Сабаќ жоспары

Бағыныңқы сөйлем Басыңқы сөйлем

жүктеу/скачать 1.03 Mb.

бет	77/93
Дата	28.09.2023
өлшемі	1.03 Mb.
	#479003
түрі	Сабақ

1 ... 73 74 75 76 77 78 79 80 ... 93

8-сынып қазақ тілі 1,2,3,4 тоқсан

Бағыныңқының баяндауышы Тұлғалық белгісі Сызбасы
IV. Жаңа сабақты бекіту. 1.Оқулықпен жұмыс

Бағыныңқы сөйлем Басыңқы сөйлем
М ен
С ен
С із
О л келгенде
Б із
С ендер Нығмет кітап
С іздер оқып отыр екен.
Олар

Бағыныңқы сөйлемнің шартты райдан болған баяндауышы ғана бастауышпен жақ жағынан жекеше, көпше түрде қиыса байланысады.

Сабақтас құрмаласта бағыныңқы сөйлем басыңқы сөйлемнен бұрын тұрады. Тек төл сөзді сөйлемде, өлеңде олардың орны ауыса береді.

Мысалы: Қайнайды қаның, ашиды жаның, мінездерін көргенде. (Абай)
Сабақтас құрмалас сөйлемнің жасалу жолдарының сызбасы

Бағыныңқының баяндауышы	Тұлғалық белгісі	Сызбасы
1. Шартты рай	-са, -се	Бағыныңқы басыңқы /.............../ барса, /------------/.
2. Көсемше	-а, -е, -й, -ып, -іп, -п, -қалы, -келі, -ғалы, -гелі	/............../ келе, /--------------/. /............../ ойлап, /-----------/. /............./ естігелі, /---------/.
3. Есімше	- ған -ша –ше (-ген) -дай (-дей) - ған -да –де (-ген) -мен -дықтан ған (-діктен) (-ген) сайын соң кезде (шақта, уақытта) -ған –ға шейін (-ген+ге бері -ған+нан кейін (-ген+нен бұрын	/............./ көргенше,/----------/. /.........../ оқығандай, /---------/. /........../ жазғанда, /----------/. /........../ білгенмен, /-----------/. /........../ танығандықтан, /-------/. /........./ оқыған сайын, /----------/. /........./ барған соң, /------------/. /......../ естіген кезде, /----------/. /........./ келгенге шейін, /--------------/. /........../ айтқаннан бері, /---------------/.
Етістік негізді	-ысымен (-ісімен)	/.............. келісімен, /---------------------/.

IV. Жаңа сабақты бекіту.
1.Оқулықпен жұмыс
120-жаттығу
Мәтінді оқып шығып, құрмалас сөйлемдердің қайсысы салалас, қайсысы сабақтас екенін анықтаңдар. Сабақтас құрмалас сөйлемдерді теріп жазып, басыңқы, бағыныңқылардың астын сызыңдар.
Халқымыз: «Бірінші байлық – денсаулық, денсаулық кепілі – тазалық», - деп кемеңгерлікпен дәріптеп келе жатса да, тұрмыстан оған кереғар көріністерді аз кездестірмейміз. Күні бүгін де кейбір үйге кірсең, қыл-қыбыр, көң-қоқыры есігінен төріне дейін, төрінен есігіне дейін ыбырсып жатқанын көресің.
Ондай үйге кіріп, дастарқанынан дәм татып, ыдысынан тамақ, сусын ішіп, үсті-басы кіршіксіз, жинақы да ыждағатты отбасы мүшелерімен әңгіме-сұхбат құрудың өзі ғанибет! Кішкентайынан тазалыққа үйренген баланың өскенде соны аңсап, соған талаптанары сөзсіз.
(«Әдеп» кітабынан)

жүктеу/скачать 1.03 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 73 74 75 76 77 78 79 80 ... 93