Ш. Т. Сауданбекова аударма теориясы
Сөй лем дең гейін де гі син так сис тік өз ге ріс тер
жүктеу/скачать 0.9 Mb. Pdf көрінісі
|
| Сөй лем дең гейін де гі син так сис тік өз ге ріс тер
Бір ша ма тия нақ ты ойды біл ді ре тін бір сөз ді не ме се сөз тір ке- сін сөй лем деп атай ды. Мі не, сон дық тан ау дар ма ға қа тыс ты көз қа- рас бой ын ша олар дың тү сі нік те ме ле рі əр түр лі бо ла ды. Сөй лем нің ау дар ма шы ға бір ша ма қиын дық ту ды ра тын осын дай қа сиет те рі сөй лем ішін де гі бар лық құ рам дас бө лік тер дің орам ды лы ғы нан кө рі не ді. Олар ау дар ма ба ры сын да іші на ра не ме се то лық тай өз- де рі нің грам ма ти ка лық не ме се лек си ка-се ман ти ка лық кейіп те рін өз гер те ала ды. Мə се лен, өз ге ріс ке орам ды бо лып ке ле ті ні – бас- тауыш. Ағыл шын ті лі нен қа зақ ті лі не бас тау ыш ты ауда ру ба ры- сын да нөл дік ау дар ма, функ цио нал дық ауыс ты ру, орын ауыс ты ру тə сіл де рі қол да ны ла ды. Нөл дік ау дар ма ағыл шын ті лі нің фор мал- ды бас тауышы бар, яғ ни лек си ка-се ман ти ка лық ма ғы на сы жоқ, тек грам ма ти ка лық кейіп те гі сөй лем дер ді ауда ру да қол да ны ла ды. Мы- са лы: It is a long way to the fi nal solution Соң ғы ше шім ге дейін əлі алыс. Функ цио нал дық ауыс ты ру дың ке ле сі бір кең та ра ған тү рі – ке ңейту (оған қа ра ма-қар сы тə сіл – та рыл ту) бо лып та бы ла ды. Ол ар қы лы бір сөй лем мү ше сін топ не ме се то лық ба ғы ның қы сөй- лем ге ай нал ды ру ға бо ла ды. Син так сис тік жə не лек си ка-се ман ти- ка лық жа ғы нан күр де лі сөй лем дер ді ауда ру ба ры сын да бас тап қы сөй лем ді құ ры лым дық жа ғы нан өз гер те тін та ра ту не ме се бі рік ті- ру тə сіл де рі қол да ны ла ды. Та ра ту тə сі лі бой ын ша ұзақ не ме се құ- ра мы бой ын ша күр де лі бір сөй лем екі не ме се одан да көп сөй лем- ге бөл шек те не ді. Бұл тə сіл грам ма ти ка лық (мə се лен, егер сөй лем син так сис тік жа ғы нан күр де лі бол са) жə не праг ма ти ка лық (егер сөй лем тіз бек тел ген қайта құ ру дан тұр са) жа ғы нан қиын дық тар ту ған да қол да ны ла ды. Мə се лен, жар на ма мə тін де рін ауда ру да осын дай өз ге ріс тер орын ды бо лып ке ле ді.Та ра ту ға қа ра ма-қар- сы тə сіл – бі рік ті ру, яғ ни бір не ше жай сөй лем дер ді бір күр де лі 61 сөй лем ге бі рік ті ру ді мақ сат ет кен тə сіл син так сис тік не ме се сти лис- ти ка лық жа ғы нан айыр ма шы лық тар бол ған жағ дайда қол да ны ла ды. Сөй лем дер ді ауда ру ға қа ты сы бар та ғы бір ан то ним дік ау дар ма деп ата ла тын тə сіл ді қа рас ты рып өт кен жөн. Бұл тə сіл дің мақ са ты – сөй- лем нің бо лым сыз дық не ме се сұ раулы фор ма сын бо лым ды ға не ме се ке рі сін ше ауыс ты ру. Сөй лем ді өз гер ту тə сіл де рі нің қа та ры на қо су не ме се тү сі ру тə сіл де рін жат қы зу ға бо ла ды. Қо су тə сіл де рі, əдет те ағыл шын ті лі нен қа зақ ті лі не ауда ру ке зін де, ағыл шын ті лі син так- си сі нің қыс қа бо лып ке лу сал да ры нан қол да ны ла ды. Ал тү сі ру со ған сəй кес қа зақ ті лі нен ағыл шын ті лі не ау дар ма ба ры сын да сөз дер ді тү- сі ріп ке ту де қол да ны ла ды. Қо ры та кел ген де, осын да қа рас ты рыл ған ау дар ма тə сіл де рі, əдет те бас тап қы мə тін нің өз ге руіне не ме се қайта құ ры лу ына бай ла ныс ты ақ па рат ты жо ға лт пау мақ са тын да ере же ге сəй кес бі рін-бі рі то лық ты рып оты ра ды. жүктеу/скачать 0.9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|