4. Бейтараптану реакциясы: НзО^+ ОН' ->

5. Гидролиз: + Н20% H S +ОН'

6. Гидроксидтің еруі: 7 п(ОН)2+2НзО* ^ Z n 4 4Н2О

1 -3 реакцияларда су молекулалары протонды беріп -

қышқылдық жэне қосып алып - негіздіқ қасиет қѳрсетеді. 4,6

реакцияларды гидроксоний ионы - қышқылдық, гидроксид ион

негіздік қасиет білдіреді. Бұл теория бойынша негіздің құрамында гидроксид ионының болуы шарт емес, мысалы:

NH3 + Н" = N H / Аммиак протонды қосып алып, негіз екенін білдіреді, бірақ оның құрамында гидроксиді болмайды.

Қышқылдық жэне негіздік қасиеттер эр затта болуы ықтимал. Қышқыл деп айдар тагып жүрген затымыздың ѳзі протон қосып алып, негіздіқ қасиет білдіруі мүмкін, мысалы күкірт қышқылы;

H2SO4+H4 Нз504^

сульфатоний

Элеқтрондық теорияның элементтері органикалық химияны оқығанда қолданыс табады. Негіз - электрон жұбының доноры, қышқыл акцепторы болатын заттар. Айтылган теориялардың негізін меңгеру оқушылардың ой-ѳрісін кеңейтеді. Оның үстіне орта мектептерде химиялық білім берудің кейбір тұжырымдамаларында протолиттік теориямен оқушыларды жан-жақты таныстыру, қышқылдар мен негіздердің қасиеттерін осы теорияның тұрғысынан оқыту кѳзделген. Бұл теория оқушыларда ғылыми-материалистік козқарас қалыптасуына үлкен жэрдемін тигізеді.

Бақылау сұрақтары

1. Ерітінділер туралы алғашқы ұғым қашан жэне қалай беріледі?

0. 
   Элеқтролиттік диссоциациялану теориясын оқып үйренудің методикалық тэсілдерін сипаттаңыздар.
   

0. 
   Электролиттік диссоциациялану тақырыбын оқытуда жаңашыл мұғалім Н.П. Гузиктің дэріс-семинарлық жүйесінің ерекшеліктерін, тиімділігін негіздеп түсіндірініз.
   

0. 
   Иондық теориямен таныстыруда химиялық эксперименттің мэні қандай? Олардың түрлерін, қойылу эдістерін ойластырыңыздар.
   
1. 
   Иондық реақциялармен таныстыру, бекіту жэне қолдана білуге байланысты жаттығулардың түрлерін жэне мазмүнын анықтайтын қысқаша жазба жазыңыздар. Оны осы тарауда баяндалған, химиялық реакциялар тарауында берілген мэліметтермен салыстырыңыздар.
   

0. 
   Электролиттік диссоциациялану теориясының түрғысынан қышқылдар, негіздер жэне түздар туралы үғымның дамуын сипаттаңыздар.
   

0. 
   Гидролиз үғымы проблемалық эдіспен қалай түсіндіріледі?
   

17- тарау. ХИМ ИЯЛЫ Қ ЭЛЕМЕНТТЕРД1 Ж ӘНЕ ОЛАРДЫҢ ҚОСЫЛЫСТАРЫН ОҚЫТУ ә д іс те м е с і