Сүйіктім менің, электра (пьеса) Ласло Даркодан
жүктеу/скачать 74.92 Kb.
|
| ОН АЛТЫНШЫ КӨРІНІС
Орест, Эгист, Хор, Мылқау. ЭГИСТ. Жарайсың, балақай. Ебін тауып кеттің? ОРЕСТ. Сіз ойлағаннан да асырып кеттім бе? ЭГИСТ. Мақтан. Мақтанатындай іс қылсаң, масаттанбайтын несі бар! Мен жеңілдім, басымды ием. ОРЕСТ. Жеңілгеніңді жеңіл мойындадың ғой? ЭГИСТ. Ондай қошаметке рахмет. Мен істің байыбын тез аңғарамын. Соны байқаған сен де қырағы екенсің. ОРЕСТ. Мен мұнда сенімен қошамет айтысып тұруға келмегенімді білегін шығарсың. ЭГИСТ. Әрине. Сен әкеңнің кегін алуға келдің? ОРЕСТ. Қателесесің, падиша! ЭГИСТ. Ендеше тіптен дұрыс. Бұл сөзімнің қате болғанына қуанбасам, ренжімеймін. ОРЕСТ. Қазір қалжақ айтпасаңыз қайтер екен? ЭГИСТ. Онда тұрған не бар? Қалжыңдағанды ұнатам. ОРЕСТ. Бұл қалада қалжыңды ұнататын адамды бірінші рет көруім. Ондай адам жалғыз менмін. Басқалар қалжың түгілі бастарымен қайғы боп кеткен жоқ па? ХОР. Қалжыңбас озбыр қол астындағылардың қалжыңдағанын ұнатпайды. Қызық екен?! ОРЕСТ. Ендеше, қанішер ажалың жетпей тұрып тыңдап ал; мен мұнда Агамемнонның кегін алуға келген жоқпын. ЭГИСТ. Міне, мынауың, мақтауға лайық қылық. ОРЕСТ. Мен оны аяйтыным рас. Егер көзімнен жас шықса, ол үшін жас та төгер ем. Оған келістіріп ескерткіш те қойғызбақпын. Бірақ, сенің қаныңды оның қанынан қарымта қылайын деп төккелі тұрғаным жоқ. ЭГИСТ. Иә, саған да түсінуге болады. Басың жас, бүкіл өмірің алдында. Агамемнон тек сенің әкең ғана емес, дүниедегі ең бай патша еді ғой. Оның қыруар қазынасы менің сандықтарымда сақтаулы жатыр. ОРЕСТ. Өйтіп, өтірік аңқаусыма! ЭГИСТ. Тағы да дөп түсіндім ойыңды. Кешір. Байлықтың керек екені рас, бірақ, билік одан да күштірек. Өйткені, байлық биліктен қоздайды. Жарайсың, Орест. Ақылды жігіт екенсің. Ендеше мені тыңда. Сен маған бірден ұнап қалғансың. Мен саған көп нәрсе үйрете алам. Кел, екеуміз мына шаһарды бірігіп билейік. ОРЕСТ. Сен өзің ақылыңнан алжасқаннан саумысың? ЭГИСТ. Қорықпа, біз екеуміз бір-бірімізге қатты ұқсаймыз. Бір-бірімізді жақсы түсінеміз. ОРЕСТ. Мен саған ұқсаймын ба? ЭГИСТ. Сен де мен секілді ел билеуге туғансың. ОРЕСТ. Оттық суға ұқсайтынын қашан көріп ең? ЭГИСТ. Солай деп ойлайсың ба, Орест? ОРЕСТ. Құзғын қыранға ұқсаушы ма еді? ХОР. Екеуіңде де тырнақ бар емес пе? ЭГИСТ. Ендеше не қалайтыныңды айт. ОРЕСТ. Сенің қаныңды төккім келеді. Бірақ, әкем үшін емес. Құлдық үшін де, билік үшін де емес. Он бес жыл бойы қаламды жендеттеріңе талаттың. Он бес жыл бойы бұл қаланың әйелдері мен балаларының сенің қарақшыларыңнан көрмегені жоқ. Күндіз күлкісінен, түнде ұйқысынан айырылды. ЭГИСТ. Ендеше, солар үшін кек алмақ екенсің ғой. Мен сені бұдан гөрі естірек жігіт деп есептеп ем. ОРЕСТ. Кімнің ақылдырақ екені көп ұзамай белгілі болады, қанішер! ЭГИСТ. Сен мені қанішер дейсің, сөйте тұра өзің маған қанжар сұқаңдатасың. ОРЕСТ. Мен сені өлтірсем сабырлықты әділдіктің жеңгені. ЭГИСТ. Озбырлық дейсің бе? Озбырлық деген не? Сен менің озбыр екенімді қайдан білдің? ОРЕСТ. Алыста жүргенмен екі құлағым осында болды. Сенің қанды қолыңнан мерт болған әр адамның есебі менің қолымда. ЭГИСТ. Жендеті жоқ мемлекетті көргенің бар ма? ОРЕСТ. Адал адам ел билеп, қылмыскер заңды жазасын тартатын әділет елін сен бәрібір көре алмайсың. ЭГИСТ. Көрдің бе? Бұзық заңды жазасын тартып, түзік заңды бағасын алуы керек. Бар гәп кімнің бұзық, кімнің түзік екенін ажырата білуде боп тұр ғой. ХОР. Тарихтың айтуынша, ол онша оңай нәрсе көрінбейді. ОРЕСТ. Сенің патшалығыңда озбырлық етек алғанына көзім жетуі үшін бұрын ештеңе естімей-ақ, бүгінгі көргенім де жеткілікті. ЭГИСТ. Сен соншама не көрдің, білуге болар ма екен? Сенің бүгінгі көргендерің құлақкесті құлдар, табан жалаған жағымпаздар. Соларды да адам деп аяп тұрсың ба, Орест? ОРЕСТ. Ендеше, оларды өйтіп бел омыртқасын қиратып бүгежектетіп қойған кім екен? ЭГИСТ. Сен мені ерден ез, зордан қор жасай қоятын құдай ғой деп ойлайсың ба? ОРЕСТ. Бұл қалада қанша батыр боздақ бар еді, бәрін жендет балтасына жем еттің. ЭГИСТ. Сен менің патшалығымды аралап өттің ғой. Патшазада, өзің айтшы: елі кеткен қонысты, түтіні өшкен үйді, тіршілігі жоғалған көшені көрдің бе? Жоқ. Мен жендетке берсем, мыңнан бірді ғана ұстаттым. Ал қалған тоғыз жүз тоқсан тоғызы тірі қалды ғой. Соның бәрінің манағыдай мойындарынан су кеткен сүмелек болатындары қалай? ОРЕСТ. Олардың сәл еңсе көтеруі мұң екен, жонынан қамшы жаудырасың, бүгежектеп тұрмағанның басын шабасың, сүйтіп күннен-күнге үрейін ұшыра-ұшыра, шетінен құлақкесті құл етіп алғансың. Азаттық беріп, өз тағдырын өздері шешуге мұрша беріп, іштерінен айлакер жағымпаздарды емес, батырларын, әділдерін, адалдарын қолдап көрші, бұл қалада өздердің азайып, ерлердің көбеймегенін көрейін. ЭГИСТ. Азаттық дейсің бе? Сен одан не түсінесің? Адам да бір нас хайуан, о да бір шошқа да бір. Шошқаға ізетті бол, таза бол деп қанша қақсағаныңмен қорс-қорс етіп балшығына аунағанды ғана біледі. Қайта, Орест, мен оларға өздерінен өздері қысылып-қымтырылмай, өз қалауларынша емін-еркін өмір сүрулеріне мүмкіндік бердім емес пе? ОРЕСТ. Шошқа болғысы келмегендерді жендеттің алдына сап айдатын жіберіп тұрдым де. ЭГИСТ. Олар шошқа емес қой, досым-ау. ОРЕСТ. Оларға шошқа емеспін деп көрші, тілдеріңді кесіп салайын, аяқ-қолдарыңды шауып тастайын деп қоқан-лоқы жасаған кім екен? Үйірдегі шошқа емеспін, адаммын, батпаққа батқым келмейді дегендерінің басын қиын, аяқ-қолын шауып, қанын төккен кім екен? Сонда олар шошқа болмағанда кім болады? Қақбас жендет, сен адам жайында не білуші ең? Сенің білегінің. Көлгірлердің көкіме сөзі ғана. ХОР. Ал, патшазадам, олар туралы өзің не білесің? ОРЕСТ. Сен Орестің кім екенін де білем деп ойладың? Міне, сол өзің өмір бақи өтірік айтқызып, шошқа болуға мәжбүр еткен Орест қолына қанжар ұстап алдыңда тұр. ЭГИСТ. Сенің жөнің бөлек қой, достым. Сен бұл қара тобырға қайдан жағайын деп ең, сен әуелден ел билеуге жаралған жансың. ОРЕСТ. Мен өзгеше жан екем. Ендеше, мен мына шаһардың тұрғындарын да өзім сияқты өзгеше жандар етем. ЭГИСТ. Бұл сенің сөзің емес. Мұндай сөзді Электра айтатын. Ендеше, сен де сол нақұрыстың ықпалында кетіп тұрсың! ХОР. Орест, сен нақұрыс адамның ықпалына түсіп тұрсың! ЭГИСТ. Кел онанда, патша мен патшаға ұқсап сөйлесейік. Қапы қалмай тұрғанда ақылға кел. Электра бүгін менің жауым болса, ертең сенің жауық. Ол бүгін мені жек көрсе, ертең сені жек көреді. Бүгін мені қарғаса, ертең сені қарғайды. ХОР. Электра – бүгін Эгистің жауы, ертең Орестің жауы. ЭГИСТ. Одан да осы бастан ақылға кел. Сабаңа түс. Ол пері бүгін менің қол астымдағы дүниені өзгертпекші, ертең сенің қол астыңдағы дүниені өзгертеді. Ол пері дүниедегі тәр мен тәртіпті тәрк қылуға туған. Есуас неменің өзінің ессіздігін еркіндік деп ойлайды. ОРЕСТ. Мен оны тағымның қасына отырғызып қоям. Орестің қолындағы билік пен Электраның бойындағы бостандық аға мен қарындастың бауырмалдығындай жарасады. ЭГИСТ. Бейшара, сүйтіп бүгін дүниені бүлдірем де. Патшам, әлі ештеңеге түсінбепсің? Ерлерді мерт қылатын сол еркіндік қой. ОРЕСТ. Мерт болатын мына сенсің! (Қанжар салады). жүктеу/скачать 74.92 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|