28
анықтау 80 жылдардан бастап бастау алды. Геоақпараттық жүйелердің көмегімен
өзен торларының жиілілігі,
өзен алаптарының ауқымы, олардың бағыты және де
өзендердің ұзындықтарын да анықтауға мүмкіндік тиді.
ArcGIS 10.1 бағдарламасының Spatial Analyst Tools функциясындағы
Гидрология деген қосымшасының көмегімен толықтай сипаттауға мүмкіндік
туды.
Жұмысты орындау барысында 4-ші кестеде көрсетілген келесідей пунктер
орындалды:
4-кесте - Жамбыл ауданының гидрографиялық
картасын құрастыру этаптары
Негіз
Бағдарлама
функциясы
Нәтижелері
Топографиялы
қ карта және
DEM үлгі
Spatial Analyst Tools
Бедердің өлшемдік үлгісін пайдалана
отырып, өзендердің алып жатқан
аумағы, өзендердің бағыты, олардағы
тасындылардың
шөгу аймақтары
анықталды
Spatial Analyst Tools
және
Conditional
Tools
Өзен
алаптары
алқаптары
анықталғаннан
кейін,
CON
қосымшасының көмегімен өзендерді
және
олардың алаптарының ауданын
анықталды
Кестеде берілген жұмысты орындау кезеңдерін атқара отырып, Жамбыл
ауданының жер беті сулары мен өзен алаптарын анықтау карталары 1:100 000
масштабта құрастырылды (Қосымша 1, 2).
Жамбыл ауданының 10м-лік дәлділіктегі DEM үлгісі мен 1:100 000
масштабтағы топографиялық картасының негізінде
өзен алаптарының аумағын
анықтауға және ірі өзендердің салаларымен анықтауға мүмкіндік туғызды (4-
сурет). Аталған карта тек қана, гидрологиялық торды сипаттап қана қоймай,
сонымен қатар егіншілікке пайдаланылатын гидроморфты аймақтардың қай жерде
орналасқаны, қандай бедер пішінінде орналасқанын да анықтауға болады.
29
а) DEM үлгісінің негізінде
өзен алқаптарының
қамтылуы
ә) өзен суларының бағыттарын анықтау
б) аккумуляция
в)
30
г)
ғ) өзен алаптарын анықтау
д)
өзен торлары
4-сурет - Жамбыл ауданының гидрографиялық картасын құрастыру этаптары