іріктемелі, тұтас және
статистикалық болуы мүмкін.
Іріктемелі-тексеру нәтижелері бүкіл партияға таралатын өнімнің бір
бөлігін бақылау.
Барлық өнім
тұтас бақылауға жатады (өңделмеген технологиялық режим
кезінде).
Статистикалық бақылау — ескерту. Ақаудың пайда болуының алдын
алу мақсатында барлық технологиялық процесс бойынша жүргізіледі.
Тауарлар сапасының шартты өлшемі олардың сорты болып табылады.
Сорт-бұл нормативтік құжаттамада белгіленген бір немесе бірнеше
көрсеткіштер бойынша тауардың сапалық градациясы.
Өнімнің сапасын қабылдау бақылауы кезінде сандармен (1, 2, 3 және т.б.)
немесе сөздермен (жоғары, іріктелген, экстра және т. б.) белгіленген сорттарға
бөлінеді. Кейбір тауарлар (күрделі-техникалық, жиһаз, Пластмассадан
жасалған бұйымдар және т.б.) сұрыптарға бөлмейді, жарамды және жарамсыз
деп ажыратылады.
Сорттар бойынша тауарларды градациялау сыртқы түрдегі ақаулар
бойынша, басқа қасиеттерден ауытқулар бойынша сирек жүзеге асырылады.
Сыртқы түрдің барлық ақаулары жол берілетін және жол берілмейтін болып
бөлінеді. Жарамсыз ақаулары бар бұйымдар жарамсыз болады.
Бұйымның сортын анықтайтын ақаулар мынадай белгілер бойынша
бөлінеді:
Шығу тегі бойынша-сақтау және тасымалдау кезінде туындайтын
технологиялық шикізаттың ақаулары.
Көлемі мен орналасқан жері бойынша-ұсақ, ірі, жергілікті, кең таралған
ақаулар.
Анықтау мүмкіндігі бойынша-көрінетін (айқын) және жасырын ақаулар.
Түзету мүмкіндігі бойынша-түзетілетін және түзетілетін ақаулар.
Маңыздылық дәрежесі бойынша-сыни, маңызды және маңызды емес
ақаулар.
Қауіпті ақаулар болған кезде тауарларды пайдалану мүмкін емес немесе
жол берілмейді.
Тауар сапасының төмендеу дәрежесі маңыздылығына, шамасына,
орналасқан жеріне және ақаулардың санына байланысты.
Рұқсат етілген ақаулардың саны, мөлшері және орналасқан жері
стандарттарда көрсетіледі.
Сортты анықтау баллдық және шектеу жүйелері бойынша жүзеге
асырылады.
Бұйымның
сортын
өнеркәсіптік
кәсіпорында
ТББ
бақылаушылары орнатады. Сорты жоғары болса, тауардың сапасы жоғары.
Баллдық жүйе кезінде әрбір ақау немесе қасиеттер көрсеткішінің
номиналды мәнінен ауытқу олардың маңыздылығы мен мөлшерін ескере
отырып, белгілі бір балл санымен бағаланады. Сортты балл сомасы бойынша
анықтайды.
Шектеу жүйесі кезінде әрбір сорт үшін рұқсат етілген ақаулардың тізбесі,
олардың саны, мөлшері, орналасқан жері белгіленеді.
Осы сортқа арналған нормативтермен түрлер, саны және ақаулардың
тұрған жері бойынша алшақтық болған кезде тауар төмен сортқа немесе ақауға
ауыстырылады.
Тауардың кем дегенде бір ақау немесе ауытқу нормативтеріне сәйкес
келмеуі оны төмен сортқа немесе ақауға ауыстыру үшін негіз болады.
67
жасалған бұйымдар және т.б.) сұрыптарға бөлмейді, жарамды және жарамсыз
деп ажыратылады.
Сорттар бойынша тауарларды градациялау сыртқы түрдегі ақаулар
бойынша, басқа қасиеттерден ауытқулар бойынша сирек жүзеге асырылады.
Сыртқы түрдің барлық ақаулары жол берілетін және жол берілмейтін болып
бөлінеді. Жарамсыз ақаулары бар бұйымдар жарамсыз болады.
Бұйымның сортын анықтайтын ақаулар мынадай белгілер бойынша
бөлінеді:
Шығу тегі бойынша-сақтау және тасымалдау кезінде туындайтын
технологиялық шикізаттың ақаулары.
Көлемі мен орналасқан жері бойынша-ұсақ, ірі, жергілікті, кең таралған
ақаулар.
Анықтау мүмкіндігі бойынша-көрінетін (айқын) және жасырын ақаулар.
Түзету мүмкіндігі бойынша-түзетілетін және түзетілетін ақаулар.
Маңыздылық дәрежесі бойынша-сыни, маңызды және маңызды емес
ақаулар.
Қауіпті ақаулар болған кезде тауарларды пайдалану мүмкін емес немесе
жол берілмейді.
Тауар сапасының төмендеу дәрежесі маңыздылығына, шамасына,
орналасқан жеріне және ақаулардың санына байланысты.
Рұқсат етілген ақаулардың саны, мөлшері және орналасқан жері
стандарттарда көрсетіледі.
Сортты анықтау баллдық және шектеу жүйелері бойынша жүзеге
асырылады.
Бұйымның
сортын
өнеркәсіптік
кәсіпорында
ТББ
бақылаушылары орнатады. Сорты жоғары болса, тауардың сапасы жоғары.
Баллдық жүйе кезінде әрбір ақау немесе қасиеттер көрсеткішінің
номиналды мәнінен ауытқу олардың маңыздылығы мен мөлшерін ескере
отырып, белгілі бір балл санымен бағаланады. Сортты балл сомасы бойынша
анықтайды.
Шектеу жүйесі кезінде әрбір сорт үшін рұқсат етілген ақаулардың тізбесі,
олардың саны, мөлшері, орналасқан жері белгіленеді.
Осы сортқа арналған нормативтермен түрлер, саны және ақаулардың
тұрған жері бойынша алшақтық болған кезде тауар төмен сортқа немесе ақауға
ауыстырылады.
Тауардың кем дегенде бір ақау немесе ауытқу нормативтеріне сәйкес
келмеуі оны төмен сортқа немесе ақауға ауыстыру үшін негіз болады.
|