95
тасытын жерінде аспергиллус қатарының əр түрлері – сұр жасыл түсті Asp.
glaucus, көгілдір түсті Asp. fumigatum, қара түсті Asp. niger; жəне
пенициллиум туысының саңырауқұлақтары: көкшіл жасыл түсті Penicillium
glauсum, кейде 30°С жоғары температурада Pen.
оlivaceaum дамиды; сирек
түрде қара немесе нан зеңі Rhizopus nigricans, жəне Mukor туысының кейбір
түрлері – қалпақшалы зеңі дамиды [13].
Зеңденуді болдырмас үшін нанды 10-12°С жоғары емес температурада,
70-75% ауа ылғалдылығында сақтайды, жұмыс орнын, ауаны,
ыдыстарды,
көліктің тазалығын бақылау жəне профилактика ретінде санитарлық тазалау
жүргізіп отыру қажет. Сауықтыру ретінде зең саңырауқұлақтарының өсуін
тежейтін заттарды қамырға енгізу ұсынылады, мысалы, ұн салмағына 0,2-
0,3% мөлшерде кальций пропионатын немесе 0,05-0,1% мөлшерде сорбин
қышқылын қолданады.
Зеңдену – ауаның жоғары ылғалдануында (80% жоғары) ұнды
қоймаларда сақтағанда, дəннің беткі жағында болатын зең саңырауқұлақтары
көбейеді. Жоғары ылғалдылықта (20% жоғары) ұнды сақтау үдерісінде
нанының созылмалы ауруын туғызатын спора түзуші
бактерияларының
көбеюі жəне өздігінен қызуы байқалады. Нан сақтауға арналған қоймалар,
экспедициялар, ыдыс жəне тасымалдаушы көліктер үнемі санитарлық
бақылауда болу керек. Нанды сақтауға арналған қоймалар мен орындарды
үнемі тазалап, залалсыздандырып отырады.
Ыдыстарды, сөрелерді үнемі
санитарлық өңдеуден өткізіп, белгілі бір заттардың беткі қабатының
тазалығын залалсыздандырылған тампонмен тексереді. Нан тасымалдауға
арналған көліктерде санитарлық қадағалауға рұқсаты болу қажет [13].
Достарыңызбен бөлісу: