Оқулық Орал 015 44. Г жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық техникалық



Pdf көрінісі
бет185/228
Дата29.09.2023
өлшемі7.93 Mb.
#479238
түріОқулық
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   ...   228
Ауылшаруашылық дақылдарының аурулары

5.6 Ақ шірік (склеротиниоз
 
Ауру кең таралған, жылыжайларда жиі кездеседі. Жылыжайларда 
кӛбіне қияр ӛсімдігі бұл ауруға жиі шалдығады. 


251 
149-сурет. Қиярдың ақ шірік (склеротиниоз) ауруы
(сол жақта – дерт шалған жемісі, оң жақта – кеселдің сабақ бойындағы 
кӛрінісі) 
Ӛсімдік сабағының негізінде кесел шipiк түрінде білініп, залалданған 
бӛлік мақта тәрізді ақ ӛңезбен жабылады. Сабақ талшықтанып ыдырап
жапырақтары салбырап, ӛсімдік қурайды. Кесел ӛсімдіктің жоғарғы 
бӛліктерінде және жемістерінде болуы мүмкін. Залалданған жеміс 
жұмсарып, ақ ӛңезбен жабылады(149-сурет). Ауруға шалдыққан ӛсімдік 
бӛліктерінде ipi, қара түсті склероцийлер түзіледі.
Ауру коздырғышы – Sclerotinia libertiana Fusk (Scl. sclerotiorum dBy.) 
саңырауқұлағы. Ол кӛкӛніс және күнбағыс дақылдарын залалдайды. 
Аурудың дамуына қолайлы жағдай – жоғары ылғалдылық және 12-15°С 
деңгейіндегі температура. Склероцийлер ӛсімдік қалдықтарында, 
топырақта қыстап, кӛктемде апотецийге ӛнеді. Апотеций ішінде қалта мен 
қалтаспоралар түзіліп, ӛсімдікті қайта залалдайды. Жылыжайларда 
склероцийлер жіпшумаққа ӛніп, ӛсімдікпен жанасып, сабақ негізін 
залалдайды. Бұл саңырауқұлақта жыныссыз спора – конидия түзілмейді. 
Салқын сумен суару, суыққа ұрыну және басқа да жылыжайлардағы 
қолайсыз жағдайлардан әлсіреген ӛсімдіктер ауруға тӛзімсіз келеді. Кесел 
әcipece жылыжайларда зиянды. Залалданған ӛсімдіктер жойылады немесе 
шіриді. 
5.7 Аскохитоз 
Кесел негізінде жылыжайларда – кең таралған, кӛбіне қияр 
дақылында кездеседі. 
Ӛсімдік жапырағында ауру белгісі алғаш қоңыр, кейін боз түсті ipi 
дақ түрінде білінеді де шытынап, үгітіледі. Жапырақ жиегіне таман 
орналасқан дақтар бip-бipiмeн қосылып, ұлғайып, бетінде қара түсті, майда 
пикнидалар пайда болады (150-сурет). Ауру жапырақтар тӛменгілерінен 
бастап қурайды. 


252 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет