Сюймекликге харс. Акъ башлыгъым, къара джамчым къарачай

Аны сынауларына чыдарбыз.

Джаныбыз сау – кёлюбюз тау,

Иман бла джазгъа да чыгъарбыз.

Тюлме Шаркъ поэти,

Тюлме Халкъ Поэти,

Хакъ Поэтиме мен.

Иман, иеги эмда акъкъанат иги сёз.

Ёмюрюм аланы тилейме,

Табалмай, къыйналады джюрегим.
Аны ючюн учалмайма кёкге,

Аны ючюн джокъду меннге тынгы-тынчлыкъ,

Аны ючюн мыдахла Ташым, Терегим.

ЭМ УЛЛУ КЪУУАНЧ
Сау-эсенг эсенг, башынга эркин эсенг,

Хастанеде, хаписде тюл эсенг,

Халкъынг-джуртунг бар эсе,

Сора, тарыгъыб,

Бедишлик болма,

Эркиши бетинги джойма,

Аллахны да чамландырма.
Джаша, джашаудан къууан.

Тюзлюк, эркинлик ючюн кюреш, сермеш.

Сау адамгъа андан уллу насыб къайда?
Аллах берген

Дининг, иманынг ючюн,

Умметинг, миллетинг ючюн,

Саулугъунгдан, заманынгдан, джашауунгдан

Кёзюусюзлей бошагъан эсенг да –

Сокъуранма.

«Сау бол» демей да къоярла –

Аны ючюн да къыйналма.

Джашауунгу Аллах буюргъанча къургъан эсенг,

Иман бла джашаргъа, ёлюрге да хазыр болгъан эсенг –

Сора сенден насыблы къайда?

Атала кетелле – Ата джурт къалады,

Адамла кетелле – Миллет къалады,

Шыйыхла, файгъамбарла да ёлелле, кетелле –

Ала джайгъан керти дин къалады.
Биз да ёллюкбюз, кетерикбиз. Къаллыкъды

Иги иннетибиз, сёзюбюз, ишибиз.

Бизге эм уллу къуанч, насыб болургъа керекди

Халкъ ючюн, Адам ючюн кюрешибиз.

Амантиш итле, маскеле джан-джанынгдан юрмей,

Сабан сюре, мал кюте,

Чалкъы чала, той эте,

Рахат джашагъанды насыб.
АЙ бла ДЖУЛДУЗ
Сюймек киргинчи къызгъа,

Ол ушайды джулдузгъа,

Ай къатында джулдузгъа.
Сюймек кирсе уа анга –

Башы кетед тубаннга.

Тубандан а чыгъады,

Джангы Айгъа, толгъан Айгъа да ушаб.

Аман кёзюнге къыш къыяма,

Адам сёзюне тынгыламадынг,

Тюзлюк ёлмез – ангыламадынг.

Къуш тюгюнлей чачдынг халкъны,

Тутмакъ этиб сюрдюнг аны –

Терслигинг башынга джетди.

Джарлы халкъны ашаб турлукъча,

Аудунг энди ёре турукъча,

Ичингден чириб, тауусулуб.

Харам хакъгъа бек джутланнган,

Джуртланы, халкъланы кёб джутхандан

Орус империя къарылды.

Эки башлы ол чыгыр къуш,

Ол биягъы мыллыкчы къуш

Къалай чыкъды да тахтагъа?!

Аланы орнуна да – биягъы къуш,

Биягъы къач, биягъы къыш,

Биягъы уруш, марш эм байракъ...

Тюзлюкге, эркинликге къаджауду.

Билгени мурдарлыкъ, зулму, тоноу –

Халкълагъа, адамлагъа да джауду.

Алай эсе – хар не алдад.

Энтда ненча джигит ёлюр.

Хорлам алай эте келир.
Аллах буюргъанча джашар адам,

Не келир ахырзаман.

Джукълаб тургъанча, алай

Джукълаб турады тенгиз –

Башындан да джулдуз, Ай

Къарайла тилек эте.

Мен да къарайма анга –

Кече-кюн сейир эте.
Шош тенгизни тебгенин

Кёрген адам бир кере,

«Тынчны тебгени къыйын»

Деген болур минг кере.

Нарт сабийча бешикде,

Джукълаб турады рахат.
Анга къараб джулдуз, Ай

Ышаралла мийикден.

Мен да алагъа къараб

Болгъанма джарыкъ, рахат.

Къарангыдан къан ала,

Джулдуз, джана тургъанлай,

Джукъланады танг ала.

Джулдуз тауусулады... джаннганлай.

Душманладан къан ала,

Джигит эсенг – ёл алай.

Къанау ёледи тёшекде.

Къазакъ бёрю улуйду –

Итледе тынчлыкъ къуруйду.

Джокъ этелле барны да,

Саталла джуртну, халкъны да,

Сыйны, намысны, Хакъны да.

Тегене, сюек ючюн.

Барыбыз да ачыйбыз

Ол къауум кёпек ючюн.

Аны сатханланы,

Джау тюбге атханланы

Пара-чара этмесе,

Бошамасала джигитле,

Сора, не айыб, бизлеге

Оноу-тоноу этелле деб,

Тюлкюле бла итле.
Джуртубузгъа, халкъыбызгъа

Чабхан джаула джоюлмай,

Джуртубузну, халкъыбызны

Сатхан бары союлмай,

Джашау тюлдю тюзеллик.

Бу зулмугъа-зорлукъгъа,

Ётюрюкге, алдауукъгъа,

Имансызлыкъгъа, намыссызлыкъгъа

Биз къалсакъ а юрениб,

Сора, бошалды джашау...

Адамлыгъын тас этсе,

Аны ызындан джуртун да,

Халкълыгъын да тас этер.

Бек кёб къыйынлыкъ джетер.

Анга гяуур, ибилис

Дайым артыкълыкъ этер.

Джан да чыгъады къан къатыш,

Къан бла кирген – джан бла...

Бизге бармыды тамбла?

Муссанымы, Иссанымы, Мухаммаднымы? –

Меннге чыртда башхасы джокъду.
Сени неди миллетинг:

Урум, чууут, эрмен, орус,

Адыг, абаза, тегей? –

Меннге чыртда башхасы джокъду.

Кимге, неге табынады адам – ол аны ишиди.

Аны ючюн ол кесиди джууаблы.

Харамны-халалны, гюнахны-сууабны

Китабладан иги киши айталлыкъ тюлдю.
Джаннетге, джаханимге элтген джолла ачыкъла:

Хар ким кеси сайлайды аланы.

Мен тёрелик этмейме адамлагъа, халкълагъа.

Айырмайма миллет не уммет.

Дерт тутмам.

Алай а:

Тарихибизде да, бюгюнюбюзде да

Унутмам.
Тарих эсин кетерсенг халкъны,

Джуртсуз, тамырсыз этген тынч болады аны.
Къраллыгъын, джуртун тас этсе да халкъ,

Динин, тилин, тарихин сакълаялса –

Ол джуртун, къраллыгъын да къайтаралыр ызына,

Деб барды умут. Бу затха чууут халкъ – шагъат.

Алан къралым, алан халкъым къалай чачылгъанын

Къалай унутурма мен?
Бош къалгъан Тюз джуртубузну

Къабарты къалай кючлегенин,

Аны бла къалмай Тау джуртубузну да

Бизден сыйырыргъа кюрешгенин,

15-чи ёмюрде Джуртуна къайыталгъан

Къарча бла да къалай кюрешгенин

Унутургъа болурму? Огъай.
Орус патчахха къызларын бериб,

Иманларын-динлерин ауушдуруб:

«Кесигизге къул-къарауаш этигиз»,- деб, джалбарыб, джазыб,

Сора, Орусну кючюне, кёблюгюне базыб,

Бизге джаулукъ этиб тургъанланы,

Орусну да бизге удугъанланы

Къалай унутурбуз биз?
1828-чи джыл ноябрны экисинде

Орус аскерлени таша джолла бла

Къарачайгъа алыб келген ким эди? –

Къабартылы ит Атожоко Атажукин...

Боллукъмуду аны унутургъа? Огъай.
400 джылны узагъына кёб палахха чыдаб,

Кесин хорлатмай тургъан Къарачай къралны

Тюб этген орус аскер болгъанын,

Аны Къарачайгъа алыб келген а,

Къабартылы Атажукин болгъанын

Ёмюрде да унутмазбыз.

Къарачайгъа биринчи пристав этиб,

Ол да халкъыбызны кёб къанын ичгенин

Унут, къалай унутурукъ эсенг да...

Ачемез, Татаркъан, Умар, Къара-Мусса, Джатдай

Джуртубузну-халкъыбызны-намысыбызны

Кимледен къоруулагъанларын, сакълагъанларын

Боллукъмуду унутургъа?

Огъай.
Халкъыбызны джарымына – Малкъаргъа –

Къабарты къаллай къыйынлыкъ джетдиргенин,

1944-чю джылда

Сталиннге, Бериягъа джалгъан даула джазыб,

Малкъарны джуртундан сюрдюргенин,

Бюгюн да Малкъарны джуртсуз къояргъа кюрешгенин,

Кёрмегенча этерге боллукъмуду?

Къыйынын – халал, кесин харам этиб,

Архызын, Доммайын алыргъа кюрешиб,

Къан дыгалас этиб тургъанланы уа

Кёрмегенча, билмегенча этерге боллукъмуду?
Кюмюш тегене, алтын сынджыр, базыкъ базук ючюн,

Джуртларын, халкъларын сатхан

Кёб амантиш чыкъды ичибизден да –

Къара багъанагъа тагъыллыкъ, асыллыкъ

Амантиш алимле, Амантиш къуллукъчула,

Джарым моллала, джарым джазыучула –

Джарым къарачайлыла...
Огъай, джуртубузну хар бир элиси ючюн,

Халкъыбызны хар бир сабийи ючюн,

Тилибизни хар бир сёзю ючюн,

Душманла бла, амантишле бла

Къазауат этерге борчлубуз биз –

Акъыл-балыкъ болгъанла,

Кеслерин керти къарачайлыгъа санагъанла,

Кеслерин муслиманнга, адамгъа санагъанла.

Джаратхан Аллахны буйругъу да буду бизге.

Билекни-къолну къанат этиб,

Джолгъа чыкъгъанма ант этиб.
Джети къат джерге киргенме,

Джети къат кёкге джетгенме –

Ауругъан халкъыма дарман излей,

Джер-Кёк чекледен ётгенме.

Джети къат кёкге чыкъгъанма –

Кёк-Джер китабын окъуй-окъуй,

Джан-Сан китабын джазгъанма.

Айырылсам да Джуртдан, Халкъдан,

Айырылмагъанма Хакъдан.

«Сокъур элге кирсенг – кёзлеринги къыс»,-

Дегендиле акъылманла.

Сокъурланы сау этдим,

Къралны кесиме джау этдим.
Сокъур сюйген – сау кёз.

Мен сюйген а – Нарт Сёз –

Керти Сёз – Иги Сёз – Тюз Сёз:

Кёз джарыгъым олду мени,

Байлыгъым да олду мени.

Байрагъым да олду мени.

Джамчым да, къамчим да – Сёз.

Иги Сёз Аллахданды, Аллахды.

Имансыз кърал, ибилис джорукъ

Аны ючюн сюймейди шайырланы.
Башларын къойсала да палахха,

Сёзню игисин, тюзюн, кертисин

Айтханла, айталгъанла

Мёлекледен да джууукъдула Аллахха.

Джанымы кёкге ийдим.

Джашауну, ёлюуню, тирилиуню –

Барын сынаргъа сюйдюм.

Джазгъа, къачха да керилдим,

Къууанчха, бушуугъа да берилдим,

Кёзбау затлагъа да терилдим.

Бутну-аякъны ат этиб,

Билекни-къолну къанат этиб,

Джолгъа чыкъгъанма ант этиб.

Тюзлюк хорлар деб, къызына.

Джер-Кёк чекледен ётдюм,

Аллах болушур деб, къызына.

Ауругъан халкъыма дарман табмай,

Къайытмазлыкъма ызыма.

Джанлары саулай джаннетге

Керек тюлмелле кирирге?!
«КЪАРАЧАЙ»ны ДЖАНГЫДАН КЕСИМЧА ОКЪУЙ
Къар. Къаара. Къара. Ара. Арач. Ай.

Къарча. Къарачай.

«КЪ»-дан башланнган эркек халкъды Къарачай,

Къара таныгъан ара халкъды, арач халкъды Къарачай.

Къар халкъ,

Къара халкъ,

Къаара халкъ,

Арач халкъ,

Ара халкъ –

Къарачай.

Кёк-Джер халкъы, Тейри халкъы Къарачай.

Кюнюнг, Айынг...анда...тутулуб...

Кесинг а келгенсе бери... къутулуб

Таджалдан, аджалдан.

Викинглени тиллерине, адетлерине да

Тюзелликсе дейле.

Тенгиз толкъунлагъа тау башлагъача,

Тенгиз къушлагъа да тау къушлагъача

Юренниксе дейле.

Джетмесе, сабыр болса аджалым,

Джюрек джарадан хапар айтыр – таб.

Джарылгъан джюрекден акъгъан къан – китаб.

Бу назму тизгин – къан илипин,

Джюрекден бошагъаным ючюн.

Тёнгегим – мында, джюрегим – анда.

5642 мийикликден

Тенгизни тенглигине тюшгенме мен.

Мийик джуртума къарайма ёрге:

Минги Тауум агъарады тёрде.

Туугъан джерге не джетер Джерде?!

Тау башында сюеледи адам.

Кетеди джашау, кетеди заман.

Тенгиз джагъада сиреледи адам.

Джукъланнганды джюрек деген чыракъ.

Кёзлери – тутулгъан Кюн, Ай.

Не узакъдады Малкъар-Къарачай.

Къайсы ёмюрдеди Малкъар-Къарачай?

Къарагъан кибик къалюбаладан,

Къарайды тенгиз джагъадан адам.

Сора къатыб, сын болуб къалгъан кибик,

Сиреледи адам: саумуду, шаумуду?

Джуртсуз, халкъсыз джашау, сора, джашаумуду?

Джурт бла адам – тёнгек бла джан.

Джурт бла халкъ – ала да алай.

Джашауум-джаным – Малкъар-Къарачай.

Тенгиз джагъада сын болуб къалгъанды адам.

Ставангерде кёрлюксюз аны,

Кёргенлей танырыкъсыз аны.

Тенгиз къумла да айтырла хапар,

Тенгиз къушла да айтырла хапар,

Назму тизгинле да айтырла хапар.

Джукъ айталмазлыкъ ол кесиди джангыз.
Сын болуб сиреледи ол.

Ёмюрлени кёреледи ол.

Тенгизни, тауланы да кёреди ол.

Эски джуртну, джангы джуртну да кёреди ол.

Эки дунияны да кёреди ол.

Кёб затны кёреди, сезеди, биледи ол.

Кёб затха тюшюннгенди ол.

Ай медет, тебер онгу джокъду –

Сын болуб бошагъанды ол.
КЮРЕШИРИКМЕ
Муслиманма, тюркме, кавказлыма –

Сыйрат кёпюрледен келгенме ёте...

...«Ашаса, ашамаса да бёрю ауузу къан»,- деб,

амантиш итле хахай эте, юре,

джол кёргюзтюб кюрешгенле джаулагъа.

Мен а, таяныб къаялагъа, таулагъа,

Сермешгенме диним ючюн, халкъым ючюн, джуртум ючюн:
Ёлсем – джигитле бла, шейитле бла болурма деб,

Къалсам – сыйым-намысым бла къалырма деб;

Ёлсем да – муслиманлай, адамлай ёлюрме деб,

Иман бла ёлюрме деб,

Джашасам да – муслиманлай, адамлай джашарма деб,

Иман бла джашарма деб,

Сермешгенме, сермешеме, сермеширикме,

Джан чыкъгъынчы аямай кюреширикме –

Уллу Аллахны буйругъуду ол.
ТЫШЫНДА ИЧГИ САГЪЫШЛА
Тик къабыргъада орналгъанды юйюм.

Тюб къаты – таш, баш къаты – агъач.

Таш, Терек бергенле бу джерге да сюйюм,

Эсими къанатларылла бушуу бла къууанч.

Туугъан джуртум, тургъан джуртум да – Таш бла Терек.

Ала сау болуб, манга джокъду ёлюм,

Ташха, Терекге да ушайды кёлюм.

Назмума, китабыма да болгъансыз ат.

Таш бла Терек – баш бла джюрек –

Ангыма, эсиме, сёзюме да болгъансыз къанат.

Кёк бла Джерге этеме сизни аманат.

Джуртуму Тереги, Ташы, Тауу, Сууу да – Минги.

Алалла таулуланы да Минги этген керамат.

Минги халкъым, Минги тауум, Къадау ташым, Терегим –

Барыгъыз да уллу Аллахха аманат.

Таш бла Терек, Таш бла Терек –

Юй да, бешик да, сын таш да бола келгенсиз.

Чыдамлылыкъгъа, къыйынлыкъланы хорлай джашаргъа,

Юрете да келгенсиз.

Къазакъ бёрюча улуса джюрегим,

Къарайма бачхада ташха, терекге –

Асыу болалла ала да джюрекге.

Къыйын къадарым келтиргенди.

Алай а, Аллах, дагъыда, джазыкъсыныб,

Джуртума ушаш джуртну бергенди.

Тенгизи – артыкълыкъгъа.

Тёзмей джуртда терсликге, зорлукъгъа

Джарылгъан джюрегим, келтиргенди бери.

Викингле бла джашаргъа кюрешеме,

Викинг тилде джаншаргъа кюрешеме,

Нарт тилде уа кеси кесим бла сёлешеме.

Таш башында джашау этген бир халкъ.

Башхалыкъ а –

Была иелле джуртларына,

Была иелле джазыуларына,

Барды къраллары, къраллыкълары –

Барды насыблары.
Къралларындан къоркъмайла была,

Джуртларындан къачмайла была:

Кёллери, бетлери да – джарыкъ.

Джокъду мында насыбсыз, джазыкъ.

Бизни халкъгъа да былача джашаргъа?

Ким, не къоймайды бизни халкъгъа да

Джуртуна, джазыууна ие болургъа?

Ким, не къоймайды

Бизни халкъгъа джазыуун кеси джазаргъа?

Билебизми аны? Билебизми аны?
Биле эсек,

Къна сакъаллы къызыл Фукдан,

Эки башлы чыгыр къушдан,

Джелмауузладан, чыгырладан,

Амантишледен, кёпекледен,

Ичкичиликден, зийналыкъдан,

Имансызлыкъдан, сыйсызлыкъдан,

Ибилисден, шайтанладан

Къутулур амалла нек этмейбиз?
ТИЛЕК ЭТЕ КЪАРАДЫМ
Шимал Кавказдан Шимал тенгизге

Келтирди мени къадарым.

Тенгизни башы бла узакъ таулагъа –

Ата джуртума къарадым.

Арабыз бизни узакъды.

«Кърал чек» деген къара къыйынлыкъ

Къолгъа, аякъгъа да тузакъды.

Алай а, къайгъым, сагъышым, эсим –

Аланы тыяр джокъ буруу.

Джарылгъан эсенг да, зауаллы джюрек,

Тохтаб къалгъынчы бек урун.

Джуртун кюсейди джуртунда.

Ит чабхандан тынчлыгъы къуруб,

Алай чыгъады джур тангнга.

Аны къраллыгъын да къоймады.

Халкъгъа, адамгъа да азаб бериуден

Ол бир къанмады, тоймады.

Тегене, сюек – эслери.

Алай а бизге къылыч бла келгенле,

Къылычдан ёллюкле кеслери.

Къансый, улуй да турлукъла.

Алайтын озгъанла ташла бла

Аланы аямай урлукъла.

Мен аны кёрюрмеми? – билмейме.

Экибаш къушдан къутулур Кавказ –

Алайсыз джашау кёрмейме.

Зорланмай не да зорламай.

Джашау къайда да джашау тюлдю

Эркинлик, Тюзлюк хорламай.

Келтирди мени къадарым.

Тенгизни башы бла Минги Тау таба

Мен тилек эте, къарадым.

Джаз болгъанлай ызларына къайыталла.

Джылы джерледен, узакъ джерледен ала

Турна тилде сейир хапар айталла.

Тау къуш джуртун къышха къоюб къачмайды.

Шорбат чыпчыкъ да, джумдурукъ тенгли болмагъан,

Джазгъа чыгъад – ол да ёлюб къалмайды.

Аны билген бир джан болмаз дунияда:

Болджал джетсе, къутулмазса сен къачыб,

Бугъунуб да сау къалмазса уяда.

Халкъынг бла бирге тюбе сынаугъа.

Джуртдан къачар, минг чурум да къурашдырыб сылтаугъа.

Сыйсызлыкъгъа, сыйгъа да джолла – ачыкъ.

Ёмюрде да сен насыблы болмазса,

Халкъынгы, джуртунгу джаугъа къоюб, къачыб.

Къууанч, бушуу – бары келед башындан.

Чыдаргъа, джашаргъа, хорларгъа да юрен

Мийик джуртунгу Терегинден, Ташындан.

Не бет бла тюберикбиз – андад иш.

Умар шейит, нюрге бёлениб, джашайды,

Къара багъанада къаралады амантиш.

Экиси да къалгъандыла дунияда:

Бирини аты – джигит, бирини аты – ит.

Джашагъан а...ит, тонгуз да джашайдыла дунияда

Джаша эм ёл иман ючюн, Хакъ ючюн,

Джаша эм ёл Адам ючюн, Халкъ ючюн,

Джаша эм ёл Тюзлюк, Эркинлик ючюн,

Муслиманлыкъ-адамлыкъ-халаллыкъ-игилик ючюн.

Джеринге, джюрегинге къойма ибилисни,

Джерингден, джюрегингден къыста ибилисни –

Хар адам джюреги ючюн къазауат эт, джихад эт –

Олду муслиманлыкъ-адамлыкъ-джигитлик,

Олду халкъынга сен этер игилик,

Ансы халкъынгы-джуртунгу шайтаннга къоюб,

Баш алыб къачсанг, бетинги джоюб,

Сен да амантишни, шайтанны бир тюрлюсю боласа,

Дуниясыз, ахратсыз да къаласа.

Ол буюргъан Керти джол да бирди.

Джаша эм ёл иман ючюн, Хакъ ючюн,

Джаша эм ёл Адам ючюн, Халкъ ючюн.

Меннге керек –

Къадау Таш бла Джангыз Терек.

Джуртха керек –

Къадау Таш бла Джангыз Терек.

Халкъгъа керек –

Къадау Таш бла Джангыз Терек.
Бюгюн да, къачан да

Бизге керек –

Къадау Таш бла Джангыз Терек.
2

Джюрегим –

Къадау Таш бла Джангыз Терек.

Джуртум –

Къадау Таш бла Джангыз Терек.

Халкъым –

Къадау Таш бла Джангыз Терек.
3

Не къыйынлыкъгъа да чыдаргъа

Сен Ташдан юрен.

Чынгыл эрнинде да джашаргъа

Агъачдан юрен.

Ёлюм келсе да, сынсымай, сынмай,

Кёлсюз болмай, эрча ёлюрге,

Аладан юрен.

Саугъа, ёлгеннгеда керек болургъа

Аладан юрен.
4

Болгъан къадарда Таш бла Терек,

Ушагъан къадарда алагъа джюрек,

Кёлге чабса да бир-бирде булут,

Джашау джукъланмаз деб, барды умут.
САУ-ЭСЕН БОЛСАЛА АЛА
Узайдады Кюнюм, Айым.

Узайтады кюнюм, айым.

Къарачайым...бек узакъда.

Къалай къачайым джер тузакъдан:

Къыйынд ётген Джер-Кёк чекден.

Тансыкълыкъды бу мен чекген.

Мен къачайым джер тузакъдан...

Джангыз къалай?

Джашаб да къалай джашагъын,

Джансыз...къалай?
Тынгы-тынчлыкъ джокъ джюрекге.

Тёнгек – джерге, джан а – Кёкге

Тартадыла кече-кюн да.

Былай джана болур Кюн да

Кеси джангыз къарангыда...
Джюрек деген –

Джер-Кёк деген,

Джурт-Халкъ деген,

Рух-джан деген,

Аллах деген,

Адам деген –

Къыйынлыды, насыблыды.
Айыргъаннга сууаб-гюнах,

Айыргъаннга халал-харам,

Хакъ кертини англагъаннга,

Аллах айтханча джашагъаннга,

Иман бла джашагъаннга,

Иман бла да ёлгеннге

Шыйых деб айтадыла.
Мени джокъду сыйлылыгъым,

Мени джокъду шыйыхлыгъым –

Мени атым – поэт, шайыр.

Игиликге болсам хайыр,

Тюзлюкге болсам хайыр,

Эркинликге болсам хайыр –

Излемейме башха бир зат.

Дуния-ахырат –

Манга джуртум эмда халкъым.

Сау-эсен болсала ала

Ол насыб джетерикди манга.
АЛЛАХ САЛГЪАН БОРЧ
Абдез алыр бир суу болса,

Намаз къылыр бир джер болса,

Таш болса, Терек болса,

Имандан толу джюрек болса,

Не керекди андан сора?
Бар эсе джуртунг, элинг,

Бар эсе дининг, тилинг,

Аллах-Адам деген кёлюнг –

Сора сеннге джокъду ёлюм.

Джауу бла Аллахна-Адамны –

Сермеше эсенг тохтаусуз,

Ёлюб кетсенг да замансыз –

Ёлмей джашарыкъса сен,

Керти насыблыса сен.

Акъла бла къарала,

Игилик бла аманлыкъ

Сермешелле не ючюн?

- Адам джюреги ючюн.
Хар бир джаратылгъанны,

Хар бир джангылгъанны,

Хар бир адамны

Ибилисден, шайтандан

Къутхарыб кюреширге,

Адам ючюн сермеширге

Аллах салгъан борчду бизге.
Алайсыз бизге да –

Джангыз бирибизге да –

Джокъду къутулуу.

Адамны къутхарлыкъ Адамды джангыз,

Кесибизбиз къутхарлыкъ кесибизни.
Адам адам ючюн кюрешмесе,

Адам ючюн сермешмесе,

Адам адамны къутхармаса, сакъламаса,

Сора ол муслиман да тюлдю, адам да тюлдю,

Адам сыфатда шайтанды ол.
Адам адам ючюн кюрешмесе,

Адам ючюн сермешмесе,

Адам адамны къутхармаса, сакъламаса,

Ким къутхарлыкъды да адамны?