Сюймекликге харс экитомлукъ лирика назмула

Джулдузча учхан эди джюрек,

Алай а, узакъ эди, къыйын эди джол:

Аямадыла аны не Джер, не Кёк –

Кюйюб, бир къара ташха бурулду ол.
Ай медет,

Джулдуз джюрегим Сеннге таш болуб джетди...

Сюймекликни Къадау Ташынача таянаса анга,

Кябаны къара ташынча, сылайса, ба этесе аны –

Ол да анча сайын къанатлана, джулдузлана...
Джулдузча учхан эди джюрек.

Сеннге джетгинчи кюйдю, таш болду.

Келе, къучакълай турдунг да аны, тас болдунг...

Ташны джарылгъанындан ёсюб чыкъды терек.

Таш джюрегимде джашайса мени.

Нарат – Сенсе, Таш а – Джюрек.

Сын-суратыбыз – Таш бла Терек.

«Сюеме сени» деген эки сёз ючюн,

Джанын берирге да боллукъду адам.
Бар эдиле аллай кёзле,

Айтылгъан эдиле аллай сёзле...

Ала къайдалла, мен къайдама энди?
Кёзледе сёзле, сёзледе кёзле

Нек джокъдула энди?

Кёзлю сёзле, сёзлю кёзле

Нек джокъдула энди?

Олсагъатда сизден тёгюлген нюр

Энтда джарытханлай турады кёлню-джюрекни.
КЪЫЗЧЫКЪ, СЮЕМЕ СЕНИ
Минги Тауну этегинде

Мен тутханма этегингден:

Аман эсем – кес да къач.

Адам эсем – джюрегинги

Тартынма да меннге ач.
Бу акъ Тауну, мийик Тауну,

Минги Тауну къатында,

Сезим – бурху, джалгъан, учуз

Къалай болур? Тюз ангыла.

Адам улуну туурасында,

Аллында джети къат Кёкню

Айтама: Сюеме Сени.

Кёкледен эннген мёлекле,

Ышарадыла, ышанадыла,

Къууанадыла бизге.

Таулада къар – чыммакъ акъ,

Ёзенле – джашил, джашил...

Къызчыкъ, сюеме сени.

Халкъ байракъ – Кёк-Акъ-Джашил,

Джуртубуз – Кёк-Акъ-Джашил...

Къызчыкъ, сюеме сени.

Минги Тауда – былайда

Келедиле кеслери.

Къызчыкъ, сюеме сени.

Таудан энелле суула,

Кёлде тууады назму:

Къызчыкъ, сюеме сени.

Биз – Гюнах бла Сууаб.

Мен – Гюнах, Сен а – Сууаб...

Къызчыкъ, сюеме сени.

Дуния Сенсиз тарды меннге.

Айхай, джазыу зарды меннге.

Ай медет, не этейим?!

Сёзлеримден джокъду хайыр.

Арабызны кесинг айыр –

Тынгылама башхалагъа.

Къамама бычакъ такъмай,

Джюрюдюм тауда, тюзде.

Джаз, джай кетиб, джетдим кюзге.

Умутум а – тас болмады,

Джюрегим чырт талмады –

Излегенлей турду Сени.

Не айтайым энди къызгъа?

Кёбдю мени айтыр затым,

Берир затым а андан да кёб.

Сенсиз дуния – тарды меннге.

Сюймеклигим Сеннге – чексиз,

Сюймеклигим Сеннге – кемсиз...

Энди Сенсиз

Джашау, ёлюм да бирди меннге.

Керекдиле кимге?

Джылыууна, джарыгъына къууаннганлыкъгъа,

Ким джарсыйды Кюннге?

Эсге алгъан кимди?

Алай а,

Кюн Кюндю да Кюндю.

Джанады, кюеди ичинден.

Тыш дуниягъа уа береди джылыу, джарыкъ.
Халкъы, Джурту ючюн кюрешген, сермешген

Керти адамлагъа къарасам,

Кюн тюшеди эсиме.
Бузджюрек, ташджюрек адамлагъа да джарсый,

Кюнджюрек адамлагъа салама махтау.

Халкъларына, джуртларына джылыу, джарыкъ тёге,

Ичлеринден а джана, кюе

Джашайдыла ала, ёледиле ала.
Махтау кюнджюрек адамлагъа.
ЭКИ СЁЗ
Сёз ючюн,

Меннге сюймеклик бла къарагъан эки кёз ючюн

Джанымы берирге да боллукъма.

Алай а,

Ашыра барама джайланы, кюзлени.

Къараб тургъан, сакълаб тургъан

Эки кёзню.

Эшитгенча болама

Кёкге, джерге, джюрекге да нюр тёкген

«Сюеме» деген Сёзню.

Эки кёз.

Эки сёз:

Эмда

Эки сёз:

Ансыз къарангыды джашау.

Ансыз джашау – джашау да тюлдю.

Ала меннге экиси да бирле.

Ол сёзлени бусагъатда джазыб къоймасам,

Ала кёллери къалыб, кетерикле кери.

Артда, не кюрешсем да, аланы табыб, къайтараллыкъ тюлме.

Бусагъатда анга эс бёлмесем,

Артда аны да табаллыкъ тюлме.
Назму да, тиширыу да ушайла бир-бирине.

Ала келген сагъатда, алагъа толусу бла берилмесенг,

Артда аланы табаллыкъ тюлсе.
...Экиси да бирден чакъыралла мени.

Не назмуну, не тиширыуну –

Экисинден бирин керекме сайларгъа.

Джашаууму къурман этерге керекме аладан бирине.

Не тиширыу, не назму.

Тиширыусуз назму джокъду.

Тиширыу бла да джокъду назму.

Алай а, бирин сайла –

Не тиширыуну, не назмуну.

Эки бийчени бирча кёллерине джетерге

Мадар джокъду, къадар джокъду.
Шайырны къыйынлыгъы ма андады.

Къайсын сайласа да,

Тенг боллукъла къууанчы бла бушууу.
Шайырны шайырлыгъы алай сыналады.

Насыбсыз насыблы джанлалла шайырла.

Аланы бир юйде тутаргъа мадар джокъду.

Эгечле болсала да, кюндешлелле ала.
Ма аллай къыйын сынауну, сайлауну

Бергенди шайыргъа Аллах.

Назму бла тиширыу. Шайыргъа

Аладан бири – юй бийче,

Бири да тос къатын боладыла.
Башха мадар табмай,

Ала бла алай джашайды Шайыр.

Алай а, шайыр да, тиширыу да ёмюрлюк тюлдюле.

Джангыз ёлюмсюз Сёз – назму –

Сакълайды дунияда шайырны, тиширыуну да.
Дуния джаратылгъанлы, не тюрленсе да,

Ол ючгюл тюрленмей келеди.

Шайыр. Назму. Тиширыу.

Ючюсю да бир-биринден къууаналла,

Бир-биринден къыйналалла,

Бир-бирсиз а болмайла.

Отха да тюшюрген

Къанатларылла назму бла тиширыу.
Ала джайылсала – учады, Кёкге чыгъады шайыр.

Ала джыйылсала – джыгъылады, Джерге тюшеди шайыр.

Ала джайылсала – джашайды поэт.

Ала джыйылсала – ёледи поэт.

Ала бла джашайды поэт.

Ала бла ёледи поэт.

Ала ючюн джашайды поэт.

Ала ючюн ёледи поэт.

Кёз бла къаш,

Боюн бла баш,

Терек бла Таш.

Ай бла джулдуз,

Сёз бла макъам,

Къама бла къын.

Кёкде, кёлде да джан,

Кёзде, сёзде да джан.

Джаш бла къыз –

Тёнгек бла джан.
БУ ДУНИЯГЪА СЮЙМЕКЛИК
Сен къызны кёресе нюр къанатларын –

Аны мёлекге этесе тенг.

Мен а, мен –

Кёреме аны гюнахлы-сууаблы санларын –

Исси Кюнлени, толгъан Айланы кёреме мен.
Сен кёресе нюр джулдузланы,

Хур къызланы кёресе сен.

Мен а кёреме суу, тенгиз джагъаланы,

Къымыжа къызланы кёреме мен.

Алагъа салам береме мен.
Ахрат дейсе, ол дуния дейсе,

Кёзюнг бу дуниягъа турса да къарай...

...Аугъа тюшген чабакълача,

Къыз бутла къалтыраелле къалай.

Аны унутургъа боллукъду къалай!

Бу дунияны джандетге да ауушдурмам, огъай.

Сен бошуна болма ёре –

Хар ким сюйгенича джашайды,

Барыбызгъа да Аллахды тёре.

Анга къарагъан – тиреу-дагъан болгъан – болмай,

(Ол келечиси болса да Джер бла Кёкню)

Зырма битгенден, кёгети асры кёбден,

Сыналла бутакълары терекни.
Сюймеклиги асры кёбден

Алай сыннганды-джарылгъанды мени да кёлюм-джюрегим.

Дагъыда, ёлсем да ёллюкме алай,

Хаух дуниягъа бурулгъанлай кёзлерим.

Чырпыла ичинден къара суучукъну тауушуча,

Чыгъады ауазчыкъ. Джайны келечиси аязчыкъ да,

Гюллени сылай, тёгерек бурулады,

Сора шум болады акъ чакъгъан терек бачхагъа кириб.
Ийнар айта турады къызчыкъ

Акъ башлыкъны, къара джамчыны юсюнден.

Умут, къоркъуу да кетмей эсинден

Ийнар айта турады къызчыкъ.

Къошула, бириге, джанкъылычлана,

Джашнаталла Джерни, Кёкню, джюрекни да.
Ийнар айта турады къызчыкъ.

Аны сермеб къачырыб кетгеннге...

Бек сюеме мен ийнарланы,

Ийнар айтхан къызланы да.

Къалтырайды аны ауазы...

Джазыуума тюлме разы –

Джангыз бир къыз таралмагъанды меннге алай.

Огъесе, мен эшитмейми къалгъанма

Меннге джораланнган сёзню, ийнарны?

Ийнар айта тургъан къызчыкъ –

Сенсе бети, берекети, сюйюмю да дунияны.

Ахырзаман адамына да береди кюч.

Ийнар айта тургъан къызчыкъгъа

Нек тюбедим мен былай кеч?!

Алда эсе уа насыбым мени?

Алдай эсе уа насыбым мени –

Джазыугъа не этейим?

Ийнар айта турады къызчыкъ.

Аллах аны муратын берсин.

Кёлюм мыдах болса да азчыкъ,

Ол ийнаргъа тынгылайма мен.

Ангылайма мен:

Ол ийнар айтылады меннге,

Ол къызчыкъ таралады меннге.

Бир къыз эсиме тюшеди:

Сезимле джашнайла Кёкча,

Джюрек тебренеди Джерча,

Къан да булкъанча урады –

Хар не эсимде турады...

Ол къыз келирге разы эди,

Мен а – болалмадым таукел.

Энди неге сынсыйды кёл?

Насыбсыз этдим кесими да.

Джанымы, ангымы, эсими да

Сорууларындан къутулгъун къалай?

Къара ташча да тынгылайды джюрек,

Къазакъ бёрюча да улуйду джюрек.
Басылмай, сууумай джюрегим, ангым,

Быллай бир неге къыйналады джаным?

Джазыуубузну кёрмедим джазыб,

Айырылырек, тутмаса насыб.

Этмей сокъураннгандан эсе, этиб сокъурансам,

Кюйген тынчыракъ боллукъ эди джулдуз джюрекге.

Энди уа не? Ушагъандан барама ушай

Къазакъ бёрюге, къара ташха, джангыз терекге.

Алай эсе къадар, неди да мадар

Бу джарлы джюрекге, джаралы джюрекге?
Джылла сууутур орнуна, баралла къыздыра:

Ангым, эсим, джаным да – отда.

Бу дунияда болмай эсе, ахратда

Бизге джангыдан джашаргъа болмазмы экен?

Берилмегени аманды адамгъа ёмюрлюк.

Эки дунияны, эки заманны, эки тиширыуну араларында

Сюймеклик къачха турама керилиб.

Къаты чюйленибме джазгъы къачха мен.

Бу назму – джараларымдан акъгъан къанды,

Ол хакъды, анга ийнан сен.

Кёк – джанымы алыб, джер да – тёнгегими алыб.

Алай а, мен, къанымы, джанымы да

Сени ючюн, Сюймеклик ючюн хазырем этерге къурман.

Нек къыйын болду джюрек къууанчха къуралыу?

Озгъан джауумну джамчы бла сюргенден не хайыр?

Меннге къалгъаны – кюйюу, сокъураныу.

Дуниягъа къараб, сюйгенлеге береме ауаз.

Тюбемей сокъураннгандан эсе, тюбеб сокъураныгъыз,

Этмей сокъураннгандан эсе, этиб сокъураныгъыз –

Артда кюймезсиз менича.

НЕДИ АСЫУ КЁЛГЕ-ДЖЮРЕКГЕ?
Тенгиз чайкъалады, къатланады,

Не бек кёлтюрюлсе да джеталмайды Кёкге.

Ёлюмсюз джагъагъа джеталмай, чыгъалмай,

Джашау толкъунла да туралла чачыла, ёле.

Анга уа орун бармыды Кёкде?

Ёлюмсюзлюк болмагъан Джерде

Неди асыу кёлге-джюрекге?

Алай а анга джукъ айтыр къарыу джокъду –

Къынгыр иегимден джаратылгъанды ол.
Аны игилигине, аманлыгъына да,

Сууабына, гюнахына да

Джууаблы менме – эркиши.

Тюз айталла:

«Кесинг къаллай эсенг, тиширыуунг да аллайды»,

«Ушамагъан – джукъмайды»,

«Алма терегинден узакъ кетмейди».
Адам тиширыудан джаратылгъанды деселе да,

Адамдан джаратылгъанды тиширыу.

Ма аны ючюн,

Тиширыу ючюн джууаблы – эркишиди.

Ол Сёзденди, Сёздеди, Сёзгеди.

Сёз – анга ауалды, ахырды эмда Тёреди.

Сёздю аны Тейриси.

Сёзюдю.

Анга джашауун берген, джанын берген – шайырды.

Ол себебден – эки къат Адамды шайыр.
ДЖЮРЕГИМ
Мийикден, кийикча, эниб,

Суу иче турады Ай.

Джагъада джылай тургъан а –

Тал терекмиди, джюрекмиди?

Агъалла суугъа, сууда Айгъа да.

Озуб баргъан заман, кетиб баргъан джашау

Мыдах этелле бизлени къайда да.

Даулаша баралла джюрек бла баш.

Кетебиз – къайда ёмюрлюк, ёлюмсюзлюк?

Джагъадан къарайла Терек бла Таш,

Сын-суратыбызча къалалла Терек бла Таш.
Таш къаралады, кёгереди Терек.

Ташха, Терекге да ушайды джюрек.

Ёлюм къатдыра, умут джумшата,

Ёле, тириле, джашайды джюрек.

Айны, джюрекни да,Ташны, Терекни да.

Джокъду кеме, кеме тохтар тау да.

Чачылады дуния, къуруйду джашау да...

Тауушсуз сыйыт-къычырыкъ этеди тал терек.

Къаншаубийни къайытмазлыгъын сезиб,

Джылай-джылай Къара ташны да джара,

Алай кюйген, къыйналгъан болур Гошаях бийче да.
Бир-бирде – кетиб баргъан суугъа,

Бир-бирде – тохтаб тургъан суугъа,

Бир-бирде – къуругъан сууну ызына

Ушайды къайытмаздан кетиб баргъан джашау.

Суу алыб баргъан тёнгегиме къарайды.

Сюймекликден, кюймекликден да толу Джерге къараб,

Гошаях бийче Кёкледе джылайды.

Джангур болуб не да къар-буз болуб.

Къыйынды къарагъан Джерге

Кёкледен – Ай, джулдуз болуб.

Джулдуз джарыгъы болуб къуюлалла Джерге.

Аланы – Аналаны – джыламукълары

(Нарт тиширыуланы кёз джашлары!)

Джууалла, тазалайла, сакълайла, джашнаталла Джерни.

Джумшаталла Ташны, чакъдыралла Терекни.

Къарайма Джерге, къарайма Кёкге.

Джулдуз джарыгъы джарытады джюрегими,

Джазгъы, къачхы джауумла джууалла джюрегими.

Джауну аллына буруу болгъан Къадау Ташды джюрегим,

Кёкден эннген, дуния билген Кяба ташды джюрегим.
Кетиб баргъан суугъа къараб,

Джылай тургъан тал терекди джюрегим.

Халкъны джарсыуун, къайгъысын кесине алгъан

Джуртда Джангыз Терекди джюрегим.

ташды, терекди, Ташды, Терекди джюрегим.

Къара Ташды, Джашил Терекди джюрегим.
СЕЙИРДИ ДУНИЯ, СЕЙИРДИ ДЖАШАУ
Бу къара джолну ахырында акъ джол башланныкъды.

Билеме да аны, барама ёрлеб.

Къарасам ёрге –

Бутлары къара, ёшюнлери акъ,

Кёзлери уа кём-кёк –

Аллай бир къызны кёргенча болама.

Джолуму бутлары – къара, ёшюнлери – акъ,

Кёзлери уа – кём-кёк.
Къара бутланы сылай, акъ ёшюнлеге узалама –

Минги Таугъа узалама:

Къара джолладан ётюб,

Акъ Минги Таугъа барама джетиб.

Ёшюнлери – акъ,

Кёзлери уа – кём-кёк.
Къара джер да – ариу,

Акъ Минги Тау да – ариу,

Кёк-кёк Кёк да – ариу.
Тиширыугъа ушайды дуния:

Къучакълайма аны,

Ийнакълайма аны.

Къара джерге, акъ таугъа, чууакъ кёкге да – салам.

Алагъа къошулама, алада эрийме...

Ачы, татлы болса да, къыйын, тынч болса да –

Сейирди дуния, сейирди джашау.
Къарабут акъёшюн кёккёз дуния,

Бурмабут чиллекъоюн сейирсиннгенкёз дуния.

Джербут тауёшюн кёккёз дуния,

Кётачыкъ джабыкъбет гюнахлы тиши дуния,

Джаланбут ачыкъёшюн тозурагъанчач сейир дуния

Джазбут джайёшюн акъбоюн кёккёз дуния,

Кюнбут айёшюн джулдузкёз дуния,

Къарауашбут, ёзденджюрек, бийчекёз дуния,

Ачыкъ, джабыкъ, алаша-мийик дуния,

Джашнаб, къалтыраб, титиреб башларгъа хазыр дуния,

Мен ёлеме сюйгенден сени,

Сен да берме, ийме башхагъа мени.

гюнахлы-сууаблы эм ариу тиширыуса сен.

Джандет терекме мен –

терилирге, алданыргъа, къабаргъа излесенг –

Халал, татлы кёгетлерим кёбдюле мени.

Биринчи сезимим, сёзюм, ёмюрлюк сюймеклигим сенсе мени.

О. Къуу. Уу.

О. Къуу.

Окъ. Уу.

Сёзден, сёзледен боллукъду шашаргъа –

Ала мени къоймайла джашаргъа.

Алада табама минг тюрлю магъана.

Сёзню да кесек-кесек этсем,

Къоркъарым огъуна келеди –

Алада таша магъанала кёрюнелле.

Къоркъа-къоркъа окъуйма аланы –

Кёбдю шашхан окъугъанлада.

Окъугъандан эсе, джазгъан иги болур.
Джазыу. Джаз. Джазыучу.

Джазыууму джазама джаз (джазады джаз).

Кёлюмю джазама къач (джазады къач).

Джазгъан игиди окъугъандан.

Адамны джазыуун джаз,

Халкъны джазыуун джаз,

Дунияны джазыуун джаз,

Окъугъан къоркъмазча джаз,

Таша магъана чыкъмазча джаз,

Дууа джазгъанча джаз,

Джазыудан къарарча джаз –

Алай джаз.
Джаз: джазыу – кесеклеге бёлюнмезча,

Андан (аладан) ёлюм кёрюнмезча,

Джазыуун окъуса адам,

Эс ташламазча, шашмазча, ёлмезча.

Джазыуланы алай джаз, джазыучу.

Эркишилеринде Адам джокъду,

Тиширыуларында Хауа джокъду,

Намыс джокъду – насыб джокъду,

Солургъа хауа джокъду.

Адамындан кёбдю ити –

Къалай джашагъын былайда.
БИР КЮН АРБАТДА
Бир кюн Арбатда,

Эркекле тюшюб арбадан-атдан,

Сейирге къарай элле: орамда

Мёлекге ушаш бир къыз бара эди.

Кёз, сёз джетдире элле,

Джити-джити къарай элле –

Не кёрюрге излей элле ала?

Безди сора къыз ол къарамладан.

