Өмір сүру - жұмыс істеу. Еңбек - адамның өмірі

108
* сақтау және тасымалдау - тауарларды тасымалдау жөніндегі ережелер, 
сондай-ақ жарамдылық мерзіміне сәйкес тауарлардың сапасын қамтамасыз 
ету үшін оларды қауіпсіз сақтау тәсілдері жазылады; 
* тауарлардың сапасы мен қауіпсіздігін бақылауды ұйымдастыру-
кәсіпорында технологиялық процестің сапасын бақылауды ұйымдастыру 
бойынша талаптар көрсетіледі. 
Технологиялық регламент (ТР) - өнім өндіру процестерінің сапасын, 
жабдықтың сақталуын қамтамасыз ету, қызметкердің қауіпсіз еңбек 
жағдайларын жасау және қоршаған ортаны қорғау үшін кәсіпорынмен 
әзірленетін нормативтік-техникалық құжат. 
Технологиялық регламентті әзірлеу - өнімнің бір нақты түрін немесе 
өнімнің бірнеше ұқсас түрлерін шығаратын белгілі бір технологиялық 
процеске және келесі негізгі бөлімдерді қамтиды: 
* өндірістік процестің жалпы сипаттамасы; 
* өнім өндіру кезінде пайдаланылатын материалдардың, шикізаттың, 
жартылай фабрикаттардың барлық қасиеттері мен сипаттамаларын толық 
көрсету және сипаттау; 
* технологиялық процесті және өндіріс сызбасын көрсету; 
* өндірістік режимдер нормалары; 
* технологиялық үдерісті бақылау әдістерін сипаттау; 
* өндірісті іске қосу және тоқтату процесі бойынша нұсқаулар; 
* өндірістік жабдықтың сипаттамасы; 
* Өндірістік жабдықтарды қауіпсіз пайдалану бойынша нұсқаулар; 
* Өндіріс қалдықтарын сипаттау және оларды кәдеге жарату немесе қайта 
өңдеу әдістері; 
* өндіріс жүзеге асырылатын нормативтік-техникалық құжаттама тізбесі; 
* өндірістің технологиялық схемасы (графикалық) •
9-Схема. Технологиялық регламенттердің түрлері 
Түрлері
тұрақты 
уақытша
бір реттік 
Технологиялық регламенттердің келесі түрлері қарастырылады (схема9): 
* тұрақты - белгіленген технологиялық процесс бойынша тауарларды 
өндіру үшін жасалады; 
* уақытша - бірінші рет ұйымдастырылған өндірістік процеске арналған, 
сондай-ақ егер өндірісте жаңа жабдық енгізілсе немесе өндірістік процеске 
елеулі түзетулер енгізілсе; 
* бір реттік - егер тауарлардың бірлі-жарым партиясын шығару немесе 
ғылыми-зерттеу жұмысын ұйымдастыру талап етілген жағдайда әзірленеді. 
Технологиялық регламентті бірыңғай әзірлейді және белгіленген әрекет 
ету мерзімі жоқ.
Технологиялық процесс (ТП) – Шикізатты дайын өнімге айналдыруға 
тікелей бағытталған өндірістік процестің негізгі бөлігі. Кәсіпорында нақты 
технологиялық процесті әзірлеу және енгізу сапалы және қауіпсіз өнім шығару 
үшін барынша қолайлы жағдай жасауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, 
дұрыс әзірленген технологиялық процесс еңбек және қаржы шығындарын 
оңтайландыруға ықпал етеді, сол арқылы тауарларды өндірудің тиімді процесі 
кезінде қаражатты едәуір үнемдеуді қамтамасыз етеді. Әрбір технологиялық 
процесс өндірістің неғұрлым ұсақ кезеңдеріне бөлінеді – дайындалатын 
өнімнің нақты санатына қатысты бір жабдықта қызметкер немесе 
қызметкерлер тобы орындайтын негізгі сәттер жасалған операциялар. Өз 
кезегінде операциялар қондырғыларға, өткелдерге және өту жолдарына 
бөлінеді,олардың барысында дайын өнім шығаруға қол жеткізіледі. 
Технологиялық процестің түрі мен өтуі мынадай факторларға тікелей 
байланысты: 
* тауарларды өндіру кезінде пайдаланылатын шикізат түрі; 
* өндіріс процесінде пайдаланылатын жабдықтар мен басқа да 
ресурстардың саны мен түрі; 
* дайын өнімге шикізаттың өзгеруі процесінде орындалатын 
операциялар саны; 
* технологиялық процестің барлық операцияларын жүргізуге жұмсалған 
уақыт; 
* дайын өнімнің түрі мен санаты •
Технологиялық процестің келесі түрлерін (10 схема) : 
* үздіксіз-тауарларды дайындау оларды өндіру үшін қажетті шикізат пен 
ресурстарды үздіксіз жеткізу жүзеге асырылғанға дейін жүргізіледі; 
* мерзімді-дайын өнімнің шектеулі мөлшерін өндіру салыстырмалы аз 
уақыт аралығында жүзеге асырылады (бірнеше сағат немесе күн), бұл ретте 
осы аралықта процесс үздіксіз болып табылады; 
* дискретті-тауар белгілі бір уақыт аралығында өндіріледі, бірақ 
технологиялық процесті кез келген уақытта дайын өнімнің сапасын жоғалтпай 
тоқтатуға және жаңартуға болады

109
Технологиялық регламенттердің келесі түрлері қарастырылады (схема9): 
* тұрақты - белгіленген технологиялық процесс бойынша тауарларды 
өндіру үшін жасалады; 
* уақытша - бірінші рет ұйымдастырылған өндірістік процеске арналған, 
сондай-ақ егер өндірісте жаңа жабдық енгізілсе немесе өндірістік процеске 
елеулі түзетулер енгізілсе; 
* бір реттік - егер тауарлардың бірлі-жарым партиясын шығару немесе 
ғылыми-зерттеу жұмысын ұйымдастыру талап етілген жағдайда әзірленеді. 
Технологиялық регламентті бірыңғай әзірлейді және белгіленген әрекет 
ету мерзімі жоқ.
Технологиялық процесс (ТП) – Шикізатты дайын өнімге айналдыруға 
тікелей бағытталған өндірістік процестің негізгі бөлігі. Кәсіпорында нақты 
технологиялық процесті әзірлеу және енгізу сапалы және қауіпсіз өнім шығару 
үшін барынша қолайлы жағдай жасауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, 
дұрыс әзірленген технологиялық процесс еңбек және қаржы шығындарын 
оңтайландыруға ықпал етеді, сол арқылы тауарларды өндірудің тиімді процесі 
кезінде қаражатты едәуір үнемдеуді қамтамасыз етеді. Әрбір технологиялық 
процесс өндірістің неғұрлым ұсақ кезеңдеріне бөлінеді – дайындалатын 
өнімнің нақты санатына қатысты бір жабдықта қызметкер немесе 
қызметкерлер тобы орындайтын негізгі сәттер жасалған операциялар. Өз 
кезегінде операциялар қондырғыларға, өткелдерге және өту жолдарына 
бөлінеді,олардың барысында дайын өнім шығаруға қол жеткізіледі. 
Технологиялық процестің түрі мен өтуі мынадай факторларға тікелей 
байланысты: 
* тауарларды өндіру кезінде пайдаланылатын шикізат түрі; 
* өндіріс процесінде пайдаланылатын жабдықтар мен басқа да 
ресурстардың саны мен түрі; 
* дайын өнімге шикізаттың өзгеруі процесінде орындалатын 
операциялар саны; 
* технологиялық процестің барлық операцияларын жүргізуге жұмсалған 
уақыт; 
* дайын өнімнің түрі мен санаты •
Технологиялық процестің келесі түрлерін (10 схема) : 
* үздіксіз-тауарларды дайындау оларды өндіру үшін қажетті шикізат пен 
ресурстарды үздіксіз жеткізу жүзеге асырылғанға дейін жүргізіледі; 
* мерзімді-дайын өнімнің шектеулі мөлшерін өндіру салыстырмалы аз 
уақыт аралығында жүзеге асырылады (бірнеше сағат немесе күн), бұл ретте 
осы аралықта процесс үздіксіз болып табылады; 
* дискретті-тауар белгілі бір уақыт аралығында өндіріледі, бірақ 
технологиялық процесті кез келген уақытта дайын өнімнің сапасын жоғалтпай 
тоқтатуға және жаңартуға болады

110
 10 Схема. Технологиялық процесстердің түрлері 
Өндірістің технологиялық процесін сипаттайтын құжатқа мынадай 
негізгі тармақтар енгізіледі: 
* барлық қолданылатын шикізаттың атауы; 
* технологиялық процесс операцияларына шикізатты дайындау процесі 
(шарттары, уақыты, температуралық режимі және т. б.).); 
* технологиялық процесс операциялары үшін қолданылатын барлық 
жабдықтың сипаттамасы; 
* технологиялық процесс операцияларының реттілігін сипаттау; 
* термиялық өңдеу шарттары (егер өндіріс процесінде талап етілсе); 
* буып-түю және таңбалау бойынша талаптар; 
* тасымалдау және сақтау шарттары; 
* технологиялық өндірісті бақылау; 
* қауіпсіздік талаптары; 
Барлық операцияларды сипаттаудан басқа, құжаттың әрбір тармағында 
өнімнің технологиялық өндірісінің сатысын регламенттейтін тиісті МЕМСТ 
және ТШ нұсқаулары болуы тиіс.
Бұйымды сақтау, қолдану, тасымалдау және кәдеге жарату кезінде қауіп 
төндірмейтіндігін ресми растау заттың қауіпсіздік паспорты болып табылады. 
Шетелдік тәжірибеде осындай құжат – қауіпсіздік парағы (MSDS) қабылданды. 
Заттың қауіпсіздік паспорты техникалық құжаттама жиынтығына кіреді. 
Осы құжатты ресімдеу адамның денсаулығына нақты немесе ықтимал 
қауіп төндіретін барлық заттар мен бұйымдар үшін, тиісті халықаралық 
тізбелерге кіретін заттар үшін, сондай-ақ өнеркәсіптік өндіріс қалдықтары 
үшін қажет. 
Қауіпсіздік паспорты тұтынушыны өнімге тән қасиеттері туралы 
хабардар етіп, толық түрде хабардар ету үшін қажет. 

жүктеу/скачать 3.64 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: