігі: мақсат, 
қабілеттерді іске асыру, тұлғаның өзіндік дамуы.
Сеп-түрткі (мотивация) – бұл ниеттелген қажеттікке орай ағзаның 
белгілі бағытта белсенділікке келуіне ықпал жасаушы нақты жүйке 
құрылымдарының (функционалды жүйенің) қозуы.
Әрекет-қылық сеп-түрткісі әрдайым эмоционалды келеді. Біздің 
ұмтылыс әрекеттеріміздің қай-қайсысы да көңіл шарпуынсыз болмайды. 
Бұл орайда кей эмоциялар алыс мұраттарға бағытталған стратегиялық 
қызметтерді орындап, біз көздеген кей нысандардың маңыздылығын, оған 


8
байланысты адамның қажетсіну деңгейін байқатады, ал өзге біреулері 
қажеттік нысанына жетуді қамтамасыз етуші жекеленген жағдайлар мен 
шарттардың мән – мағынасынан хабар береді.
Адамның сеп – түрткілік қалпы келесі психологиялық категори-
ялардан көрінеді:қызығулар, тілектер, ұмтылыстар, ниеттер,
құштарлықтар, құмарлықтар, ұстанымдар.
Қызығу – адамның тұрақты қажеттерімен байланысты көңіл-күйге 
толық сәйкестенген бағыт-бағдары. Қызығу тұрақты маңызға ие болған 
нысанға жоғары көңіл бөлуден көрінеді.
Тілек – қажеттікті қамтамасыз етуге сай келген затпен байла-
нысты сеп- түрткілік қалып. Тілек қандай да қажеттіктің пісіп жетілу 
кезеңін білдіріп, оның әрекет мақсаты және жоспарына сәйкес болуынан 
сезіледі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   97




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет