Таңһылыу Кусимова исемдәр донъяһында в мире имен



бет10/16
Дата14.06.2016
өлшемі5.08 Mb.
#135921
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   16

98

ШАЙХИСЛАМ ар. — предводи-

тель ислама ШАЙХУЛЛА ар. — служитель бо-

га ШАЙХАТТАР ар. — предводитель,

руководитель, глава ШАЯХМЕТ ар. — усеченная фор­ма имени Шагиахмет ШАКИР ар. — признательный, до-

брый, благородный ШАКИРЬЯН ар., перс. —шакир +

ян ШАКУР ар. — признательный, бла-

годарный ШАМИГУЛ перс, баш. — шами



свет+тул (компонент мужскиж

имен) ШАМСИТДИН ар. — шамс евлн-

Че+дин религия ШАМСИ ар. — солнечный, свет-

лый ШАМСУН ар. — солнечный, свет-

лый ШАНГАРЕЙ перс. — шан досто-

инство, слава; значение, важ-

ность + гарей последователь ШАРИП ар. — почетный, славный;

благородный ШАРИПКУЛ ар., баш. — шарип



достойный, благородный + күл ШАРИФ ар. — достойный, благо­родный ШАРИФЬЯН ар., перс— шариф +

ян ШАРИФУЛЛА ар. — почетный,

благородный человек ШАРАФ ар.—слава, честь, ува-

жение ШАРАФУТДИН ар. — счастливый,

уважаемый человек веры ШАРАФИ ар. — славный, честный,

уважаемый ШАВКАТ ар. — сила, могущество ШАВВАЛ ар. — по названию 12-

го месяца арабского Луяного

календаря Хиджри ШАВАЛИ перс, ар. — измеиенная

форма имени Шагивали ШАФИГУЛЛА ар. — покровнтель

аллаха ШАФИК ар. — сострадательный,

милосердный; нежный, любя-

щий; покровитель ШАФКАТ ар. — милосердие, ми-

лость, жалость

ШӘҺИҘУЛЛА фарс, ғәр.— алла­ның һәйбәт кешеһе

ШӘҺИТ ғәр.—ҡорбан (хаҡ эш ҡорбаны)

ШӘҺӘР фарс. — 1) билдәле, дан­лыҡлы; 2) ҡала (Шагаров фамилияһы яһалған)

ШӘҺӘРҒӘЗЕ фарс, ғәр. — шә­һәр 4-ғәзе

ШӘҺӘРЕТДИН фарс, ғәр. — дин-ден данлыҡлы, билдәле кешеһе (Шгһәретдинов фамилияһы бар)

ШАГИДУЛЛА перс, ар. — из-бранник аллаха

ШАГИТ ар. — жертва (погибший за правое дело)

ШАГАР перс. — 1) известный, знаменитый; 2) город (образо-вана фамилия Шагаров)

ШАГАРГАЗИ перс, ар. — ша­гар + гази

ШАГАРИТДИН перс, ар.—из­вестный, знаменитый человек (сохранилась фамилия Шага-ритдинов)


Ы

ЫЛАСЫН баш. — ҡош исеменән; батыр

ЫРҒЫҘ баш. — мәғәнәһе билдәһеҙ (йылға исеменән, тарихи сыға­наҡтарҙа ир-ат исеме булараҡ осрай)

ЫРСАЙ санскр.—шағир, йырсы; аҡыл эйәһе; изге (Ирсаев фа­милияһы яһалған)

ЫРЫҪБАЙ баш.—ырыҫ (бәхет) + бай (Рысбаев фамилияһы яһал­ған)

ЫРЫҪЙӘН баш., фарс. — ырыҫ­лы, бәхетле йән

ЫРЫҪКИЛДЕ баш.—бәхет кил­де (Рыскилдин фамилияһы яһалған)

ЫРЫҪҠОЛ баш. — ырыҫ + ҡол (Рыскулов фамилияһы яһалған)

ЫСМАҠ фарс. — йомарт (Сма-ков фамилияһы, Смаҡ тигән ауыл исеме бар)

ЫСМАҠАЙ фарс — Смаҡ исеме-нең иркәләү формаһы

ЛАСЫН баш.—сокол; герой

ИРГИЗ баш. — этимология неяс-на (название реки; как мужское имя встречается в исторических источниках)

ИРСАЙ санскр. — поэт, певец; мудрец; святой (образована фа­милия Ирсаев)

РЫСБАЙ баш.—ырыҫ счастье+ бай (образована фамилия Рыс­баев)

РЫСЬЯН баш., перс. — ырыҫ счастье+ ян душа; счастливый человек

РЫСКИЛЬДИ баш.—ырыҫ сча-сгбе+кильди пришло (образо­вана фамилия Рыскильдин)

РЫСКУЛ баш.—ырыҫ счастье+ кул (образована фамилия Рыс­кулов)

СМАК перс. — щедрый (образова­на фамилия Смаков, известно название дер. Смаково)

СМАКАЙ перс. — ласкательная форма имени Смак




ӘБД || ӘБДЕ || ӘПТЕ || ӘПТӨЛ ... ғәр. — 1) мәңгелек; 2) бәндә, ҡол, алла бәндәһе, хеҙмәтсе (ир-ат исемдәре компоненты)

ӘБДЕЛ ғәр. — алла ҡоло; мәңге­лек (ҡыҫҡартылған исем)

ӘБДЕЛБАҠЫЙ ғәр. — мәңгелек, мәкте йәшәүсе

ӘБДЕЛБАР ғәр. — «Әбделбарый»-ҙан ҡыҫҡартылған исем

АБДЦАБДИЦАБДУЛ... ар. —1) вечный бесконечный; 2) раб бо­жий (компонент мужских имен)

АБДУЛ ар. — раб божий, вечный (усеченная форма имени)

АБДУЛБАКЫЙ ар. - вечноживу-щий, долголетний

АБДУЛБАР ар. — усеченная фор­ма имени Абдулбарый




4*

99


ӘБДЕЛБАРЫЙ ғәр. — әбдел (ал­ла ҡоло) 4-барый (бар итеүсе, барлыҡҡа килтереүсе)

ӘБДЕЛБАСИР ғәр. - әбдел + ба-сир; зирәк, аҡыллы

ӘБДЕЛВӘЛИ ғәр. — алланың из­ге бәндәһе; хоҙаның яҡыны; хужа

ӘБДЕЛВӘХИТ ғәр. — әбдел + вә-хит; тиңдәшһеҙ

ӘБДЕЛҒӘЗЕ ғәр. — алланың еңеү­сеһе

ӘБДЕЛҒӘЛИ ғәр. — әбдел + ғәли; аҡыл ҡоло

ӘБДЕЛҒӘЛИМ ғәр. — әбдел+ ғә­лим; уҡымышлы, белемле

ӘБДЕЛҒӘНИ ғәр. — әбдел + ғәни; бай, мул

ӘБДЕЛГӘРӘЙ гәр., фарс. —-әбт дел + гәрәй; эйәреүсе, дауам итеүсе

ӘБДЕЛҒӘФӘР ғәр. — әбдел+рө-фәр; ғәфү итеүсе

ӘБДЕЛЙӘЛИЛ ғәр. — әбдел + йә­лил; бөйөк, данлы

ӘБДЕЛКӘБИР гәр. — әбдед + кә-бир; бөйөк, мәһабәт

ӘБДЕЛКӘРИМ ғәр. — әбдел + кә­рим; йомарт, киң күңелле

ӘБДЕЛҠАДИР ғәр. — әбдел+ҡа­дир; көслө, ҡөҙрәтле

ӘБДЕЛМӨЛӨК ғәр. — әбдел+ мөг лөк; башлыҡ, хакимлыҡ итеүсе

ӘБДЕЛМӘЖИТ ғәр. — әбдел-(-мә­жит; данлыҡлы, маҡтаулы

ӘБДЕЛМӘН гәр. — яҡшылыҡ ҡо­ло

ӘБДЕЛНАСИР ғәр. — әбдел + на-сир; ярҙамсы, яҡлаусы

ӘБДЕЛХАҠ ғәр. --'әбдел + хаҡ; ысын, дөрөҫ

ӘБДЕЛХАЛИҠ ғәр. — әбдел + ха-лиҡ; ижад итеүсе, бар ҡылыу­сы

ӘБДЕЛХӘЙ ғәр.— әбдел + хәй; мәңге тере

ӘБДЕЛСАБИР ғәр. — әбдед + еа-бир; түҙемле, сабыр

ӘБДРАЗАҠ ғәр. — ризыҡ биреү­се

ӘБДРАФИҠ ғәр. —әбд+рафиҡ; иптәш, дуҫ

ӘБДРАХМАН ғәр. — әбд + рах-ман; рәхимле, изге ниәтле

АБДУЛБАРЫЙ ар.— абдул раб



6ожии + барый создатель, , тво-

рец ■ •


АБДУЛБАСИР ар.—абдул.+ ба-

сир; прониңательный, разумный АБДУЛВАЛИ ар.—раб святого

(бога); близкий человек; х.озя-

ин АБДУЛВАХИТ ар. — абдул+ва-

хит; несравненный, единствен-■ ның АБДУЛГАЗИ ар.—победитель,

борец АБДУЛГАЛИ ар. — абдул+гали;

слуга Гали, слуга мудрости АБДУЛГАЛИМ ар. — абдул+ га-

лим ученый, мудрый АБГУЛГАНИ ар. — абдул + гани;

богатый, зажиточный АБДУЛГАРЕЙ ар., перс. — после-

дователь, продолжатель

АБДУЛГАФАР ар. — абдул + га-фар; всепрощающий

АБДУЛЗЯЛИЛЬ ар. — абдул-Ь зялиль; великий, знамеиитый

АБДУЛКАБИР ар..— абдул+: ка­
бир; великий, могучий > ■

АБДУЛКАРИМ ар. - абдул+ка-рнм; щедрый, великодушный

АБДУЛКАДИР ар. — абдул + ка­дир; могучий, моглтцественный

АБДУЛМУЛЮК ар. — абдул+ мулюк; владыка, обладатель

АБДУЛМАЖИТ ар. — абдул.4-ма­жит; прославленный, славный

АБДУЛМАН ар. — хороший,. доб-рый

АБДУЛНАСИР ар,.—абдул+на­сир; помощңик, защитник .. ■

АБДУЛХАК ар. — абдул+хак; ис-тиннын, настоящий

АБДУЛХАЛИК ар. — абдул+ха-лик; создатель, творец

АБДУЛХАЙ ар. — абдул + хай;

вечно живой АБДУЛСАБИР ар. — абдул+са-

бйр; терпеливый, стойҡий, вы-

носливый

АБДРАЗАК ар.—дающий средст-

ва к жизии, питающий АБДРАФИК ар. — абд+рафик;

друг, товарищ АБДРАХМАН ар. — абд + рахман;

мнлосердный, милостивый


100

ӘБДРӘҮФ ғәр. — абд4- рәүф; мәр­хәмәтле, изгелекле

ӘБДРӘХИМ ғәр. — әбд+рәхим; ; рәхимле, мәрхәмәтле

ӘБДРӘШИТ ғәр. — абд + рәшит; тура юлдан барыусы; ҡыйыу

ӘБҺУ) ғәр.—һыу, шишмә (ир-ат исемдәре компоненты булып йө-

■ рөй]

ӘБЕЛҒАЯЗ ғәр.—әбел (һыу) +



ғаяэ (ярҙам) ӘБЕЛЗАДА ғәр., фарс. — әбел

(һыу)+зада (ул, улан; батша

улы) ӘБЕЛХАЯТ ғәр.— әбел (Шу') +

хаят (тормош, йәшәү); тереклек

һыуы ӘБЕЛХӘИРҢӘБЕЛХӘИЕР ғәр.—

яҡшы, изгелекле ӘБЙӘЛИЛ ғәр. — бөйөк, дәрәжә­ле («Әбделйэлилядән ҡыҫҡар-

■ тылған)

ӘБЕЛӘЙ — ҡара: Аблай

ӘБСАБИР ғәр.— сабыр, түҙемле («Әбделсабир»ҙан ҡыҫҡартыл­ған)

ӘБСАТТАР ғәр. — ғәфү итеүсе, яҡлаусы («Әбусаттар»ҙан ҡыҫ­ҡартылған)

ӘБСӘЛӘМ ғәр. — тыныслыҡ баш­лығы (Әбсәләмов фамилияһы яһалған)

ӘБҮ ғәр. — ата (ир-ат исемдәре компоненты булып йөрөй)

ӘБҮБӘКЕР ғәр. — 1) әбү (ата)+ бәкер (саф, тоғро, намыҫлы); тикшереүсе; 2) дөйә балаһы

ӘБҮЗӘР ғәр., фарс. — зарлы; нур энәһе

ӘБҮСАТТАР ғәр.— ғәфү итеүсе

ӘБҮТАЛИП ғәр. — талапсан, бе­лем алыусы; Талиптың атаһы

ӘБҮШАХМАН ғәр., фарс. — шаһ­тың атаһы

ӘҒЗӘМ ғәр. — бик бөйөк, дәрәжә­ле

ӘҒЛӘМ ғәр. — белемде, ҙур ға­лим

ӘҘЕЛБАЙ ғәр., баш. — ғәҙел (Ғә-ҙелбай исеменән ҡыҫҡартылған)

ӘҘЕЛҒУЖА ғәр., фарс. — ғәҙел хужа

АБДРАУФ ар. — абд + рауф; доб-рьш, милосердный

АБДРАХИМ ар.— абд-г рахим; милосердный

АБДРАШИТ ар. — абд+рашит; идущий по правилыюму пути, храбрый

АБУЛ ар. — вода, источник (ком­понент мужских имен)

АБУЛГАЯЗ ар. — абул вода + \-&-

яз помощь АБУЛЗАДА ар., перс. — абул во-

да+зада сын, царевич

АБУЛХАЯТ ар.—абул вода+ ха­ят жизнь; живая вода, источ­ник жизни

АБУЛХАИР ар. — хоропцш, доб-рый

АБЗЕЛИЛ ар. — великий, знаме-нитый (усеченная форма имеии Абдулзялиль)

АБУЛАЙ—см. Аблай

АБСАБИР ар.—терпеливый, стой-кий (усеченная форма имени Абдулсабир)

АБСАТТАР ар. — прощающий, за-щищающий (усеченная форма имени Абусаттар)

АБСАЛЯМ ар.—абу отец + сл-лям мир, покой; бореп за мир (образована фамилия Абсаля­мов)

АБУ ар. — отец (компонент муж­ских имен)

АБУБАКИР ар. — 1) абу отец+ бакир честный, правдивый; изу-чающий; 2) верблюжонок

АБУЗАР ар., перс. — печальный; лучистый, яркий

АБУСАТТАР ар. — прощающий

АБУТАЛИП ар.— требовательный; обучающийся студент; отец Та-лнпа

АБУШАХМАН ар., перс—абу+ шахман; отец шаха

АГЗАМ ар. — великий, почетный

АГЛЯМ ар.— образованный, боль­шой ученый

АДИЛЬБАЙ ар., баш. — справед-ливый (сокращенная форма име­ни Гадильбай)

АДИЛЬГУЖА ар, перс. - спра-ведливый человек


101

ӘҘИП ғәр. — тәрбиәле; яҙыусы,

әҙәбиәтсе ӘЙҮП ғәр. — үкенесле ӘҘҺӘМЦ ӘҘЕҺӘМ ғәр. — ҡара

төҫтәге; ныҡ ӘКБӘР ғәр. — бик бөйөк, бик

ҘУР


ӘКРӘМ ғәр. — бик йомарт, кесе­лекле

ӘҠСӘН ғәр. — бик яҡшы, бик матур

ӘЛҒӘЗИ ғәр. — яугир, һуғышсы

ӘЛИБАИҢӘЛЕБАИ ғәр., баш.— Ғәлибай исеменән ҡыҫҡартыл­ған

ӘЛИБӘК неол., ғәр., баш. — әли (ғәли) + бәк

ӘЛИМ ғәр.—ҡара: Ғәлим

ӘЛИМҒОЛ ғәр., баш. — ҡара: Ғәлимғол

ӘЛКӘ баш. — әлкә тигән бо­ронғо башҡорт ырыуы исеменән. Алкин тигән фамилияла, Әлкә тигән ауыл исемендә һаҡланған

ӘЛМӨХӘМӘТ ғәр. — танылған, билдәле

ӘЛТӘФ ғәр. — бик яғымлы, ма­тур (Әлтәпов фамилияһы яһал­ған)

ӘЛХӘМ ғәр. — дан, шөһрәт (ҡыҫ­ҡартылған исем)

ӘЛӘМ ғәр. — байраҡ

ӘМЕР ғәр. — бойороҡ, фарман

ӘМИЛ неол., ғәр. — эшсе, хеҙ­мәтсе

ӘМИН ғәр. — тыныс, имен; ыша­ныслы, тоғролоҡло

ӘМИНБӘК ғәр., баш. —әмин+ бәк

ӘМИР ғәр. — түрә, башлыҡ

ӘНҒӘМ ғәр. — муллыҡ, ниғмәт

ӘНИС ғәр. — 1) яҡын иптәш, дуҫ; 2) еҫле үлән атамаһы

ӘНҮЗ неол., ғәр. — Фәнүз исе­менән ҡыҫҡартылған

ӘНҮР ғәр. — нур, яҡтылыҡ

ӘНҮС неол. — яҡтыртҡые, маяҡ («Фәнүс»тән ҡыҫҡартылған)

ӘНҮӘР ғәр. — бик яҡты, бик нур­лы

ӘНҮӘРБӘК ғәр., баш. — әнүәр+ бәк

ӘНӘС ғәр.—дуҫ, иптәш

ӘПСӘЛӘМ ғәр.—тыныслыҡ баш­лығы

102

АДҒ1П ар.—воспитанный; писа-



тель, литератор АЮП ар. — кающийся АДИГАМ ар. — черный; крепкий

АКБАР ар. — великий, величест-

венный АКРЯМЦАКРАМ ар. — щедрый,

снисходительный АКСАН ар. — очень хороший, кра-

сивый АЛГАЗИ ар.— воин, боец АЛИБАЙ ар., баш. — сокращен-

ная форма имели Галибай

АЛИБЕК неол., ар., баш. — али-(Гали) +бек

АЛИМ ар. — см. Галим

АЛИМГУЛ ар., баш. — см. Галим­гул

АЛКЯ баш.—от названия дрез-него башкирского рода Алка. Сохранилось в названии дерез-ни Алкино и в фамилии Алкин

АЛЬМУХАМЕТ ар. — известный, популярный

АЛЬТЯФ ар. — приветливый, мяг-кий, добрый; прекрасный (обра-зована фамилия Альтяпов)

АЛЬХЯМ ар.—слава, почет

АЛЯМ ар. — знамя

АМИР ғәр. — приказ

АМИЛЬ неол., ар. — рабочий,

трудяшдйся АМИН ар.—спокойный; мирный;

верный АМИНБЕК ар., баш. — амин + бек

АМИР ар.—предводитель, глава

АНГАМ ар. — изобилие, богатство

АНИС ар.) — 1) близкий друг, то-варищ; 2) название растения

АҒ1УЗ неол., ар. — сокращенная форма имени Фануз

АНУР ар. — луч, свет

АНУС неол. — фонарь, маяк (со­кращенная форма имени Фа­нус)

АНВАР ар.—лучистый, самый светлый

АНВАРБЕК ар., баш. — анвар + бек

АНЯСЦАНАС ар.—друг, това-рищ

АПСАЛЯМ ар. — борец за мир

ӘСҒӘТ ғәр. — иц бәхетле ӘСҠӘТ ғәр. — иң бәхетле ӘСЛӘМ ғәр. — иц ныҡ, һау-сә­ләмәт ӘСМӘН фарс. — күк йөҙө, һауа ӘССӘЛ ғәр.—тыныслыҡ (эссәлә-ми һүҙенән ҡыҫҡартылған)

ӘСХӘЛ ғәр. — бик упайлы, бик анһат

ӘСӘДУЛЛАЦӘСӘҘУЛЛА ғәр.— әсәд (арыҫлан) + улла

ӘСӘН ғәр. — 1) тәхет, урын; 2) Хәсән исеменә:! ҡыҫҡартыл­ған

ӘСӘНБАЙ ғәр., баш. — әсән+бай

ӘСӘТ ғәр. — 1) арыҫлан; 2) Ҡо­яш йылының 5-се айына тура килгән Зодиак билдәһе

ӘҮБӘКЕР ғәр. — ҡара: Әбүбәкер

ӘҮӘЛ ғәр. — тәүге, беренсе; баш бала

ӘҮХӘҘИ || ӘҮХӘДЕЙ ғәр. — тура юл күрһәтеүсе

ӘҮХӘТ 1-өр. — беренсе, тәүге; яң­ғыҙ, бөртөк

ӘФҒӘЛ ғәр. — эш, хеҙмәт; ҡылыҡ

ӘФҒӘН фарс. — халыҡ атамаһы­нан; зар

ӘФЛИТУН ғәр. — көслө, ғәйрәтле (боронғо грек философы Пла­тоң исеменән)

ӘФЛӘТУН ғәр. — көслө, ғәйрәт­ле

ӘФТӘБ фарс. — ҡояш

ӘФТӘХ ғәр. — башлаусы

ӘХИӘР ғәр. — яҡшылыҡлы, изге­лекле

ӘХКӘМ ғәр. — хөкөм, ҡарар; аҡыллы, зирәк

ӘХМӘҘИЦӘХМӘДИ ғәр. — мосол­ман

ӘХМӘҘИӘ ғәр. — мосолман

ӘХМӘР ғәр. — ҡыҙыл, матур

ӘХМӘТ ғәр. — иң маҡтаулы

ӘХМӘТБАҠЫЙ ғәр.—ӘХМӘТ +ба­ҡый ӘХМӘТВӘЛИ ғәр.— әхмәт+вәли ӘХМӘТГӘРӘЙ ғәр., фарс. — әх­мәт +гәрәй ӘХМӘТДИН ғәр. — әхмәт+дин ӘХМӘТЗАДА ғәр., фарс.— әх­мәт + зада ӘХМӘТҒӘЛИ ғәр. — әхмәт + ғәли

АСГАТ ар. — самый счастливый АСКАТ ар. — самый счастливый АСЛЯМ ар. — самый здоровый,

невредимый АСМАН перс. — небо АССЯЛЬ ар. — мир, покой (со-

кращенная ферма слова «асся-

лами») АСХАЛЬ ар.—очеыь удобный,

легкий АСАДУЛЛА ар. — асад лев + ул-

ла бог, господь АСАН ар. — 1) трон, место; 2) со-

кращенная форма нмени Хасан

АСАНБАЙ ар., баш. — асан + бай (компонент мужских имен)

АСАТ ар. — 1) лев; 2) знак Зо-диака, соответствующий 5-му месяцу Солнечного года

АУБАКИР ар.— см. Абубакир

АВАЛЬ ар.—первый, первенец

АУХАДИ ар. — предводитель

АВХАТ ар. — пеовоначальный,

первый; единственный АФГАЛЬ ар.—работа, труд; по-

ведение АФГАН перс.—от названия на-

рода; печаль АФЛИТУН ар. — сильный, могу-

чий (от нмени древнегреческого

философа Платона) АФЛАТУН ар. — сильный, могу-

чий АФТАБ перс. — солнце АФТАХ ар. — зачинатель АХИЯР ар. — доброжелательный,

благодетельный АХКЯМ ар. — постановления, за­коны; умный, смышленый АХМАДИ ар. — мусульманин

АХМАДИЯ ар. — мусульманин АХМАР ар.—красный, красивый АХМЕТЦАХМАТ ар. — прослав-

ленный АХМЕТБАКЫЙ ар. — ахмет+ба-

кый всчный АХМЕТВАЛИ ар. — ахмет+вали АХМЕТГАРЕЙ ар., перс. — ах­мет + гарей АХМЕТДИН ар, —ахмет+дин АХМЕТЗАДА ар., перс. — ахмет+

зада АХМЕТГАЛИ ар. — ахмет+гали


103

ӘХМӘТҒӘНИ ғәр.—әхмәт + ғәни ӘХМӘТР1ӘН ғәр., фарс.— әхмәт+-

йән ӘХМӘТЙӘР ғәр., фарс.—әхмәт +

йәр ӘХМӘТСАФА ғәр. — әхмәт + сафа ӘХМӘТСОЛТАН ғәр. — әхмәт +

солтан ӘХМӘТША ғәр., фарс. — әхмәт+

шаһ (Әхмәтшин фамилияһы

яһалған) ӘХНӘФ ғәр.—дөреҫ һүҙле, иң

ғәҙел; сер һаҡлаусы

ӘХРӘР ғәр. — ирекле, азат

ӘХСӘН ғәр. — ин яҡшы, иң ма­тур

ӘХТӘМ ғәр. — мөһөр; иң аҙаҡ­ҡы; иң йомарт

ӘХТӘМЙӘН ғәр., фарс—әхтәм + йән

ӘХТӘР фарс. — йондоҙ

ӘХТӘРЙӘН фарс.—әхтәр (йон­доҙ) +йән; йондоҙ һымаҡ бала

ӘХӘТ ғәр. — яңғыҙ, берәү

ӘҺЛИ ғәр. — кеше, хужа (ҡыҫ­ҡартылған исем)

ӘҺЛИСЛАМ ғәр. — ислам кеше­һе

ӘҺЛИУЛЛА ғәр. — алла кешеһе

ӘШИРӘФ ғәр. — ҡәҙерле, хөрмәт­ле; дәрәжәле, данлы

ӘШРӘФ ғәр.—ҡәҙерле, хөрмәт­ле, дәрәжәле, данлы

ӘЮП бор. йәһ., ғәр. — эҙәрләнеү­се; үкенеүсе, тәүбә итеүсе; са­бый (пәйғәмбәр исеменән)

АХМЕТГАНИ ар. — ахмет+гани ■

АХМЕТЬЯН ар., перс. — ахмет прославленный+як душа

АХМЕТЬЯР ар., перс. — ахмет 4-яр друг, товаршц

АХМЕТСАФА ар. — ахмет + сафа

АХМЕТСУЛТАН ар. — ахмет + султан

АХМЕТША ар., перс. — ахмет 4-


шах (образөвана фамилия Ах­
метшин)

АХНАФҢАХНЯФ ар. — правди-вый, справедливый; хранитель т айны

АХРАР ар. — свободный, воль-ный

АХСАН ар. — самый лучший, са-мый красивый

АХТЯМ ар. — печать; последний; самый щедрый

АХТЯМЬЯН ар., перс. — ахтямь­ян

АХТАР||АХТЯР перс.—звезда

АХТАРЬЯН перс. — ахтар звез­да + ян душа

АХАТ ар. — один, единственный

АГЛИ ар. — человек, хозяин (со кращенное имя)

АГЛИСЛАМ ар.—человек, при надлежащий исламу

АГЛИУЛЛА ар. — человек, пр-я надлежащий аллаху

АШИРАФ ар. — дорогой, уважае мый; знатный, славный

АШРАФ ар. —дорогой, уважае мый; знатный, славный

АЮП др. евр„ ар.—преследуе мый; раскаивающийся; терпели вый (от пменп пророка Иов)


Ю

ЮЛАБАЙ баш. — юл+абай (һаҡ бул); ағай, ырыу башлығы

ЮЛАЙ баш. — юлда тыуған; Са­лауат Юлаевтың атаһының исе­ме

ЮЛАМАН баш., ғор. — юл + аман (балаға бәхетле ғүмер юлы те­ләп ҡушылған исем)

ЮЛАБАЙ баш.— юл дорога+ абай будь осторожен; старший брат; старший, почтенный в ро-де (Джанузаков)

ЮЛАЙ баш.—юл путь, дорога + ай (аффикс); имя отца Салава-. та Юлаева

ЮЛАМАН баш., ар. — юл путь. дорога-т аман благополучный, невредимый (пожеланне ребен. ку счастливого жизненного пу-ти)



104

ЮЛАН баш.— юлда тыуған (Юла­нов фамилияһында һаҡланған)

ЮЛБАЙ баш. — юл + бай ЮЛБАҠ баш. — юл + баҡ

ЮЛБАҠТЫ баш. — юл4- баҡты

ЮЛБАРИС баш.— «юлбарыҫ» һү­ҙенән (бала юлбарыҫ һымаҡ көслө, батыр булһын тигән те­ләк менән ҡушылған исем)

ЮЛБАШ баш. — юл+баш

ЮЛБИРҘЕ баш. — юл+бирҙе



(Юлбирҙин фамилияһы яһал­ған)

ЮЛГИЛДЕ баш. — юл+килде

ЮЛҒОТЛО баш. — юл + ҡотло

(балаға бәхетле юл, бәхетле ғү­мер теләп ҡушылған исем). Юлғотлин фамилияһы бар

ЮЛДАН баш.—юлда тыуған

ЮЛДАШ баш. — юлдаш, иптәш,

дуҫ

ЮЛДАШБАЙ баш. — юлдаш н бай



ЮЛДЫБАЙ баш. — юлда тыуған ■ (Йылайыр, Зиянчура, Күгәрсен райондарында ауыл исемдәрен­дә һаҡланған)

ЮЛДЫҠАЙ баш.—юлда тыуған

ЮЛМӨХӘМӘТ баш., ғәр. — юл -

мөхәмәт ЮЛСЫБАЙ баш. — юлсы+ бай:

юлсы, сәйәхәтсе

ЮЛСЫҒОЛ баш. — юлсы+ҡол

ЮЛСУР баш. — Юлсура исеме­нән ҡыҫҡартылған

ЮЛСУРА баш. — юл + сура; су­ра — батыр, егет

ЮЛТАЙ баш., монг.—юл + тай; юлда тыуған

ЮЛТЫЙ баш. — юлда тыуған

ЮЛАН баш. — юл путь, дорога+ ан (аффикс)

ЮЛБАЙ баш. — юл + бай ЮЛБАК баш.—юл путь, доро-



га+бак покажись ЮЛБАКТЫ баш. — юл путь, до-

рога+ бакты появился, показал-

ся ЮЛБАРИС баш.—тигр (символ

храбростп, смелости)

ЮЛБАШ баш.—юл путь, доро-га+баш начало

ЮЛБИРДИ баш. — юл путь, до-рого+бирди дал (образована фамилия Юлбирдин)

ЮЛГИЛЬДИ баш.— юл путь, дорога+ гильди пришел, появил­ся

ЮЛГУТЛУ баш. — юл путь, до-рога + кутлу счастливый (поже-лание ребенку счастливой жиз-ни). Образована фамилия Юл­гутлин

ЮЛДАН баш. — родился в доро-ге, в пути

ЮЛДАШ баш. — спутник, това-рищ, друг

ЮЛДАШБАЙ баш .— юлдаш

спутник, друг + бай (компонент мужских имен)

ЮЛДЫБАЙ баш. — родился в .до-.роге, в пути (сохранилось в названиях деревень в Зилаир-ском, Кугарчинском и Зианчу-ринском районах)

ЮЛДЫКАЙ баш. — юл путь, до-рога + кай (аффикс)

ЮЛМУХАМЕТ баш., ар. — юл + мухамет

ЮЛСЫБАЙ баш. — юлсы путник, путешественник+бай (компо­нент мужских имен)

ЮЛСЫГУЛ баш. — юлсы путник, путешественник+гул (компонент мужских имен)

ЮЛСУР баш. — сокращенная фор­ма имени Юлсура

ЮЛСУРА баш. — юл путь, доро-га+сура смелый, герой

ЮЛТАЙ баш.—юл дорога, путь + тай (древний словообразователь-ный аффикс); содился в пути

ЮЛТЫЙ баш. — то же, что Юл­тай



105

ЮЛТИМЕР баш.—юл+тимер

(юлда тыуған балаға һаулыҡ, ныҡлыҡ теләп ҡушылған исем)

ЮЛЫЙ баш. — «юл» һүҙенән; Юлыеә фамилияһы бар

ЮЛЪЯҠШЫ баш. — юл яҡшы (Юлъякшин фамилияһы яһал­ған)

ЮНАЙ — мәғәнәһе билдәһеҙ ЮНЫС ғәр. — күгәрсен (сығышы

боронғо йәһүд теленән килә) ЮНЫСБАЙ ғәр., баш. — юныс+

бай

ЮЛТИМИР баш.—юл путь, до-рога+тимир железо (пожелание ребенку крепкого здоровья)



ЮЛЫЙ баш. — от слова «юл» —

дорога (образована фамилия



Юлыев) ЮЛЬЯКШИ баш. — юл путь, до-

рога+якши хороший, благопо-



лучный (образована фамилия

Юльякшин) ЮНАЙ — этимология неясна ЮНУС ар. — голубь (восходит к

древнееврейскому И о н а) ЮНУСБАЙ ар., баш.—юнус +

бай


Я

ЯБАЛАҠ баш.— ҡош атамаһынан (ауыл исемендә һаҡланған)

ЯҘГАР фарс. — иҫтәлек, мираҫ (синонимдары: Мираҫ, Бүләк)

ЯҘЫҠБАЙ ' баш.— яҙыҡ+бай (я ҙ ы ҡ боронғо төрки телендә «яҙ булды» тигәнде аңлата; ДТС, 251-се б.)

ЯЗАР ғәр. — итсе

ЯЙЫҠ баш. — Яйыҡ (хәҙерге атамаһы Урал) йылғаһы буйын­да тыуғанын билдәләп ҡушыл­ған исем)

ЯЙЫҠБАЙ баш. — яйыҡ+бай (Яйыкбаев фамилияһы бар)

ЯҠУП ғәр. — 1) ҡаршылыҡ бел­дереүсе, егәрле; 2) хәйләкәр; 3) игеҙҙең һуңғыһы

ЯҠУТ ғәр. — аҫыл' таш — ҡыҙыл яҡут, рубин исеменән; Яҡутов фамилияһы бар

ЯҠШЫБАЙ баш. — яҡшы, һәйбәт бала

ЯҠШЫБИРҘЕ баш.—яҡшы, һәй­бәт бала бирҙе

ЯҠШЫГИЛДЕ баш.—яҡшы, һәй­бәт бала килде

ЯҠШЫҒОЛ баш. — яҡшы, һәйбәт бала

ЯБАЛАК баш.—филин (сохрани-лось в названии дер. Ябалако-во)

ЯДГАР перс. — память, реликвия (синонимы: Мирас, Буляк)

ЯЗИКБАЙ баш. — язик просту-пок, грех+баа (компонент муж-ских имен): возможно, это имя восходит к древнетюркскому слову «язик» — «наступила вес-на»: значит, родился весной; ДТС, стр. 251)

ЯЗАР ар. — мясник

ЯИК баш. — древнее название ре-ки Урал (по древнему обычаю, детям давали имена по назва-нию местности, рек, гор и нр., где они родились)

ЯИКБАЙ баш. — яик+бай (обра­зована фамилия Яикбаев)

ЯКУП ар. — 1) упорный, оказы-вающий сопротивление; 2) хит-рый; 3) один из близнецов (древнееврейская форма—Иа-ков)

ЯКУТ ар.—рубин; яхонт (сохра-нилась фамилия Якутов)

ЯКШИБАЙ баш. — яҡши хоро­ший + бай (кэмпонент мужских имен)

ЯКШИБИРДИ баш.— якши хо­роший, добрый+бирди дал

ЯКШИГИЛЬДИ баш.— якши хо-роший -Ькильди пояеился

ЯКШИГУЛ баш. — якши хоро­ший, добрый+тул (компонент мужских имен)



106

ЯҠШЫҠАЙ баш. — яҡшы һү­ҙенең иркәләү формаһынан

ЯҠШЫМБӘТ баш., ғәр.—яҡ­шы-)-өммәт (халыҡ); Яҡшымбә­тов фамилияһында һаҡланған

ЯЛАЛ ғәр. — бөйөк, атаҡлы, бил­дәле (Ялалов фамилияһы яһал­ған)

ЯЛАЛЕТДИН ғәр. — ялал+дин; диидең бөйөк кешеһе

ЯЛАНБАЙ баш. — яланда тыу­ған

ЯЛСЫБАЙ баш. — ялсы+бай

ЯЛСЫҒОЛ баш. — ялсы + ғол ЯМАЛ ғәр. — матур, матурлыҡ (Ямалов фамилияһы бар)

ЯМАЛЕТДИН ғәр. — ямал+дин

ЯМАНБАЙ баш.— яман+бай (бо­ронғо йола буйынса, баланы яуыз заттан һаҡлау әсән яман һүҙе менән исем ҡушҡандар)

ЯМАНҒОЛ баш. — яман + ҡол

ЯМАНТАЙ баш. — яман + тай (ба­ланы һаҡлау йолаһы менән ҡу­шылған исем)

ЯМАНҺАРЫ баш.—йыртҡыс

(ҡош исеменән; Яманһары ти­гән ауыл исеме, Ямансарин ти­гән фамилия бар)

ЯМАШ баш. — 1) ҡош исеменән; 2) Ямалетдин исеменән ҡыҫҡар­тылған

ЯМҒУР баш. — «ямғыр» һүҙенен боронғо формаһынан (ДТС. 231-се б.)

ЯНБАЙ фарс, баш.—йән + бай

ЯНБАРИС фарс, ғәр. —йән +ба­рис

ЯНБУЛАТ фарс—йән +булат (бала ныҡ булһын тигән теләк менән ҡушылған исем)

ЯНТАҺИР фарс.—ғәр,—саф, пак, таҙа

ЯКШИКАЙ баш.— якши добрый, хороший+кая (аффикс); хоро-шенький

ЯКШИМБЕТ баш.— якши хоро-ишы + уммет народ; образована фамилия Якшимбетов

ЯЛАЛ ар. — великий, славный, из-вестный (образована фамилия Ялалов)

ЯЛАЛИТДИН ар.— ялал вели­кий, славный, известный + ют вера, религия

ЯЛАНБАЙ баш.—ялан поле+ бай (компонент мужских имен); родился в поле

ЯЛСЫБАЙ баш.—ялсы работ­ник, батрак, наемник + баһ (ком­понент мужских имен)

ЯЛСЫГУЛ баш. — ялсы + гул

ЯМАЛ ар.-—красивый, красота; краса (образована фамилия Ямалов)

ЯМАЛИТДИН ар. — ямал краси­вый +дңн религия, вера

ЯМАНБАЙ баш. — яман + бай (по древнему обычаю башкир, чтобы сохранить ребенка от злых ду-хов, давали имена-обереги типа «яман» — «плохой»)

ЯМАНГУЛ баш. — яман плохой+ гул (компонент мужских имен)

ЯМАНТАЙ баш. — яман плохой+ тай (аффикс); такие имена да­вали детям, когда в семье дети часто умирали

ЯМАНСАРЫ баш.— змееяд (хищ-ная птица); сохранилось в фа-милии Ямансарин и в названии деревни Ямансарово

ЯМАШ баш. — 1) от названия птицы; 2) сокращенная форма имени Ямалитдин

ЯМГУР баш.—дождь (от древ-нетюркской формы слова); ДТС, стр. 231

ЯНБАЙ перс, баш. — ян душа+ бай

ЯНБАРИС перс, ар. — ян душа+ барис умный; предвестник

ЯНБУЛАТ перс. — ян душа+бу-лат сталь (пожелание ребенку, чтобы он был крепким, здоро-вым)

ЯНТАГИР перс, ар.— ян душа+ тагир чистый, непорочный, не-винный



107

ЯНУҘАҠ фарс, баш. — йән + оҙаҡ (оҙон ғүмер теләп ҡушылған исем)

ЯНҺАРЫ фарс, баш.—нән + һа-ры

ЯҢЫБАЙ баш. — яны + бай

ЯППАР ғәр. — Йәннәт- шишмәһе; көслө, батыр, бәһлеүән

ЯРАТ баш. — барлыҡҡа килте­реү, бар итеү, булдырыу

ЯРҠЫНБАЙ бор. баш.— ярыҡ (яҡтылыҡ) +бай {Ярҡынбаев фамилияһы бар)

ЯРЛЫҠАП баш. — ярлыҡау, ғә­фү итеү

ЯРМАҠ бор. баш. — тәнкә, аҡса (Ирмаков, Ермаков фамилияһы, бәлки, ошо исемдән яһалған­дыр; М. Кашгари, Инд., По­сы б.)

ЯРУЛЛА фарс, ғәр.— яр (йәр)+ у л ла

ЯРЫЛҠАП бор. баш. — ярлыҡау, ғәфү итеү, кисереү (Ярылҡапов фамилияһында, Әбйәлил райо­нында Ярылҡап тигән ауыл атамаһында һаҡланған)

ЯРЫШ бор. баш. — бәйге, ярыш; бергә, йәнәш (Ярышев фами­лияһы бар)

ЯҪЫБАЙ бор. баш. — яҫы+бай

ЯУБАТЫР баш. — яу батыры, ба­тыр һуғышсы

ЯУЫМБАЙ баш. — яуын + бай

(Бөрйән районында ауыл исе­мендә һаҡланған)

ЯУЫМБӘТ баш., ғәр.— яуым + өммәт (халыҡ); бәлки, я у ы м, я у күп мәғәнәһендә ҡулланыл­ғандыр

ЯУБАҪАР баш. — яу + баҫар (яу­ҙы баҫһын тигән теләк менән ҡушылған; Яубасаров фамилия­һы яһалған)

ЯУГИЛДЕ баш. — яу + килде (яу килгән ваҡытта тыуыуын бил­дәләп ҡушылған исем)

ЯХЫЯҢЯХЪЯ бор. евр., ғәр.— минең туғаным Яхуе (пәйғәм­бәр исеме)

ЯНУЗАК перс, баш.—ян душа-~

узак долгий (пожелание ребен-

ку долгих лет жизни) ЯНСАРЫ перс, баш.— ян душа+

сары светлый, белый (образо-

вана фамилия Янсарин) ЯНЫБАЙ баш. — яңы новый+

бай ЯППАР ар. — райский источник;

снльный, смелый ЯРАТ баш.—создание, сотворе-

ние ЯРКЫНБАЙ др. баш. — ярык

сеет+бай (образована фамилия



Яркынбаев) ЯРЛЫКАП баш. — прощать, из-

винить ЯРМАК др. баш.—деньги (воз-

можно фамилии Ярмаков, Ер­маков восходят к этому имёни;

М. Кашгари, Индекс, стр. 116;

ДТС, стр. 242) ЯРУЛЛА перс, ар. — яр друг, то-

варищ + улла бог, господь ЯРЫЛКАП др. баш. — прощать,

простнть (образована фамилия



Ярылкапов, сохранилось в наз-

вании деревни Ярылкапово Аб-

зелиловского района) ЯРЬ1Ш др. баш.—скачки; вмес-

те, рядом (образована фамилия



Ярышев) ЯСЫБАЙ др. баш. — ясы плос-

таш+бай ЯУБАТЫР баш. — яу бдтөа, бой,



набег + батыр герой; отважный

воин ЯУМБАЙ баш. — яум дождь,



о:адки + бай (компонент муж-

ских имән) ЯУМБЕТ баш., ар.— яум дождь,



осадки+уммет народ

ЯУБАСАР баш. — яу набег, бит-ва, бой+басар усмиритель, по-бедитель (образована фамилия Яубасаров)

ЯУГИЛЬДИ баш. — яу набег, на-шествие битва+кшыщ пришел



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   16




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет