Приемы индивидуального воздействия, ИСПОЛЬЗУЕМЫЕ КЛАССНЫМ РУКОВОДИТЕЛЕМ В РАБОТЕ С «ТРУДНЫМИ» УЧАЩИМИСЯ

• 
  раскрыть его возможности, умения;
  
• 
  убедить в необходимости предстоящей работы;
  
• 
  раскрыть перспективы его усилий;
  
• 
  определить содержание конкретных видов труда
  

• 
  глубокая мотивировка целей;
  
• 
  разработка правил повседневного эффективного труда
  

• 
  некоторое завышение оценок положительных результатов деятельности подростка;
  
• 
  ситуация успеха
  

• 
  подготовка специальных заданий;
  
• 
  отдельное опрашивание;
  
• 
  сообщение классу только положительных результатов его работы
  

• 
  точное указание ученику, что делать, когда прийти на консультацию, когда отчитаться о выполненной работе;
  
• 
  сочетание требовательности и доверия
  

• 
  помочь подростку разобраться в его ошибках, предупреждать их ("Подумай, прочитай это правило, ошибка здесь")
  

• 
  перестройка мотива;
  
• 
  побуждение выполнить задание тотчас же (доброжелательная индивидуальная беседа, похвала, побуждение к выполнению принятого решения, конкретная помощь в преодолении трудностей в учении, труде, привлечение внимания школьника к общественному мнению коллектива и педагогов, ориентация на положительный опыт, подчёркивание доверия к подростку, побуждение к самоконтролю, положительная оценка волевых усилий в присутствии коллектива, побуждение коллектива к похвале товарища).
  

1. 
   Характеристика учащегося.
   
2. 
   Карта индивидуального сопровождения учащегося.
   
3. 
   План индивидуальной работы с учащимся.
   
4. 
   Акт обследования условий жизни и воспитания несовершеннолетнего.
   
5. 
   Отчет классного руководителя за четверть.
   
6. 
   Представление о принятии мер к родителям.
   
7. 
   Социальный паспорт класса
   
8. 
   Перечень документов по защите прав ребенка
   

Ұрпақ тәрбиесіндегі басты мақсат –жан-жақты дамыған тұлғаны тәрбиелеу.Негізгі тұлғаның өз өміріндегі орнын, атқаратын міндетін,қазіргі және болашақ ұрпақ алдындағы жауапкершілігін,дүниесінің күрделі құрылымын түсіну және өзін-өзі тану арқылы дара тұлға ретінде өзін үздіксіз бірқалыпты қалыптастыруға баулу.

Тәуелсіз мемлекет ретінде елімізде көптеген өзгерістер болуда.Ендеше осы елдің ертеңі-жасөспірімдерге ғасырға лайық тәрбие беру басты міндет болмақ. Елімізде жастарға құқықтық тәрбие беру барысы өз деңгейінде жүргізілсе, соғұрлым құқықтық білім алған жастарымыз мемлекетіміздің көркеюіне,дамуына үлес қоса алатын болады. Құқықтық тәрбие беру баланың жеке тұлғасын қалыптастырып, олардың бойына жоғары идеялық пен қоғамдық меншікке қатынасты көзқарасты дарытудың асыл міндеттерін атқарады.Мемлекетіміз жастарға құқықтық тәрбие беру ісіне үнемі маңыз беріп келеді.Қазақстан заңдарына терең құрмет қалыптастыру,оларды сөзсіз сақтау және орындау –ұзақ уақыт тәрбие жұмысын жүргізудің жемісі.Көбіне құқықтық сананың төмендігі,материалдық және рухани игіліктердің не екенін жөнді түсінбеушілік қоғамға жат қылықтар туғызады.Сондықтан да әр оқушының санасына құқықтық нормаларды жеткізу,жеткізіп қана қоймай оның күнделікті мінез-құлық нормасына айналдыру үшін күресу құқықтық тәрбиенің міндеті болып табылады.

Жасөспірімдердің мектептегі өмірі тұлғаның азаматтық қалыптасуының шешуші кезеңі болып табылады.Осы жылдары адамгершіліктің дүниетанымы,сенімдері,тәртіптілігі,өзіне және басқаға талап қоюы ,адалдығы мен шыншылдығы ,қайырымдылығы мен ұстамдылығы ,жігерлілігі мен батылдығы қалыптасады.

Адамның құқықтық мәдениеті- күрделі.Әңгіме адам ,оның санасы,мінез-құлық,жүріс-тұрысы туралы болғанда,көптеген сұрақтар туындайды.Дегенмен қоғам болашағын құқықтық мемлекет тағдырымен байланыстыра қарап отырған шағымызда аға ұрпақ тәрбиесі мен қарым-қатынасы тәжірибесін негізге ала отырып ,жас ұрпақтың құқықтық тәрбиесін мәселесін педагогика ғылымы мазмұнында қарастырғанымыз жөн. Жастардың көпшілігі заңның маңызын жете бағаламайды.Олардың көбісі тәртіп бұзудың жазасыз қалмайтынына сенімсіздікпен қарайды.

Қоғамда өмір сүруші әрбір оқушы сол қоғамның іс-әрекеті,межелері,мәдени дәстүрлерінің құрсауында болады.Ол мұны сезіне ме,сезінбей ме,бұл оның еркінен тыс жүреді.Қоршаған ортаның өмір талаптарынан қоғамның еш жерінде жасырынып қалуға болмайды.Күнделікті өмірде көптеген жарамсыз құбылыстар болып жатады.Ол құбылыстарға қатынастардың көмескілігі,бағалаудың анық болмауы олармен күресті қиындатады.Мысалы,мектеп оқушыларының арасында жеке немесе топ болып төбелесу көп кездесетін жай.Нәтижесі кейде қайғылы уақиғаларға да душар етеді.Осы туралы оқушылар арасынан пікір жинай қалсаң неше түрлі бағалаудың куәсі боласыз.Біреулер бұл шиеленістің әділетті өз ережесі барлығын дәлелдейді.,кейбіреулер мұны дәстүр дәстүр деңгейіне көтереді,ао қайсыбіреулер мейірімсіз қылық деп бағалайды.

Заңдарды білмеу-құқықтың мәдениеттің елеулі кемшілігі.Әрине,қоғам өмірінде қабылданған заңдылықтардан хабардар болу құқықтық ұғынудың жоғары деңгейі.Заңды білмеу және оны бұзу-жауапкершіліктен құтқармайды.Бұл жерде оқушы заң және құқықтық мәдениет ұғымын шатастырмау керек.Заң оны оқушы біле ме ,білмей ме,оған тәуелсіз қызметін атқара береді.Ал құқықтық мәдениет оқушыдан жан-жақты құқықтық білімдерді талап етеді.

Көп жағдайда оқушылар бір сәттік әрекетінің құқықтық негізіне үңіле бермейді.Айталық,оқушы мұғалім тарапынан мектеп ауласын тазарту жөнінде тапсырма алды.Тапсырманы орындауға қажетті құрал жоқ.Оқушы тапсырманы орындау мақсатында мектептің шаруашылық ісінің қоймасынан өз бетімен қажетті құралдарды алып пайдаланды.Уақыт өткен соң шаруашылық қызметкері оқушыны айыптайды.Оқиғаны бағалайық.Жай көзге оқушы іске зиян келтірген жоқ,талапқа сай міндетін орындады.Ал құқықтық мәдениет тұрғысынан өзі мен шаруашылық қызметкерінің ара қатынасы ережесін бұзып кіналанды.Мұғалім бұл әрекеті үшін ескерту алды.Бұл мысалдардан адамның құқықтық мәдениеті мектеп жасынан бастап қалыптасатынына көз жеткізу қиын емес.

Осыған қарамай оқушылардың біраз бөлігі көп жағдайда қылмысқа тартылудың шектеулі жас кезеңдері бар екенін біле бермейді.Қылмысты істер үшін кейде 14 жаста ,кейде 16 жастан жауапқа тартылатынын сезінбейді.Оқушылардың көпшілігі заң алдындағы жауапкершілігіне кәмелетке жеткен уақытын ,яғни 18 жастан деп біледі.Үлкендер тарапынан кейде жасөспірімнің заң алдындағы жауапкершілігін ата-ана,мұғалімдерден сұрау керек деген пікірді де кездестіруге болады.

Адамның құқықтық мәдениеті –күрделі психолгиялық құбылыс.Бұл құбылыс қоғамның,мемлекеттің көптеген маңызды жағын бейнелейді.

ҚҰҚЫҚТЫҚ ТӘРБИЕ НЕГІЗІ ОТБАСЫНАН БАСТАЛАДЫ.Қоғамдағы тәртіпсіздік пен қылмыстың көзі –маскүнемдік.Азғындықтың құзына итермелейтін жағдайлардың алғышарттары осыдан басталады.Оқушылар арасында құқықтық тәртіпті бұзушылықтың алдын алу үшін жүргізілетін шаралар:

-тәртіп бұзушының теріс мінез –құлқын қалыптастыруға ықпал ететін жағдайды жою.

