Құқықтық тәрбиені қалыптастыру

Құқықтық тәрбиенің негізгі мақсаты – жеке тұлғаның қалыптасуына,оның жан-жақты толыққанды дамуын қамтамасыз ету.Бұл міндеттер оң шешімін табу үшін жеке адамның дамуы қалай өтетінін және қалыптасуына қандай жағдайлар ықпал ететінін білу қажет.Тәрбиенің астары терең заңдылықтарын білместен,оны жетілдіруге ұмтылудың өзі бос әрекет. Құқықтық тәрбие заңдылықтары дегеніміз не? Бұл түсініктің мәні:орындалуы жеке адамның дамуы мен қалыптасуында тиімді нәтижеге жеткізетін тәрбиелік бір үрдістегі орнықты,қайталанып отыратын қажетті байланыстар;

• 
  Құқықтық тәрбие барысында оқушыға алдағы жетістіктерін көрсете отырып,табыс қуанышына ұмтыла білуге көмектесу;
  
• 
  Құқықтық тәрбиелеуде оқушылардың жасын және даралық ерекшеліктерін ескеру;
  
• 
  Құқықтық тәрбиелеуде оқушылардың жақсы қасиеттерін тану және оларды орынды пайдалану;
  
• 
  Құқықтық тәрбие барысында мұғалімнің, мектептің отбасының және қоғамдық мекемелердің педагогикалық ұмтылыстарының бірлігі мен келісім қажет.
  

• 
  Жоғары деңгейде білімді болу;
  
• 
  Белсенділік;
  
• 
  Жақсы дамыған ақыл-ойға ие болу;
  
• 
  Креативтік;
  
• 
  Әлеуметтік жауапкершілік;
  
• 
  Кәсіби сауаттылық;
  

Мұғалім алдына күрделі міндеттер қойып, оның шешу жолдарын төмендегідей қарастырса;

• 
  Сапалы білім алуға барлық мүмкіндіктерді беру;
  
• 
  Өзінің мүмкіндіктерін жарыққа шығара алатын тұлғаны дамытуға жағдай жасау;
  
• 
  Оқуға деген қызығу мен ұмтылысын ояту;
  
• 
  Оқушылардың еңбек нарығында қажетті кәсіпке керекті сапа мен біліктілікті алуына жағдай жасау;
  

Бүгнігі таңда үлкендерге балалардың ынтасы мен назарын өзіне аударуға қол жеткізу оңайға түспейді.Баланың рухани- адамгершілік тағылымына кері әсер етуші факторлар:соғыс ойыншықтары,жат қылықты жариялайтын фильмдер,бейнетаспалар және компьютерлік ойындар бар.Сондықтан мектептен тыс кездегі сабақтарды ұйымдастыруда мұғалім барынша тапқырлық танытқан жөн. Мұғалімнің басты шеберлігі,ол өзінің шәкірттеріне әрбір жүргізген сабағын,жан- тәнімен беріле оқытуды,бала жанына әсер ететін құндылықтарды қалыптастыруды өзі үшін сақтау қажет.Үлкен адам қай жерде болмасын өзі рухани белсенділік танытатын болса,сол арқылы тәрбие бере алады.Сондықтан әрбір өткізген сабақ нәтижелі болу үшін,мұғалім тарапынан шығармашылықпен жұмыс істеу қажеттілігі туады. Егер сабақ жоспары қызықты болса,оған оқушы тарапынан да қызығушылық туады.Сабақты қай уақытта өз мақсатына жетті деуге болады деген сұрақ туындаса, оған былай жауап берер едім,егер оқушылар жаман әдеттерден жиіркеніп, жақсы әдеттерге талпынса,өз елінің нағыз ұлтжандысы бола білсе,қоршаған ортаға мейірімділікпен қарай білсе,өзіне үлкен жауапкершілікпен қарап,қоғамның бір мүшесі бола білсе,ол мұғалім шеберлігінің бір жеңісі деуімізге болады.Сондықтан сол шәкірттердің бойынан жақсы қасиеттерді көру үшін,көп еңбектену қажет.

Мен өз мұғалім әріптестеріме өзімнің төмендегідей құқықтық сабақтарымды ұсынып отырмын.

№ 1 сабақ. Темекі шегу және оның алдын алу.

Мақсаты: Темекінің зияны жөнінде мәлімет беру,салауатты өмір салтын насихаттауҒ

Көрнекілігі:Суреттер,бейнетаспа, нақыл сөздер.

Барысы: Балалар мына сенің суреті?

Дұрыс,айтасыңдар,бұл темекі.

-Кімнің ата – анасы темекі шегеді?

- Оның пайдасы бар ма?

Дұрыс айтасыңдар,темекі ол зиянды.Оның құрамында «никотин» дейтін улы зат бар. Ол темекі шегетін адамның өкпесін жейді,қан қысымын көтереді,өмір жасын қысқартады.Мынадай жағдайға көз салып байқайықшы: 1 грамм никотин бір жылқыны өлтіреді дейді,ал өмір бойы темекі шеккен бір кісіге зерттеу жасап, оның темекі шегуге жұмсаған қаражатын есептегенде,ол қазіргі уақытта орташа есеппен есептегенде 13 автокөліктің құнын жұмсапты.Біздің мемлекетімізде темекі темекі жас өспірім балаларға сатылмайды және қоғамдық орындарда оны шегуге тыйым салынады деген заң бар. Бұл заң тек қағаз жүзінде ғана,ал шындығына келетін болсақ іс жүзінде бұлай емес.Неліктен бұлай деген сұрақ туындайды? Осы сұраққа жауап іздеп көрейікші.Балалар ортаға өз пікірлерін айтады. әр қатарға тапсырма беремін.

1 қатар :Темекіге қарсымыз деген суретін салу қажет.

2 қатар :Темекіні алмауға жарнама жасау;

3 қатар: Темекінің зияндығы жөнінде көрініс жасау керек;

Олардың тапсырмасын көріп, қорытынды жасап,сабақты аяқтау:

Темекіні шекпендер,

Онда улы никотин.

Оны шеккен адамдар.

Құр қалады өмірден!

№ 2 сабақ. Елжандылық- өз елінің лайықты азаматы болу.

Желтоқсанның ызғары –ай!

Кірпікке қатқан мұздары – ай!

«Елім-ай»деп егілген,

Ұлдары мен қыздары ай! –бұл өлең жолдары арқылы ақын бізге не айтқысы келеді?

• 
  1986 жылдың 16 желтоқсанында қандай үлкен оқиға болды?
  
• 
  Оған аты тарихта қалған кімдерді білесіздер?
  
• 
  Жастар нені талап етті?
  

Бүгінгі сабағымызды төмендегі ақын шумақтарымен аяқтаймыз:

Жас арудың жанарында - желтоқсан,

Қанды ғасыр табанында – желтоқсан.

Қаралы өмір қайыстырған халқының,

Қара тұман қабағында – желтоқсан.

Жауыздықты жасқаған да -желтоқсан,

Жаңа ғұмыр бастаған да – желтоқсан.

Жазықсыздың көз жасына жуынып,

Абақтыға тастаған да – желтоқсан,

Намысымның шырағы да – желтоқсан,

Сұрқай өмір сынағы да – желтоқсан.

№ 3 сабақ. Күнделікті тәртіп ережесі.

Мақсаты: Оқушыларды мектеп ережесімен таныстыру,оқушы деген атқа лайықты болуға тәрбиелеу;

Көрнекілігі: суреттер,нақыл сөздер,слайдтар.

Барысы: Балалар,біз сіздермен білім ордасы мектепте өзіміздің балалық шағымызбен қатар,бозбалалық пен бойжеткен шағымызды да өткіземіз.Әр мекеменің өзіңе тән тәртіп ережесі болады.Сол сияқты біздің мектебіміздің де өзіңе тән ережесі бар.Ол қандай дейсіңдер ғой! Ол бәрімізге бірдей бірыңғай талаптар.оны оқушымен қатар мектеп ата- аналары мен ұстаздары орындауға міндетті.Оқушыларға қатысты:

1. 
   Мектеп формасы.
   
2. 
   Сабақ үлгірімі.
   
3. 
   Тәртіп ережесі.
   

Ал біздің сыныпта осы талапты орындайтын оқушылар бар ма ?

Неге олай деп ойлайсыңдар?

Сонымен қатар,әр сыныптың өзінің де жеке талабы бар.Мысылы,біздің сыныбымыздың ұраны:

«Әдемі қыздар,әдепті ұлдар

Мектепті жаңалықпен жандандырар» Бұл ұран бізді неге шақырады,ол біздің қолымыздан келе ме?

Ал,олай болса,осы тәртіпке,білімге,ақыл-ойға шақыратын қандай мақал – мәтелдерді білеміз? Бізге 2 топ керек.

1 топ «Қыздар» - тақырыбы - Білім.

2 топ «Ұлдар»- тақырыбы Ақыл – ой.

Мақал- мәтелді айтып,түсіндіргеннен кейін, «Мен тәртіпті баламын » деген тақырыппен үйге шығарма жазып келуге беріледі.

№ 4 сабақ. Күш көрсетпеу- қарым қатынастарының ережесі.

Кешіріммен қарауға баулу;

Қазір біз сіздермен осы тақырыпқа байланысты шығармашылық жұмыс жүргіземіз,сен сыныптағы өзіңе ұнамайтын сыныптасынның бойынан жақсы қасиеттерін тауып,сол жөнінде айтып бересің.Балалардың жазған жұмыстарын оқып,талқылаймыз.Сабағымызды ең жақсы жұмысты оқу арқылы аяқтаймыз.