Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік фармацевтика академиясы

• 
  Өз бетімен атқаратын жұмыс (аурулармен атқаратын жұмыс, тәжірибелік дағдыны меңгеру және бекіту, анамнез жинау, клиникалық тексеру және т.б.), диагностика кабинетіндегі жұмыс және т.б.
  
• 
  Оқытушымен бірге атқаратын жұмыс ( жеке немесе топпен; өз бетімен өткізген жұмыс қорытындысын талдау, аурулардың клиникалық талдауы және т.б.).
  

• 
  Негізгі және қорытынды білім деңгейін бақылау (тест, ситуациялық есептер, тәжірибелік дағдылар т.б.).
  

А) кіндіктің мойынға оралып қалуы

Б) анасының созылмалы аурулары

В) жүктіліктің екінші жартысындағы токсикоз

Г) ұрықтың ауруы

Д) жүктілікті сақтап қалу үшін гормондардың қолданылуы

А) гемоглобин инактивациясына байланысты

Б) қан айналу бұзылуынан

В) оттегі жеткізілуінің тежелуінен

Г) ұлпалық қышқылдану процессі бұзылуынан

Д) ұлпалық сілтілену процессі бұзылуынан

А) вакуумэкстракция

Б) активті босандыру

В) дәрілік ұйқы

Г) босануда акушерлік араласулар

Д) тамақтану тәртібінің бұзылысы

А) ұлпалық қышқылдану процессі бұзылуынан

Б) қан айналу бұзылуынан

В) ұлпалық сілтілену процессі бұзылуынан

Г) гемоглобин инактивациясына байланысты

Д) оттегі жеткізілуінің тежелуінен

А) ұлпалық сілтілену процессі бұзылуынан

Б) қан айналу бұзылуынан

В) ұлпалық қышқылдану процессі бұзылуынан

Г) гемоглобин инактивациясына байланысты

Д) оттегі жеткізілуінің тежелуінен

А) тынысы ретсіз

Б) жүрек соғысы минутына 100-ден жоғары

В) бұлшықет тонусы қалыпты

Г) тітіркендіргішке жауап жоқ

Д) тері қабаттары қызғылт түсті

А) бұлшықет атониясы

Б) Чейн-Стокс тынысы

В) жүрек соғысы минутына 100-ден төмен

Г) тітіркендіргіштерге жауап жоқ

Д) тері қабаттарының қызғыш түсті болуы

А) 1-2

В) 0-3

Д) 6-7

А) 7-8

В) 6-7

Д) 9-10
10. “Көк асфиксияға” тән белгі:

А) пульс жиілігі минутына 100 рет және одан көп

Б) жүрек тондары тұйықталған

В) тынысы жоқ

Г) гипотония, гипорефлексия

Д) пульс жиілігі минутына 100 реттен кем
11. “Ақ асфиксияға” тән белгілерге жатпайды:

А) тынысы жоқ

Б) жүрек тондары тұйықталған

В) пульс жиілігі минутына 100 рет және одан көп

Г) гипотония, гипорефлексия

Д) пульс жиілігі минутына 100 реттен кем

А) тежелу синдромы

Б) пролиферациялық синдром

В) қозғыштық синдромы

Г) бас сүйек ішілік гипертензия

Д) құрысу синдромы

А) сепсиспен

Б) құрсакішілік инфекциямен

В) бас сүйек ішілік жарақатпен

Г) жүректің тума ақауларымен

Д) бүйрек үсті безінің жедел жетіспешілігімен

А) жүрек препараттарын енгізу

Б) жедел түрде нәрестенің алғашқы тазалауын жүргізу

В) тыныс аналептиктерін енгізу

Г) оттегі емін қолдану

Д) диуретиктерді енгізу

А) тыныстың басылуы

Б) ретинопатия

В) есіту қабілетінің төмендеуі

Г) сурфактант тапшылығы

Д) бронх-өкпелік дисплазия

А) гормонотерапия тағайындау

Б) бала басының босану жолдарынан пайда болғанынан бастап, ауыз және мұрын

қуысынан кілегейді сорып, алып тастау

В) трахеяны интубациялау, трахея, бронх ішіндегі сұйықтықты сорып, алып тастау

Г) өздігінше тыныс болмағанда—жасанды өкпе вентиляциясы

Д) зондпен асқазан сұйықтығын алып тастау, метаболикалық бұзылыстарды

коррекциялау

А) өкпе гипертензиясы

Б) менингит

В) шок

Д) мидың ісінуі

1 минуттан кейін тыныс алуы бір тегіс емес болды, жүрек соғуының жиілігі -1 минутына 60 рет. Қапшық және бетперде жәрдемімен реанимациялық шаралар жүргізгеннен 2 минут кейін тыныс алуы қалпына келмеді, жүрек соғуының жиілігі 1 минутына 100 ретке дейін жоғарылады.

цианоз, гипотония, бір тегіс емес тыныс алу байқалды, жүрек соғуының жиілігі1

минутына 90 рет болды. Терісіне меконий жағылған.
Сұрақ: 1. Нәрестенің жағдайын қалай жіктейсіз?

Кардиоревматология

1.Тақырыбы: Жедел ревматикалық қызба (ЖРҚ).

2.Оқу сағат саны – 7,2 сағат.

3.Тақырып өзектілігі. Жасөспірімдерге «жедел ревматикалық қызба» диагнозын қою оңайға түспейді. ЖРҚ-ны тану үшін дәрігерлерде бірде-бір спецификалық тестердің қолдарында болмағандықтан, сондықтан науқастарды зертеуде синдромдық әдістерді қолданады.

Педиатор А.А Киселев нұсқаған ЖРҚ-ның 5-негізгі синдромын бөліп көрсетті (полиартрит, хорея, аннулярлық эритема, ревматизмдік тері асты түйіндер, кардит).

Дәрігер-педиатор ЖРҚ-ның клиникасын, негізгі диагностикасын, емін және профилактикалық шараларын білу керек.

4. Сабақтың мақсаты:

Дәрігер-интерн білуге тиіс:

• 
  Қалыпты және патологиялық жағдайдағы қан айналым жүйесі мүшелерінің анатомиясы мен физиологиясын;
  
• 
  Жедел ревматикалық қызбаның этиологиясы, патогенезі, негізгі синдромдары мен симптомдары, асқынуларын;
  
• 
  ЭКГ, ЭхоКГ, жүректі рентгенологиялық зерттеуге, ангиографияға, АҚ тәуліктік монитерлеуге көрсеткішін;
  
• 
  Буындарға жүргізілетін рентгенологиялық компьютерлік-томографиялық, МРТ зерттеу әдістеріне көрсеткішін;
  
• 
  Жедел ревматикалық қызбаның емінде қолданылатын негізгі дәрілік заттардың көрсеткіштері, қарсы көрсеткіштері және жанама әсерін;
  
• 
  Жедел ревматикалық қызбасы бар науқастарды диагностикалау мен емдеу хаттамасын;
  
• 
  Жедел ревматикалық қызбаны болжауды.
  

• 
  Әртүрлік жастағы балалардың артериялық қысымын есептеуді;
  
• 
  Электрокардиографиялық зерттеуді;
  
• 
  Тірек-қимыл аппараттарын зерттеуін;
  
• 
  Буын функцияларының бұзылыстарын анықтауды;
  
• 
  Биохимиялық қан анализінің көрсеткішін бағалауды (СРБ, белоктық фракциялар, КФК, ЛДГ, АСЛ-О, ревмофакторлар, LE-клеткалар, АНФ, ФНО-альфа);
  
• 
  ЭКГ, ФКГ, ЭхоКГ-ні бағалауды;
  
• 
  Көкірек клеткасының рентгенографиясын бағалауды;
  
• 
  Буындардың рентгендік, магнитті-резононсты компьютерлік томографиялық тексеру нәтижелерін бағалауды;
  
• 
  Буынды ультрадыбыстық тексеруін бағалауды;
  
• 
  Жедел ревматикалық қызбаныны диагностикалауды және емдеуді.
  

1.Балаларда жүрек қантамыр жүйесінің анатомо-физиологиялық ерекшеліктері.

2. Кардит, миокардит, эндокардит, перикардит, панкардиттің клиникасы.

3.Тума және жүре пайда болған жүрек ақаулары. Диагностикалық және емдік методика.

1. 
   Соңғы жіктелуі.
   
2. 
   ЖРҚ-ның негізгі және қосымша белгілері.
   
3. 
   Қазіргі жағдайдағы ревматикалық қызбаның клиникалық ағымының ерекшеліктері.
   
4. 
   Диф.диагностика.
   
5. 
   Емі.
   
6. 
   Біріншілік және екіншілік алдын-алуы.
   

Жедел ревматикалық қызба (ЖРҚ)

Жедел ревматикалық қызба – тонзиллиттің (ангинаның) немесе фарингиттің, А-тобының в- гемолитическалық стрептококкты (БГСА) инфекциясының асқынуларынан кейін болады. Бұл дәнекер тіннің жүйелі қабынуы, оның ішінде әсіресе жүрек қантамыр жүйесін (ревмокардит) зақымдайды, буындарды (ревматикалық полиартрит), жүйке жүйесін (кіші хорея) және (сақиналы эритема, ревматикалық түйін).

Бейімделген адамдарда ғана дамиды, негізінде жастардың (7-15 жаста) ағзаларының стрептокктың антиненіне аутоиммундық жауаппен байланысты және тіннің зақымдалуының аутоантигеннің реактивті қиылысының ұқсамасы. Ревматизм балалар жасындағы патологиясында ең алдынғы орын алады, 80% біріншілік ревматизм ауруы 15 жастағы балаларда болады, ал ересектерде осы ауру балалық шақтағы аурудың жалғасы болады.

Барлық жер шарына ауру таратылады, сотүстік және оңтүстікте жилігі бірдей таралады, 2-3% оқушыларды зақымдайды.
Ревматизмнің патогенезі

Стрептококктің А тобы

Генетикалық бейімделу

Токсиндер, ферментер, компонентер, қоздырғыштар

Иммунитетің клеткалық тобының бұзхылысы

Токсичндеодің әсері

Иммунологиялық реактиві

Адмдардың тінін, клеткасын, мембранасын зақымдау

Адмдардың аутоантигендерінің құрылуы немесе антигендердің қиылысуына әсер ететін

антигендердің қиылысуына әсер ететін

антигендердің қиылысуына әсер етпейтін

Тінің токсикалық зақымдалуы

Антидене қиылысына әсер ететін бірге стрептоккоты антигенмен және кейбір адам ағзасының тінінің аутоиммундық жауапты құрайды

Антистрептококкты антидене АСЛ-0, АСК, АСГ ағзада айналады және пайда болуы жоғары

Тінді аутоиммунды зақымдайды

Иммунды комплекстің пайда болуымен айналады

Стептококкпен антдене байланысып және оны бұзады

Ревматизімнің клиникалық көрнісі

Патоморфологиясы

Дәнекер тіннің патологиялық процессінің дауы 4 сатыдан тұрады:

1. 
   Мукоидты ісіну (қайтымды түрі).
   
2. 
   Фибриноид шығуы.
   
3. 
   Грануломатоз ( Ашоф- Талалаев гранулемалаларының пайда болуы).
   
4. 
   Склероз және гиалиноз.
   

Жедел ревматикалық қызбаның (ЖРҚ) жіктелуі (Росияда ревматологиялық съезд, 1996 ж.)

Терінің зақымдалуы – сақиналы эритема (4-5%) және ревматикалық түйін (0,5-1%).

Ревматикалық полисерозит- перикардит, плеврит, перитонит экссудативті, құрғақ болуы мүмкін, көбінесе басқа да ревматизім белгілерімен бірге жүреді. Абдоминалды синдром перитонит болып көрінеді.

Өкпенің зақымдалуы - ревматикалық пневмония немесе өкпелік васкулит, көбінесе пан кардит фонында кездеседі.

Бүйректің зақымдалуы -өте сирек кездеседі (нефриттің келіп кетуі- аз ғана протеинурия және гематурия).
ЖРҚ ағымының түрі.

Жедел ағымы. Шабуылының ұзақтығы 2-3 ай, басталуы жедел, қызуының жоғарлауы, эксудативті қабыну, еміндегенде тез оң нәтижелі, клиникасында полиартерит,перикардит,плеврит, абдоминалды синдром.

Жеделдеу ағымы. Ұзақтығы 3 айдан 6 айға дейін, белгісі айқын немесе аз ғана. Клиникалық симптомдарының айқындығы және көрнісі аз, жедел түрге қарағанда.

Созылыңқы ағымы. Ұзақтығы 6 айдан жоғары. Өршіген дәрежесі жиі 2, ағымы біркелкі, клиникалық симптомдары жәй жылжиды. Емге әлсіз жауап береді.

Жасырын ағымы. Кардитке байланысты жүре пайда болған қақпақшаларының ақаулары кезінде анамнезі айқын болмаған жағдайда диагноз қойылады (гистологичялық және хирургиялық коррекция кезінде).

Толассыз қайталайтын ағымы– (жылына 2 шабуыл) жыл аралығында өршіген белгілерінің сөнбеуі.

Аурудың клиникалық көрінісі ревматикалық қабынуының өршігендік дәрежесіне байланысты. Өршігендіктің 3 дәрежесі болып бөлінеді: минималды(I), аз ғана (II), максималда(III).

Минималды өршігендіктің клиникалық белгілерінің айқындығы әлсіз, кардит кезінде ЭКГ және ФКГ аз ғана өзгереді, лабораторлы көрсеткіштері өзгермейді, ЭТЖ 10-14 мм/сағ.

Аз ғана өршігендіктің белсенділігі субфебрилитетпен, аз ғана кардитпен, полиартритпен, хореямен мінезделеді. Лабораторлы көрсеткіштері аз ғана өзгереді, ЭТЖ 20дан 40 мм/сағатқа дейін.

Максималды өршігендіктің дәрежесі– қызуы жоғары, полисерозит, полиартрит, панкардит, лабораторлы тестер қалыпты жағдайдан жоғары.
ЖРҚ диагностикасы.

Бір үлкен және екі кіші немесе екі үлкен эпидемиологиялық көрсеткіштермен бірге жүретін, БГСА- инфекциюсының алдын- ала бар екенін дәлелдейтінін белгі, ЖРҚ екенін айтуға болады.

Ревматизхімнің емі

Аурудың жедел түрінде төсекті режим. Режимді жайалап кеңейтеді, функционалды тексерістің бақылауымен. Диета– тағамдардың құрамында кали санының көп болдуы керек (картошка, капуста, жеміс жидектер, гречкалық ботқа, ірімшік). Қанайналымының жетіспеушілігі кезінде арнайы диета тағайындау керек (тұз бен сұйықтықты шектеу керек).

Стрептококкты инфекциямен күресу керек:

1. 
   Тәулігінде пенициллин 20 000 – 50 000 кг массасына 7-10 күн
   
2. 
   3 апта сайын бициллин – 5
   

1. 
   стероидты емес дәрі: тәулігінде аспирин 50-70 мг/кг массасына , 2,0г жоғары емес, тәулігінде индометацин және вольтарен дозасы 1-3 мк/кг.
   
2. 
   Стероидты гормондар: тәулігінде преднизолон 0,5 – 2 мг/кг
   
3. 
   Баяу ағымды процесс кезінде хлорохинді топты дәрілерді (резохин, делагил) қолданады, тәулігінде есеппен 5-10 мг/кг массасына ұзақ.
   

Ревматизімнің негізгі емі этапты жүйеден тұрады- аурухана- емхана - курорт.

Ауруханада қабынуға қарсы белсенді ем жүргізеді, бициллинмен алдын алу шараларын жүргізеді және реабилитациялық, науқастың жұмыс қабілетін бақылайды. Ревматикалық процесстің белсенділігінің төмендеуі және науқастың көңіл күйі жақсарғанан кейін екінші этапқа өтеді, жас нәрестелер мен жас өспірімдерді арнайы ревматологиялық санаторияларға жіберу керек. Екінші этаптың негізгі бағыты- қабынуға қарсы стероидты емес дәрілермен емін жалғастырады (ауруханада жеке тағайындаған), аминохинолинді тектеспен (ревматизімнің созылмалы ағымы кезінде), бициллин-5, реабилитация.

Үшінші этапқа кіретін диспансерлі бақылау және алдын- алу шараларын жүргізу ревматизімді науқасқа. Диспансердің мақсаты: 1) емдік шараларын жүргізу, бағыты ревматизімнің белсенді процессін жою; 2) жүрек ақауы бар науқатардың қанайналуының бұзылысы кезінде симптоматикалық ем жүргізу керек, ақаулардың хирургиялық коррекциясын кардиохирургтармен бірге бұл сұрақты шешу керек; 3) реабилитация сұрағын шешу керек, жұмысқа қабілетігін және жұмысқа орналасуын; 4) ревматизімнің біріншілік алдын- алу шараларын жүргізу және аурудың қайталамасының екіншілік алдын- алу шараларын жүргізу керек.

Емдік бағдарлама максималды жеке болу керек, түрінің ағымына және өршігендік дәрежесінің процесіне, кардиттің дәрежесіне, жүрек қақпақшасының ақауының мінездемесіне, қанайналымының бұзылысының дәрежесіне және басқа да көп көрсеткіштерге байланысты болу керек. Көрсеткіші ауруханаға жатқызумен бірге төсектік режимді 4=6 апта сақтау керек.

7. Сабақтың мазмұны:

- Өз бетімен атқаратын жұмыс (аурулармен атқаратын жұмыс, тәжірибелік дағдыны меңгеру және бекіту, анамнез жинау, клиникалық тексеру және т.б., диагностика кабинетіндегі жұмыс және т.б.)

- Оқытушымен бірге атқаратын жұмыс ( жеке немесе топпен; өз бетімен өткізген жұмыс қорытындысын талдау, аурулардың клиникалық талдауы және т.б.).

- Негізгі және қорытынды білім деңгейін бақылау (тест, ситуациялық есептер, тәжірибелік дағдылар т.б.).

1. Ревматизімдік полиартритпен ауыратын науқасқа тән:

А) таңғы құрысу

Б) саусақтың майда буындарының зақымдалуы

В) буын синдромының тұрақтылығы

Г) қабынуға қарсы емге тез жауап береді

Д) буындардың деформациясы
2. ЖРҚ -ның даму қауыптілігінің факторы :

А) ер азаматар

Б) ұзақ физикалық күш

В) жиі ангина

Г) артық салмақ

Д) 7-15 жасындағы

А) түнгі, кешкі ауырсыну

Б) тұрақты, салмақа күшейеді

В) ұшқыш, аз уақытық

Г) таңғы құрысу
4. Ревматизімдік буындық синдромға тән симптомдар:

А) аяқтың I саусағының II ф/а буынында тұрақты синовит

Б) синовийдің үдеуі, Кринко типтес ісікпен көрсетіледі

В) созылмалы ағымды синовит буындардың шар тәрізді деформациясы, бұлшық еттің атрофиясы

Г) аз уақыт аралығында ұшқыш,қатерсіз

Д) геморрагиялық тері көрністер буын аймағында кездеседі, қатерсіз

А) ересектер мен жасөспірімдерде жиі кездеседі

Б) парездер мен параличтер

В) семиотикалары мен кординациаларының бұзылуы

Г) дәрілерді қабылдауымен байланысты

Д) жоғарыда аталғандардың бәрі

А) тұрақты синовит, бөртпелер

Б) тері қышымасы

В) терінің ісінуі

Г) басқанда ауырсыну

Д) аллергиялық, сақиналық, симметриялық бөртпе

А) саркоидоз

Б) стрептококктік инфекция

В) ЖРҚ

Д) бруцеллез

А) котримоксазон

Б) хлорамфеникол

В) цефуроксим

Г) амоксициллин

Д) сульфадиметаксин

А) триамцимолон

Б) дексаметазон

В) диклофенак

Г) аспирин + пенициллин

Д) ибубруфен

А) сатылы

Б) айына

В) жыл бойы

Г) санаторлы- курорта

Д) әр- кварталда

А) 3 жыл

В) 7 жыл

Д) өмірбақи

А) 1 жыл

В) 3 жыл

Д) өмірбақи