Ачыуланды да,

Сыдырыб алды юсюнден бютеу кийимин,

Ачды дуниягъа бютеу сюйюмюн –

Къып-къымжа болду. «Къарагъыз»,- деди,

Кюлдю сын болгъан эркишилеге къараб.
«Ушамайды не эсиргеннге, не шашханнга...» -

Эркишиле билмейле не айтыргъа, не этерге анга,

Къойдула кёз къысханны, къарагъанны.

Къымжа къыз барады орамны.

Мийик – алаша болса,

Къалмаса тахса –

Керек болмайды илхам, керамат.

Тиширыула ангылайла аны.
Алай а, ачыуланган къыз,

Къып-къымжа болуб,

Къолунда да бир алмасы бла

Барады кетиб.

Джандетми, джаханимми?

Санларын да чайкъай, дунияны да чайкъай,

Къымжа къыз барады кетиб.

Кюн джарыкъдан тоймагъанла – ачыракъла,

Кеслерин аталла да джарыкъгъа,

Кюелле отда.

Къарангыча къоркъуулуду джарыкъ да.

Джууукъда башха тюрлюдю ариулукъ да.
Узакъда ёлюм да кёрюнмейди эрши.

Алай а, джууукъда

Кёб зат башха тюрлю кёрюнеди.
Джанады Кюн. Джанады от. Джаналла чыракъла.

Джанады джюрек.

Кёкден джюрекге, джюрекден да тёгерекге

Джайылады джарыкъ.

Узакъдады, бек узакъда, чексиз узакъда;

Джууукъдады, бек джууукъда, чексиз джууукъда.

Бек аз насыблы-кераматлы сезеди аны.

Ичибизде джанады джаныбыз.

Джан – неди?

Джарыкъны къайнагъынданды джан.

Къайнакъдан узакъ,

Къайнакъдан джууукъ

Джукъ джокъду бизге.

Кёлюм джаратхан бирер зат кёрдюм.

Аны ючюнмю – билмейме –

Къызланы барын да сюйдюм.

Кёлюм джаратхан бирер зат кёрдюм.

Аны ючюнмю – билмейме –

Саулай Джерни сюйдюм.

Ариу къатын кёрюрге кюрешдим.

Аны къорургъа, сакъларгъа кюрешдим.

Джашауну, Адамны сакъларгъа кюрешдим.

Кёкде, Джерде, джюрекде джашайла ала.

Аладан ариу не болур дунияда,

Мукъладисча тарталла кеслерине ала.

Джылы джарыкъ тартады кесине.

Кёкледен эннген азан тауушха тынгылай,

Джандет джашау кёрюнеди кёзюме.

Айтырым: мен бу къыйынлы, гюнахлы дунияны,

Ачы, татлы, сейир дунияны

Ауушдурлукъ тюлме джандетге.

Сюе, кюе, кюреше, сермеше,

Къууана, къыйнала, ёле, тириле

Джашаб турурум келеди дунияда.

Сен мени джюрегими англагъаненг,

Назмуму-кёлюмю англагъаненг –

Да нек болмады да джазыу?

Ангы да разы, джюрек да разы,

Сора нек болмады джазыу?

Аны уа, шайыр, кесинге сор.

Джазыуну да алай джазаргъа болуред керек.

Озуб кетген джаздача, джайдача,

Энди ёмюрде алай урурму джюрек?

Адам джазыуун джазады кеси.

Джангыз, тынгы-тынчлыкъ бермей джюрекге,

Быллай бир джылны нек къыйнайды эсим?

Акъ кийген къызла къарай джагъадан,

Айырыла, узая барама аладан –

Къайыгъымы алыб барады суу.

Тохтаргъа, сабыр болургъа да бермей мадар.

Джазмай къойгъан джазыуум, тыялмай мени,

Ызымдан къарайды джагъадан.

Чыммакъ акъ чакъгъан бир къыз,

Гошаях бийчеге ушаш бир къыз,

Джыламугъу къара ташны джара,

Ызымдан къараб, къол булгъай турады...
Ол – джазылмай къалгъан джазыуум мени,

Кетмезлик къайгъым, джарсыуум мени.

Бошуна чамландырмайыкъ Кёкню.

Джазмай къойгъан джазыуубуз –

Олду кюйдюрген, ёлтюрген да бизни.