3. Историография как работы по истории исторической науки.
Сонымен, тарих деп аталатын көп салалы ғылымның өз тарихы, жүріп өткен жолы, шыққан белестері, көтерілген биігі бар. Міне осы күрделі де, терең процесті зерттейтін ғылымның саласын тарихнама деп атаймыз.
Тарихнама білімнің ғылымға айналу процессін, әр заманда, әр елде пайда болған тарихи ой–пікірлер мен концепцияларды, тарихи–зерттеу мекемелерін, осы салада кадр дайындау мәселелерін шешу сияқты қадау–қадау проблемаларды да қарастырады. Бұл тарихнаманың алғашқы түсінігі.
Белгілі бір тақырыптың немесе елдің, континентің, ұлттар мен ұлыстардың зерттелуі де тарихнаманың құзырында. Бұл оның екінші мағынасы.
Сонымен, тарихнама деп тарих ғылымының даму белестеріне баға беретін, әртүрлі ғылыми ой–пікір мен концепциялардың, тарихи мектептердің, тарихшылардың ғылымға қосқан үлесін, үлкен проблемалар мен ұсақ тақырыптардың зерттелу деңгейін анықтайтын ғылымның бір саласын атаймыз.
Тарих ғылымы басқа да ғылымдар сияқты күнделікті дамып келе жатқан ғылым. Әсіресе соңғы жылдары тарихқа деген көзқарас мүлде өзгерді. Қазақ тарихы бойынша әр елдердің мұрағаттары мен кітапханаларынан табылып жатқан құнды деректер біздің тарихқа деген дәстүрлі көзқарастарымызды жоққа шығарды. Сондықтан да тарихнама ғылымының алдында тұрған міндеттер шаш етектен.
Тарихнаманың ғылым ретіндегі алдына қойған негізгі мақсаты тарихи білімнің жинақталуы, оның уақыт өте келе ғылымға айналу процессі, оған әсер еткен қоғамдағы мәдени–рухани ахуал, философиялық ой–пікірлердің ықпалы сияқты проблемаларға жауап іздеу.
Осы мақсатты орындау жолында мына төмендегі міндеттерді жүзеге асыру қажеттілігі туындайды.
Тарих ғылымының даму барысындағы методологиялық дәстүрлердің эволюциясын, тарихи ой–пікірлердің таласын, күресін, белгілі бір күрделі теориялық мәселелерге көзқарастың өзгеруі процессін зерттеу.
Тарих ғылымындағы әртүрлі кезеңдер мен дәуірлердегі зерттеушілерді қызықтырған тақырыптар мен проблеммаларды анықтау.
Деректерге сыни, ғылыми көзқарастың қалыптасуы процессін зерттеу.
Тарих ғылымындағы зерттеу әдістері, оның заманауи түрлерін, тарихи шығармалардың жаңа жанрларын пайдалану–тарихнаманың мәртебелі міндеті.
Тарихи білім беру ісін, тарихшы–кадрларды дайындау, олардың кәсіби біліктілігін арттыру, тарихи зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру процессін анықтау.
Қазақ тарихшыларының шетел ғалымдарымен байланысын, олармен ғылыми поблемаларды шешудегі қарым–қатынасының тиімділігін анықтау.
Тарих ғылымындағы шешімін таппаған проблемаларды айқындау.
Міне осы көрсетілген теріске асқан жағдайда тарих ғылымы қоғамдағы өз орнын тауып, халқымыздың тарихи санасын қалыптастырудағы мәртебелі міндетін абыроймен орындап шығатыны белгілі.
Достарыңызбен бөлісу: |