немесе
2
2
2
1
t
(8)
Мұндағы, υ фазалық жылдамдық,
2
2
2
2
2
2
z y x
П.С. Лаплас операторы.
10.2.Толқындар интерференциясы мен дифракциясы. Тұрғын толқындар. Ортаның әрбір нүктесіндегі жеке толқындардан пайда болған жиіліктері
бірдей тербелістердің фазалар айырмасы тұрақты болған жағдайда, толқын
когерентті деп аталады.
Қогернтті толқындар қосылғанда, бір нүктелерде тербелісті күшейтеді,
ал екінші нүктелерде тербелістер бірін-бірі әлсіретеді. Бұл құбылысты
интерференция деп атайды.
Тұрақты фазалар айырмасымен тсрбелетіи S
1
және S
2
нүктелік толқын
кӛздерінен таралатын амплитудалары мен жиіліктері бірдей екі когорентті
сфералық толқынды қарастырайық (2-сурет). Әрбір толқынның жеке-жеке
туғызған екі тербелісінің де бағыты бірдей болған жағдайдағы ортаның
қандай да бір нүктесіндегі қорытқы тербелісін анықтайық. (7) теңдеуге
сәйкес,
,
,
мұндағы r 1 және r 2 толқын кӛзінен қарастырып отырған В нүктеге дейінгі
қашықтық, k –толқындық сан,
1
және
2
қабаттасатын екі сфералық
толқындардың бастапқы фазалары.
В нүктесіндегі қорытқы толқынның амплитудасы мынаған тең
[
)]}.
Когерентті толқындар үшін
)=const болатындықтан екі
толқынның әр түрлі нүктелердегі қабаттасу нәтижесі олардың
жол айырымына байланысты болады.
2-сурет