- оқу орындарында толерантты әлеуметтік-мәдени орта қалыптастыру. ТжКБ арнайы оқу бағдарламаларының құрылымы. Ерекше білім берілуіне қажеттілігі бар адамдар үшін техникалық және кәсіптік білім берудің арнайы оқу бағдарламаларының құрылымы мыналарды қамтиды: 2) оқу жоспары; 3) оқу бағдарламасы. Білім алушылардың дайындық деңгейі. Білім алушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптарды айқындау базалық және кәсіптік құзыреттерді, сондай-ақ осы құзыреттерді қалыптастыру үшін базалық және кәсіптік модульдерді анықтауды көздейді.
Негізгі құзыреттер әлеуметтік жауапкершілік мәселелерін, жұмыс орнындағы басқа адамдармен қарым-қатынасты және таңдалған біліктілік бойынша тиімді жұмысты ұйымдастыруға қажетті басқа мәселелерді қамтиды.
Типтік оқу жоспарынан және арнайы оқу бағдарламаларындағы бағдарламалардан айырмашылығы:
жалпы білім беру пәндерін меңгермеген жағдайда (жалпы орта білім беруді толық меңгермеген);
базалық құзыреттерді қалыптастыру кезінде ерекше білім берілуіне қажеттілігі бар тұлғаларды дамытудағы шектеулі мүмкіндіктерді ескере отырып, бейімдеу пәндерін енгізу көзделеді;
орташа ақыл-ой кемістігі бар адамдар үшін белгілі бір біліктілік деңгейіндегі оқытудың қысқартылған мазмұны бойынша жекелеген модульдерді игеру көзделеді.
Бейімделу пәндеріне мыналар жатады: әлеуметтік-тұрмыстық бейімделу, әлеуметтік-экологиялық бейімделу, компьютерлік сауаттылық, әлеуметтік-кәсіптік бейімделу.
Бейімделу пәндерінің мазмұны аурудың дәрежесіне байланысты анықталады: жеңіл немесе орташа ақыл-ой кемістігі.
Кәсіби құзыреттер еңбек процесінің контекстіне байланысты қалыптасады және маман нақты кәсіби қызметте орындайтын кең және мұқият функциялар ретінде анықталады.
Кәсіби құзыреттерді қалыптастыру кезінде кәсіптік стандарттар, БТБА (Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы) және/немесе таңдалған біліктіліктер бойынша басқа да нормативтік құжаттар пайдаланылады.
Базалық құзыреттер базалық модульдердің тізбесін қалыптастырады (13-кесте).
Кесте 13. «...» мамандығы бойынша базалық құзыреттер мен модульдердің тізбесі
Кәсіби құзыреттер негізінде әрбір таңдалған біліктілік бойынша кәсіби модульдердің тізбесі айқындалады (14-кесте).
Кесте 14. «...» мамандығы бойынша кәсіби құзыреттер мен модульдердің тізбесі
Кәсіптік құзыреттер
|
Кәсіптік модульдер
|
Біліктілік «…»
|
КҚ …
|
КМ …
|
…
|
…
|
Біліктілік «…»
|
КҚ …
|
КМ …
|
…
|
…
|
Құзыреттер мен модульдердің тұжырымдамалары ұқсас құрылымға ие: алдымен нәтижеге жету үшін талап етілетін іс-әрекеттің сипаттамасы беріледі (етістік немесе бірнеше етістік); содан кейін әрекет объектісі сипатталады (зат есім немесе бірнеше зат есім); содан соң төменде іс-әрекеттің контексті/жағдайы сипатталады (іс-әрекеттің мақсаты, іс-әрекетке бағытталған тұлға және басқалар). Олар тек етістіктердің сипаттамасында ерекшеленеді:
компетенция етістігі – етістіктің белгісіз/бастапқы формасы. Белгісіз түрдегі етістіктер «не істеу керек?» деген сұраққа жауап береді. Мысалы: орындау, жүргізу, жобалау.
модуль етістігі – етістіктен айналған зат есім. Мысалдар: орындалу, жүргізілу, жобалану.
Оқу процесін ұйымдастыру кезінде:
базалық модульдер оқу курсының басында кәсіби модульдермен қатар игеріледі;
кәсіптік Модульдер БТБА-қа сәйкес белгілі бір разрядпен біліктілікке қол жеткізе отырып, қалыптасқан құзыреттердің күрделілігіне байланысты дәйекті түрде игеріледі.
«Тігінші» мамандығы бойынша орташа ақыл-ой кемістігі бар (2-разрядқа шығатын) және жеңіл ақыл-ой кемістігі бар (3-разрядқа шығатын) адамдарға арналған модульдерді меңгерудің шамамен бірізділігі 8-суретте көрсетілген.
Достарыңызбен бөлісу: |