-оқушының тәрбиесін ,өмір жағдайын,ортасын сауықтыру.

-оқу,еңбек іс-әрекетін тиімді ұйымдастыру.

-Отан қорғау,туған елдің күш-қуатын молайту ,сөз,баспасөз бостандығы мәселелер і жөнінде тәрбиелік іс-шараларды өткізу.

Құқықтық тәрбиені заман талабына сай жүргізу үшін ең алдымен сынып жетекшілерінің және мектептердің озат тәжірибесін терең зерттеп ,нәтижесін оқу және тәрбие жұмыстарында ұтымды,жинақты етіп пайдаланып,оңтайлы формалары мен әдістерін іздестіру қажет.

Мектепте жасөспірімдерге құқықтық дәрістер ұйымдастырылады.Дәрістердің мақсаты-жасөспірімдерге еліміздің заңдарын және халқын құрметтеуг сезіміне тәрбиелеу.,құқықтық біліммен қаруландыру.,оны насихаттау.

Тағы бір мәселе жазда көбіне балалардың қолдары бос болғандықтан немен шұғылданатынын білмей,бос сенделіп кетеді,яғни,олар әлеуметтік зиянды тәсілмен бірігіп уақыт өткізуге ,ұсақ бұзақылықтар жасауға ,кейде оңай жолмен ақша табу мақсатында бөтеннің мүлкін жасырын ұрлап ,сатуға да барады. Сондықтан да жазғы уақытты тиімді пайдалануына қадағалау жасау қажет. Кейбір балардың ерік-жігері әлсіз болып келеді.Олар ойланбай әрекет жасауға ,зиянды ықпалға оңай берілуге оңтайлы болады.Баланың мұндай жігерсіздігі мен еркінің бостығы ,оның келеңсіз оқиғаларға тап болуына әсерін тигізеді.

БҮГІНГІ ҚОҒАМДЫ ЖАҢАРТУ, ЖАРИЯЛЫЛЫҚ заманында жастардың батыстың күйіне,жағымсыз үлгілеріне еліктеу басым болып барады.Ал,кино мен көгілдір экраннан ұнамайтын,сыйықсыз көріністер және ондағы келеңсіз әрекеттердің тигізер зиянына ешбір адамның күмәні болмас.Елдегі әлеуметтік жағдайдың нашарлауы отбасындағы күнкөріс ,тіршілік ету жағдайына өз ықпалын тигізері айдан-анық.Ол өз алдына жанұяда бюджет тапшылығына әкеп соғады.Сондықтан да отбасындағы жетіспеушілік балалардың оқуға бармай ,дала кезіп,ұрлық жасап,кісі тонау секілді қоғамға жат қылықтармен айналысуына әкеп соғады.

Мектеп өмірінде мінез-құлқы күдік келтіретін «қиын» деген балалардың барлығы бәрімізге аян.Қоғам,мемлекет ұйымдары ,жұртшылық боп қиын балалардың тағдырына ерекше көңіл аударады.Соған қарамастан олардың саны жылдан жылға азаймай келеді.

«Қиын»балаларға тән қасиет сабаққа кешігіп келу немесе мектептен кетіп қалу,өзінен әлсіздерді жәбірлеу,үлкендерді сыйламау,дөрекілік мінез көрсету.»

Әдетте мұндай оқушылар бір сыныпта екі жыл отырады.Көбінің оқығысы келмейді.Себебі,оқуға ықыластары азайған,қоғамдық белсенділігі төмен.Мұндай балалар өзінен басқа да жолдастарына да қоғамдық тәртіпті бұзуға немесе басқадай іспен айналысуға мұрындық болуға ыңғайлы келеді.

Оқушылардың құқықтық білімдері мен тәрбиесінің жеткіліксіз болуына біз мұғалімдердің кінәміз бар деп айтуға болады.Оқушылардың отбасындағы жағдайын жете білмегендіктен ,оның жағымсыз әрекетінеқажетті тойтарыс бере алмаймыз.

Мектеп құқықтық тәрбие жұмысын 1-ші сыныптан бастап ,белгілі жүйелікпен ұйымдастырылған түрде оқушының оқуды бітіргенге дейінгі аралығында жүргізу қажет.Ол үшін Қазақстан Республикасының Ата Заңының «Адам және азамат» деп аталатын II бөліміне енгізілген тәуелсіз еліміздің азаматтарының құқықтары мен міндеттері жайында баяндалған 1-бапта «Менің Отаным Қазақстан Республикасы .Оның ең қымбат қазынасы-адам және адамның өмірі ,құқықтары мен бостандығы» деген жолдардан бастап ,1995 жылы 30 тамызда бүкілхалықтық референдумда қабылданып ,1995 жылғы 5 қыркүйекте күшіне енген Ата Заңның –Конституцияның мазмұнымен әрі ондағы құқықтық ұғымдарды таныстырудан ,түсіндіруден бастаған жөн.Себебі құқық адамның туғаннан өлгенге дейін қоғамдағы жүріс-тұрысын ,мінез құлқын ,адамдармен,жалпы тіршілік ету ортасымен қарым-қатынасын реттейді.

Құқықтық тәрбие нәтижелі болу үшін оқушылардың жасын ,әлеуметтік-психологиялық ерекшеліктерін ,әр баланың жеке басының қасиеттерін ескеру қажет.

Сондықтан құқықтық тәрбие жұмысы бірнеше сатыдан тұрады:1-4 сыныпта (бастауыш мектеп), 5-8 сыныптар, 9-11 сыныптар аралығында.

Бастауыш сыныптарда негізінен Отан, Мемлекет, ҚР рәміздері, құқық пен Заң бойынша түсінік беріліп, ҚР Конституциясындағы балардың құқықтары таныстырылады. Солардың бірі ретінде төмендегі сабақтарымнан мысалдар келтірем кетейін.

Тақырыбы: «Менің Отаным-Қазақстан!»

Мақсаты:Оқушыларды өз Отанын сүюге ,туған жеріне ,еліне деген мақтаныш сезімін тудыру.Рәміздер туралы баланың білімін толықтыру.Отансүйгіштікке тәрбиелеу.

Көрнекілігі:

Үнтаспа, ҚР мемлекеттік рәміздерінің суреттері, мақал-мәтелдер,нақыл сөздер.

Барысы:

Отан-досың,бауырың.

Отан-өлкең,астанаң,

Отан туған ауылың!

-Балалар осы өлеңде не туралы айтылған деп ойлайсыңдар?

-Отан деген сөзді сендер қалай түсінесіңдер?

-Біздің Отан қалай аталады?

-«Қазақстан» деген мемлекетті бар әлемге таныстыратын қандай мемлекеттік нышандар бар?

Біздің еліміз 1991 жылы 16 желтоқсанда тәуелсіз Республика деп жарияланды.Осы күнге жету үшін талай қиыншылықты бастан кешірдік.Отанын сүйетін,елін жаудан қорғау үшін қасық қаны қалғанша аянбай шайқасқан Қобыланды,Қамбар,Ертарғын,Бауыржан,Абылай хан және Қайрат ,Сәбирасынды тарихта аттары қалған қаншама боздақтарымыз бар?

Олар жетпеген белестерге ұрпағы жетіп отыр.

1992 жылы ҚР Жоғарғы Кеңесінің сессиясында мемлекеттік жалауы,елтаңбасы,,әнұраны қабылданды.

-Балалар,біз өз Отанымызды шексіз сүйеміз. Ал,Отан туралы мақал –мәтел білесіңдер ме?

Балалар мақалды айтып,түсінігін талдайды.

Қорытынды: Сабағымызды «Отан» әнімен аяқтап, үйге «Отан, туған жер» туралы суреттер салып келу.

Сөзімді түйіндей келе, адам баласы туған күннен бастап мемлекеттің қамқорлығына алынады. Өйткені, ол елдің азаматы. Ал мектеп қабырғасында оқып жүрген оқушы үшін құқықтық білім берудің ролі орасан зор.

Пайдаланған әдебиеттер:

1.И.С.Марьенко.

«Организация и руководство воспитательной работы в школе». М.

2.Сынып жетекшісі 2002ж №4

3.Бастауыш мектеп 2007ж №7

4.Сыныптағы тәрбие 2008 №6
Формы и методы правового воспитания младших школьников
Уманцева А.Н.,учитель начальных классов ФМЛ
Правовоспитательная работа в начальной школе осуществляется в определенных формах:

ФОРМЫ ОРГАНИЗАЦИИ ВОСПИТАТЕЛЬНОГО ПРОЦЕССА - формы, в рамках которых осуществляется воспитательный процесс; система целесообразной организации коллективной и индивидуальной деятельности воспитанников. Они складываются в зависимости от направления воспитательной работы (формы правового воспитания, и т.д.); количества участников (групповые, массовые, индивидуальные).

К формам правового воспитания относят: правовое обучение; правовую агитацию; правовую пропаганду; юридическую практику; историю культуры по правовой тематике; самовоспитание.

Из всего многообразия форм можно выделить несколько типов, которые различаются между собой по определенным признакам. Эти типы объединяют в себе различные виды форм, каждый из которых имеет бесконечное множество различных вариаций конкретных форм.

Как определенный тип формы работы мероприятие можно выбирать:

• 
  когда нужно решить просветительские задачи;
  
• 
  когда необходимо обратиться к содержанию воспитательной работы, требующей высокой компетентности;
  
• 
  когда организаторские функции слишком сложны для детей;
  
• 
  когда стоит задача непосредственного обучения детей чему-либо;
  
• 
  когда необходимы меры по укреплению здоровья детей, их физического развития, по выполнению режима дня, поддержанию дисциплины и порядка.
  

Игры - это воображаемая или реальная деятельность, целенаправленно организуемая в коллективе воспитанников с целью отдыха, развлечения, обучения.

В практике воспитательной работы имеет место такое явление, как "перерождение форм" из одного типа в другой при их реализации.

Переход форм из одного вида в другой "по лесенке"

МЕРОПРИЯТИЯ -

ИГРЫ -

наиболее благоприятен с точки зрения возрастания воспитательных возможностей форм. Переход в обратном направлении неблагоприятен и нежелателен.

Имея достаточный запас тех или иных видов форм работы можно каждый раз находить новые их вариации. Надо лишь определить, по каким параметрам можно варьировать.

Таким образом, различные вариации форм воспитательной работы позволяют полнее использовать их потенциал и целенаправленно выбирать соответствующие варианты форм, учитывая их достоинства и недостатки.

В заключение можно сделать следующий вывод.

Все типы форм работы имеют свое педагогическое значение, и каждый из них по-своему ценен в процессе воспитания. Каждому типу форм присущи свои специфические воспитательные возможности, и они должны быть полностью реализованы. Воспитательный процесс - это объективно сложное и разноплановое явление, поэтому эффективная воспитательная деятельность может быть организована только путем комплексного использования различных форм организации педагогического процесса по правовому воспитанию младших школьников.

МЕТОДЫ ВОСПИТАНИЯ - общественно обусловленные способы педагогического целесообразного взаимодействия между взрослыми и детьми, способствующие организации детской жизни, деятельности, отношений, общения, стимулирующие их активность и регулирующие поведение. Выбор методов воспитания зависит от цели воспитания; ведущего типа деятельности; содержания и закономерностей воспитания; конкретных задач и условий их решения; возрастных, индивидуальных и половых особенностей воспитанников; воспитанности (воспитуемости), мотивации поведения. Условиями, определяющими успешное применение М. в., выступают индивидуальные особенности воспитателя как личности, уровень его профессиональной компетентности. Методы контроля и самоконтроля - пути получения информации об эффективности воспитательных воздействий. К ним относятся: педагогическое наблюдение, беседа, педагогический консилиум, опросы, анализ результатов деятельности воспитанников, создание контрольных ситуаций, психодиагностика, тренинги. Методы организации деятельности и опыта поведения - пути выделения, закрепления и формирования в опыте детей положительных способов и форм поведения и нравственной мотивации. Осуществляются посредством поручений, упражнений, создания воспитывающей ситуации, КТД (коллективное творческое дело). Методы самовоспитания - методы, направленные на сознательное изменение человеком своей личности в соответствии с требованиями общества и личного плана развития. К данной группе методов относятся: самонаблюдение, самоанализ, самоприказ, самоотчет, самоодобрение (поощрение), самоосуждение (наказание). К самовоспитанию воспитатель ведет воспитанника путем осознания собственных действий через внешнюю оценку, затем - через формируемую самооценку и потребность ей соответствовать и далее - через деятельность по самовоспитанию и самоусовершенствованию. Методы стимулирования деятельности и поведения - пути побуждения воспитанников к улучшению своего поведения, развития у них положительной мотивации поведения. «Взрыв» - метод воспитания, сущность которого заключается в том, что конфликт с воспитанником доводится до последнего предела, когда единственной возможностью разрядить ситуацию является к.-л. резкая и неожиданная мера, способная «взорвать», преодолеть ложную позицию воспитанника. Успешное применение этого способа, введенного

А. С. Макаренко, возможно при безоговорочной поддержке коллектива, высоком мастерстве педагога и крайней осторожности, чтобы не причинить вреда воспитаннику. Метод естественных последствий - метод воспитания, заключающийся в том, что воспитаннику предлагается ликвидировать последствия проступка, причем предъявляемые требования для обеих сторон являются вполне очевидными и справедливыми (насорил - убери, сломал - почини и т. п.). Наказание - торможение негативных проявлений личности с помощью отрицательной оценки ее поступков, порождение чувства вины и раскаяния. Поощрение - стимулирование положительных проявлений личности с помощью высокой оценки ее поступков, порождение чувства удовольствия и радости от сознания признания усилий и стараний личности. Принуждение - педагогическое воздействие, основанное на активном проявлении воли воспитателя в отношении воспитанников, не обладающих достаточной сознательностью и игнорирующих нормы общественного поведения. К видам принуждения относятся: составление характеристики школьника, в которой преувеличиваются негативные черты учащегося и последствия его деятельности; запреты на желательные для воспитанника действия и поступки; побуждение к нежелаемому школьником поведению. Требование - педагогическое воздействие на сознание воспитанника с целью вызвать, стимулировать или затормозить отдельные виды его деятельности. Требование реализуются в личных отношениях педагогов и детей. Требование бывает непосредственным - прямым (приказ, запрет, указание) и косвенным (совет, просьба, намек, условие) - и опосредованным, выраженным через актив (инициативную группу) и общественное мнение. Методы формирования сознания - методы воспитания, направленные на формирование правильных понятий, оценок, суждений, мировоззрения. Анализ воспитывающих ситуаций - способ показа и анализа путей преодоления моральных противоречий, возникающих в тех или иных ситуациях и конфликтах, или создания самой ситуации, в которую включается воспитанник и ему необходимо реально сделать нравственный выбор и совершить соответствующие поступки. Беседа - вопросно-ответный способ привлечения воспитанников к обсуждению и анализу поступков и выработки нравственных оценок. Дискуссия - коллективное обсуждение к.-л. проблемы или круга вопросов с целью нахождения правильного ответа. В педагогическом процессе выступает одним из методов активного обучения. Тема дискуссии объявляется заранее. Обучаемым следует изучить соответствующую литературу, получить необходимую информацию. В ходе дискуссии каждый имеет право высказать свою точку зрения. Дискуссии формируют умения рассуждать, доказывать, формулировать проблему и т. п.

в педагогическом арсенале три основных метода воспитательного воздействия: метод убеждения, метод упражнения, метод оценки.

Метод убеждения выступает в виде следующего:

– суждение педагога (например: «Глупый неспособен быть свободным, потому что не умеет предвосхищать последствия»);

– аргументация педагога (например: «В транспорте мальчишкам лучше не садиться, ибо всегда найдутся те, кто слабее»);

– мнение, высказанное педагогом, сообщение о личном отношении и самочувствии (например: «Мне не нравится, когда люди опаздывают, это всегда сбивает ритм работы») и т.п.

Метод упражнения – это такого рода воздействие, которое обеспечивает реальные практические действия ребенка, воплощающие его внутреннее отношение, которое как бы материализует отношение, делая его видимым для другого.

В поступке соединяются внутреннее и внешнее отношение, но чтобы совершить поступок, ребенок должен владеть внешней формой. Метод упражнения содействует такому оснащению поведенческими умениями. Он реализуется следующим образом:

– примером педагога (например, учитель-мужчина встает при входе в классную комнату женщины);

– просьбой что-либо сделать, направленной в адрес ребенка (например: «Пожалуйста, отнеси диапроектор малышам»);

– просьбой что-либо переделать, изменив характер действия (например: «Я вас прошу вернуться и проверить, остался ли класс таким же чистым, каким он был до нашего прихода») и т.п.

Как видим, в работе с детьми учитель применяет различные приемы и методы воспитания, учитывает при этом уровень воспитанности детей, характер проявления ими своих индивидуальных особенностей, те педагогические ситуации, которые требуют принимать то или иное решение в интересах каждого учащегося и всего коллектива класса.

Многообразие и вариативный характер методов воспитания создают определенные трудности в их типологии и классификации. В то же время существует необходимость, исходя из специфики и особенностей их применения, выделить некоторые группы методов воспитания. В советской педагогике методы воспитания условно можно объединить в несколько групп:

методы убеждения;

методы упражнения,

методы стимулирования

методы самовоспитания.