Ш. Т. Сауданбекова аударма теориясы


Сөз тір ке сі дең гейін де гі син так сис тік өз ге ріс тер



Pdf көрінісі
бет34/41
Дата24.02.2024
өлшемі0.9 Mb.
#493111
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   41
dokumen.pub 9786010445994

Сөз тір ке сі дең гейін де гі син так сис тік өз ге ріс тер
Ер кін сөз тір ке сі ау дар ма сын да оның ком по не нт те рі нің ау-
дар ма сы ма ңыз ды рөл ат қа ра ды. Бір тұ тас тық эле ме нт тер дің ау-
дар ма сы нан құ ра ла ды, бі рақ эле ме нт тер дің бір-бі рі не қа ты на сы 
ес ке рі ле ді. Ер кін сөз тір ке сін де сөз дер ма ңыз ды са ты да өз де рі нің 
өз ма ғы на ла рын сақ тап қа ла ды. Сон дық тан ау дар ма шы ға же ке 
сөз ау дар ма сы мен бай ла ныс ты сұ рақ тар қа та рын ше шуіне ту-
ра ке ле ді. Ат ри бу тив ті сөз тір кес те рі ер кін сөз тір кес те рі нің көп 
та рал ған түр ле рі нің бі рі бо лып есеп те ле ді. Мы са лы: supersonic 
spending – жо ға ры ды быс ты ра ке та лар мен ұшақ тар дың құ рас-
ты ры лу ына ар нал ған шы ғын дар. Arab anger – араб тар дың (гнев 
ара бов, а не «арабс кий гнев»), European peace – Еуро па да ғы өмір 
(бі рақ «Еуро па ның өмі рі» емес) («мир в Ев ро пе», а не «Ев ро-
пейс кий мир»), anti war Gis – со ғыс қа қар сы шы ға тын сол дат тар, 
па ци фист-сол дат тар (сол да ты, выс ту пающие про тив вой ны, сол-
да ты-па ци фис ты (а не «ан ти воен ные сол да ты»). Іші на ра ау дар ма-
ның бір не ше нұс қа сы бар: Қыс қар ту (бас тап қы сөз тір ке сі нің бір 
не ме се бір не ше эле мен тін тү сі ріп ке ту); Ке ңейту (сөз тір ке сі не 
бір не ме се бір не ше эле ме нт ті қо су); Функ цио нал дық ауыс ты ру 
(сөз тір ке сі нің бір не ме се бір не ше бас тап қы эле ме нт те рі нің лек-
си ка-се ман ти ка лық не ме се мор фо ло гиялық жағ дайын өз гер ту); 
Орын ауыс ты ру (сөз тір ке сі жағ дайын да сөз дер дің орын тəр ті бін 
өз гер ту). Айтылу тə сі лін де гі дəс түр лі айыр ма шы лық тар ға бай ла-
ныс ты бас тап қы сөз тір ке сі нің қыс қар ты луы бас ты тə сіл бо лып 
қа ла ды: ірі қа ра мал – the cattle, есі ауыс қан – insane, оқу-тəр бие – 


60
education, Daily bread – та мақ жə не т.б. Күр де лі мə се ле лер ат ри бу-
тив ті сөз тір кес те рін ауда ру ба ры сын да туын дай ды. Мұн дай сөз 
тір кес те рін ауда ру тө мен де гі əсер лер ге тəуел ді бо ла ды: сөз тір ке-
сі эле ме нт те рі, сөз тір ке сі нің құ ра мы жə не оның сти лис ти ка лық 
жағ дайы ара сын да ғы се ман ти ка лық қа ты нас. Бұл шарт тар дың 
өз де рі же ке-же ке не ме се қо сар ла на оты рып, өз ге ріс тің ба ғы тын 
жə не ау дар ма тə сіл де рін анық тайт ын дық тан, ал дын ала се ман ти-
ка лық тал дау ды та лап ете ді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   41




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет