Н. Б. Жиен баева Ақажанова А. Т
Жоғарғыдеңгейдегілер–
жүктеу/скачать 4.34 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Төменгі деңгейдегілер
| Жоғарғыдеңгейдегілер– «ли дер лер». Ли дер бо лып тек қыл-
мыс тық ор та қол да ған жағ дайда ға на сай ла на ала ды. Бұ ның өкіл- де рі – кри ми нал ды ав то ри тет «бе дел ді лер» бо лып бел гі лен ген дер: «вор в за ко не» – «құ қық ты ұры», «смот ря щий – қа раушы», олар- ға бос тан дық та жүр ген қыл мыс кер лер ден қол дау жа са лы на ды. В.М. Ани сим ков зерт теу ле рі бо йын ша (1998) бе дел ді лер ли дер- Заң психологиясы 228 лер дің қа сиет те рі не ұқ сас қа сиет ке ие бол ған ымен, олар ли дер ді алып, оның ор ны на бас қа ны қоюға құ қық та ры жоқ. Се бе бі олар- дың бе дел ді лік те рі тек өз ор та ла рын да ға на бел гі лі жә не олар дың мәр те бе ле рін «қа раушы» өкі лі қол дайды. Кри ми нал ды ор та ның ли дер лерi жә не олар дың iзба сар ла ры – ең аг рес сивтi тұл ға лар. Ли дер лік кө бі не се «ха риз ма ға» сүйене ді, яғ ни қыл мыс кер лік өмір де бұ рын нан бе рі бе дел ді мәр те бе ге ие, тә жі ри бе сі мол (ке- мін де 2 рет сот тал ған ре ци ди вист), осын дай ор та қа рым-қа ты на- сы ның ерек ше лік те рі мен нор ма ла рын бі ле тін сот тал ған дар та ра- пы нан сай ла на ды. Төменгі деңгейдегілер – «орын дау шы лар». Олар ды жар гон ті лін де «пе хо та», «сар баз дар», «тор пе да» деп атай ды. Бе дел ді лер- мен таң да лып, со лар үшін қыз мет ат қа ра ды Тү зе ту ме ке ме сін де тәр тіп тің бос бо луы: – бі рін ші ден, кри ми нал ды топ тар дың бас қа сот тал ған дар ға жа ғым сыз әсе рін ти гі зуі; – екін ші ден, бе дел ді лер дің жи на лып, әкім ші лік ке қар сы шы- ғуы; – кри ми нал ды топ тар ере же мен нор ма лар ды бұз ған дар ды қа тал жа за лауды қам та ма сыз ете ді, әкім ші лік ке де ген «сен ма ған – мен са ған» де ген қа ғи да лар ды ұстануымен ерек ше- ле не ді. Жа бық ме ке ме қыз мет кер ле рі мұн дай кри ми нал ды топ тар дың әсе рі не қар сы тұ ра алу үшін олар дың пай да болуын ың құ ры лым- дық-ұжым дық жә не пси хо ло гия лық заң ды лық та рын бі лу мен қа- тар, кри ми нал ды суб мә де ниет тің ат ри бут та рын да ажы ра та алуы қа жет. «Шет те тіл ген дер» – әлеу меттiк мәр те бе сі ең тө мен сот- тал ған дар. Олар дың өмiр сү ру бей не лерi тек қа на кри ми нал ды идеоло гияға қа ра ма-қар сы бол ға ны мен, олар ды ме ке ме әкім ші- лі гі де қол да май ды. Мұн дай топ тар ға кри ми нал ды нор ма лар ды бұз ған дар (мы са лы, өз адам да ры нан азық-түлiк ұр ла ған дар “егеу- құй рық тар”); тер геушiлiк изо ля то ры на не ме се ко ло нияға өт пей қал ған дар; өсек та сы ған дар; өтiрiк айтуға дағ ды ла нып кет кен дер; жо ғар ғы қа тар лар дан қуыл ған дар жә не т.с.с. жа та ды. |