Ш. Т. Сауданбекова аударма теориясы
жүктеу/скачать 0.9 Mb. Pdf көрінісі
|
| Поэзия ау дар ма сы
Егер про за да тех ни ка лық ере же бол ған да, оны ауда ру мүм кін емес еді. Поэзияны жа зу да ав тор өзі нің бар се зі мін жа за ды. Сон- дық тан ау дар ма шы ның поэзия са ла сын ауда руы бір не ше ай лар ға со зы лып ке тіп жа та ды. Бі рақ поэзия са ла сы ның өзін дік шек теу- ле рі мен ере же ле рі бар. Рит мі, кө ле мі, рифм нің бе рі лу рет ті лі гі де ген дер өлең ге ерек ше ырғақ бе ре тін фор ма ла ры. Яғ ни ау дар- ма ның өз ге еш қан дай са ла сын да фор ма ға осын дай қат ты кө ңіл бө лін бейді, эс те ти ка лық ақ па рат кон цент ра циямен бе ріл мейді. Эс те ти ка лық ақ па рат до ми нат ты, яғ ни не гіз гі ақ па рат бо лып са- на ла ды. Оған бар лық атал ған рес ми ерек ше лік тер кі ре ді. Мы са лы, қа зір гі за ман ғы еуро па лық поэзия сил ла бо то- ни ка лық жə не вер либр лік бо лып ке ле ді. Сил ла бо то ни ка лық қа поэзия ның кө ле мі мен ұйқа сы, вер либр лік ке қиын ал го ритм, жиі қайтала на бе ре тін ек пін, т.б. жа та ды. Сил ла би ка жə не му зы ка лық өлең – өт кен ға сыр дың поэзиясы. Егер түп нұс қа ті лін де гі не ме се ау дар ма ті лі не гі поэзияда осын дай түр лер кез де се тін бол са, ав- тор дың мə ті нін ау дар ма шы мін дет ті түр де ауда ру ға тиіс. Өлең нің кө ле мін жə не шу мақ жол да рын ту ра ауда ру. Мы са- лы, егер 6 жол дан тұ ра тын бол са, мін дет ті түр де ал ты жол қы лып ау дар ған дұ рыс. Өлең шу мақ та ры ның ұйқа сын жə не сти лін сақ тау. Əр зат тың өзі не ға на қол да ны ла тын ұй қас түр ле рі бо ла ды. Əуен ді лі гін сақ тап қа лу қиын ға со ға ды, бі рақ мей лін ше жа- қын да ту ға ты ры су ке рек. Лек си ка лық жə не син так сис тік қайталаулар дың ор ны мен кө- ле мін сақ тау ке рек. Егер дəс түр лі өлең нің құ ры лы мы əр түр лі бо лып ке ле тін бол- са, ау дар ма шы я жа қын бо лып ке ле тін нұс қа сын із дей ді, я бол- ма са тү пұс қа ті лін де гі туын ды ны ау дар ма ті лі нің дəс түр лі фор- ма сы на са лып ауда ра ды. Бі рақ туын ды ның түр лі ерек ше лік те рін сақ тап қа луы тиіс. Бі рақ өлең ді ау дар ған кез де өлең нің фор ма сы ға на ма ңыз ды деп ойла мау ке рек. Со ны мен қа тар əр ақын да өзін ше туын да ған об раз ды лық пен маз мұн бо ла ды. Ма ңыз ды лық қа та ғы да сти лис- ти ка лық бей не леумен қол да ны ла тын лек си ка лар (диа лект, кө- нер ген сөз дер, неоло ги зм дер, кү шейт пе лі сөз дер, ауызе кі сөз дер, т.б.), сол лек си ка лық сөз дер дің шу мақ та ғы ор ны, лек си ка лар дың бел гі лі бір əде би са ла да қол да ны луы, се ман ти ка лық жə не грам- ма ти ка лық бай ла ныс тар дың бұ зы луы кі ре ді. Ау дар ма шы осы ба- сым ды лық ты ес ке ре оты рып, тұ тас етіп ауда ру. Əри не, то лық түр- де ауда ру мүм кін емес, тү сіп қа лып жа та тын кез дер көп бо ла ды, со ны мен қа тар тең дə ре же лі бо лып са на ла тын өлең нің бір не ше нұс қа ла ры да бо ла ды. Əр қай сы сын да өзін дік тү сіп қа ла тын жер- ле рі бо ла ды. Ол тү бе гей лі түп нұс қа ті лі нің туын ды сын сақ тап қа- луы тиіс. Бі рақ бар лық ком по нет те рі бе ріл мейді. жүктеу/скачать 0.9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|