1 Өңештің бөліктері және функциясы
жүктеу/скачать 57.88 Kb.
|
|
1)Өңештің бөліктері және функциясы Өңеш– адамның ас қорыту жүйесінің ауыз қуысы мен жұтқыншақты асқазанмен жалғастыратын бөлімі. Өңеш адамда түтік тәрізді, ұзындығы 25 см-дей, диаметрі 16 – 22 мм (созылғанда), қалыңдығы 3,5 – 5,6 мм. Өңеш мойын, көкірек, құрсақ бөлімдерінен тұрады. Оның қабырғасын ішкі – кілегейлі, ортаңғы – етті, сыртқы – көкірек және құрсақ бөліктерін сірлі қабық, мойын бөлігін адвентиция (қан тамырының сыртқы дәнекер қабығы) құрайды. Кілегейлі қабығында кілегей бөлетін альвеолалы түтікше бездер орналасады. Өңештің кілегейлі қабығын көп қабатты эпителий астарлайды. Бөлімдері: Мойын бөлімі. Ересектерде сақина тәрізді шеміршектен(С6)төстің мойындырық ойығына дейін(Th2)созылады.Оның ұзындығы шамамен 5–8 см.Кеуде бөлімі – төстің мойындырық ойығынан көкеттің өңештік тесігіне дейін созылады (Th10). Оның ұзындығы 15–18 см.Тәжірибелік тұрғыдан өңештің кеуде бөліміне төмендегідей топографияны қолданған жөн: Жоғарғы бөлік – қолқа доғасына дейін;. Ортаңғы бөлік –қолқа доғасына және кеңірдек бифуркациясына сәйкес келеді; Төменгі бөлік – кеңірдек бифуркациясынан көкеттің өңештіктесігіне дейін жетеді. Іш бөлімі.Оның ұзындығы 2,5–3 см,өңештің асқазанға өтетін жері,негізінен Th11- ге сәйкес келеді. Өңештің негізгі қызметі – тамақ пен сұйықтықты тамақтан асқазанға жеткізу. Өңеш шығаратын шырыш тағамды асқазанға тегіс сырғып кетуі үшін тегіс етеді. Өңештің ішкі қабырғалары тыныштықта бір-біріне мүлдем қарсы тұрады. Мұны шырышты қабат астында жатқан тамырлар жүйесі қамтамасыз етеді. Өңештің жоғарғы және төменгі жағында сфинктерлер (өңеш сфинктері) бар. Жұтылу әрекеті кезінде жоғарғы сфинктер салбырап, тамақ өңешке енуі мүмкін. Химия өңеш арқылы жоғарыдан төмен қарай еріксіз, толқын тәрізді бұлшықет жиырылуымен тасымалданады. Бұл перистальтикалық толқын деп аталатын сфинктердің төменгі бұлшықетіне жеткенде, ол рефлекторлы түрде ашылып, тамақ асқазанға жетеді. Жоғарғы сфинктер көмейдің құлыптау тетіктерімен бірге жұтылған кезде (аспирация) тамақ компоненттерінің немесе бөгде заттардың жұтылмауын қамтамасыз етеді. Төменгі сфинктердің арқасында асқазанның қышқыл құрамы өңешке қайтып келмейді. Әйтпесе, бұл өңештің ішкі қабатын зақымдауы мүмкін. Бұлшық еттердің өзара әрекеттесуіне байланысты жұтылу процесі де ауырлық күшіне қарсы белгілі бір деңгейде жұмыс істейді. жүктеу/скачать 57.88 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|