қосылысады, мұнда екі плазмалемманың арасындағы кеңістік 15—20 нм-ге дейін барады.
Плазмалеммаға цитоплазма жағынан ешқандай қосымша құрылыс келіп жалғаспайды.
Тіпті байланыс («құлып»), əсіресе эпителий ұлпаларында көп кездеседі, мұнда клетканың
плазмалеммасы бір-біріне инвагинации жасап қосылады.
Десмосомды байланыста
мембрана аралығында тығыз орналасқан заттарға цитоплазма жағынан электронды тығыз
орналасқан жіңішке талшықтар (тонофиб-риллдер) келіп түйіседі. Десмосома аумағы 0,5
мкм ша-масындай. Десмосомдар механикалық қызмет атқарады. Тығыз байланыста екі
плазмалемманың сыртқы беттері бір-біріне түйісіп қалыңдығы 2—3 нм-дей бір қабат
түзеді. Бұл мембраналардың түйісетін нүктелері болады.
Тығыз десмосома байланысын
толық көру үшін күрделі əдістер қолданылады (мембраналарды мұздатып барып қақ
бөледі). Сонда цитоплазма жағынан бұл аймаққа көптеген жіңішке жіпшелердің
орналасатының көреміз. Тығыз байланыстар арқылы молекулалар мен иондар алмасуы
жүрмейді.
Мұндай байланыстар эпителий, эндотелий жəне мезенхима клеткаларының
аралықтарынан байқалады.
Саңылаулы байланыстардың негізгі қызметі — клетка аралық қатынастарды реттеу,
атап айтқанда,
химиялық заттардың алмасуын, əсіресе дамып келе жатқан клеткалардың
байланысын күшейтіп, төменгі молекулалы қосылыстардың бір клеткадан екінші клеткаға
өтуін реттеу.
Достарыңызбен бөлісу: