6D072900 – «ҚҰрылыс» мамандығы бойынша докторантураға түсуге арналған емтихан бағдарламасы және тапсырмасы

Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті

БЕКІТЕМІН:

ОжӘЖ бойынша проректор

____________Егоров В.В.

«____» __________2014ж.

Құрастырушылар:

ҚжТКШ каф.т.ғ.д., профессор

Жакулин А.С.

ҚжТКШ каф.т.ғ.к., профессор

Оразалы Е.Е.

6D072900 – «ҚҰРЫЛЫС» мамандығы бойынша докторантураға кіріспе емтихан пәндерінің тізімі

№	Пән атауы	Тест тапсырмалар саны
1.	Құрылыс нысандарын жобалау теориясы	21
2.	Ғылыми зерттеу негіздері, эксперименталдық зерттеу әдістемесі	21
3.	Құрылыстың геотехникалық мәселелері	21
4.	Құрылыс құрылымдары есептелуiнiң сандық әдiстерi	20

Мамандық бойынша емтихан бағалары

1. 
   «Құрылыс нысандарын жобалау теориясы» пәні бойынша кіріспе емтихан бағдарламасы.
   

1. Топырақтар, негіздер мен іргетастар, жер асты ғимараттар туралы жалпы мәніметтер. “Топырақтар механикасы” және “Негіздер мен іргетастар, жер асты ғимараттары” пәндері бойынша тусінік.

2. Үймереттер мен ғимараттардың негіздерімен іргетастарын жобалау үшін топырақтар механикасының мағынасы.

3. Топырақтар механикасы мен іргетастар құрылысының қалыптасуы мен дамуының тарихи шолуы, оларда Қазақстан Ғылымдарың орны мен үлесі.

4. Құрылысты индустрияландыру, жылдатдату, арзандату және сапасын жақсарту мақсатымен топырақтар механикасы мен іргетас құрылысының жетістіктерін пайдалану. Іргетас құрылысындағы ғылыми-техникалық даму.

5. Топырақтар механикасының міндеті және оларды шешу әдістері. Топырақтар механикасының инженерлік геология, гидрогеология, топырақ басқару және тағы іргетас құрылысымен басқада құрылыс пәндерімен байланысы.

6. Тұтас ортасы механикасының басқа бөлімдерінің арасындағы топырақтар механикасының орны; теориялық механикасының, серпімділік, иілімділік, аққыштық теорияларының шешімдерін пайдалану.

7. Топырақтар құрамы: қатты минералды бөлшектер (өлшемдері, минералогиялық құрамы, қасиеттері), газдарауа (қысылған, атмосферамен қатынасты). Органикалық заттар.

8. Топырақтардың ішкі байланыстары, құрылымы. Топрақтардың уатылған дисперсия дене ретіндегі ерекшелігі.

9. Зертханада анықталатын негізгі физикалық сипаттамалары: меншікті және көлемдік салтақтары, таразы дытқылдығы, аққыштық пен ыргалу шектері.

10. Есептеумен анықталатын сипаттамалары және топырақтардың таптастырғыш көрсеткіштері. Заттық құрамы (түйір, суға шылыққандығы, газ ұстауы, органикалық заттар ұстауы);иілімділік саны және саз-балшықты топырақтардың салыстырмалы консистенциясы.

11. Таптастырғыш қөрсеткіштері бойынша топырақтардың құрылыс қасиеттерін алдын ала бағалау.

12. Сілемде топырақтардың жұмыс шарттары жәңе айрым улгілерде олардың беріктілік және пішін өзгерту қасиеттерін анықтау мүмкіншіліғі.

13. Топырақтар мезаникасының негізгі заңдылықтарытығыздану заңы, ламинарлық сүзілу заңы, беріктік шарты, сызықтық пішін өзгерту принципі ретінде топырақтар ерекшеліктерін және сыртқы әсерлерден олардың қасиеттері өзгеру шарттарын есепкеалуға мүмкіншілік беретін тұтас ортасы механикасы заңдары мен теңдеулеріне қосымша байланыстылықтар.

14. Физикалық түсініктер. Дымқылдық, қысым және кеуектілік коэффициенті арасындағы байланыстылық.

15. Сығылушылық және салыстырмалы сығылушылық коэффициенттері. Тығыздау заңы. Компрессиондық байланыстылықтың жалпы жағдайы. Бүйір қысым коэффициенті. Зертханалық жағдайларда топырақтардың сығылушылығын анықтау.

16. Сузу заңы. Саз-балшықты топырақтардағы бастапқы градиент. Тығыздығ бар суға шылыққан топырақтарда нәтижелі және бейтарап қысымды анықтау.

17. Тура кесуде шөгуге топырақтардың шекті кедергісі. Кулон заңы. Шөккенде шекті кернеулер диаграммаларының әртүрлі жағдайлары, кернеулер шеңберлері. Сусымалы және байланысты топырақтардың тепе-теңдік теңдеулері.

18. Тура кесуде, жай және үш өсті қысуда жылжуға сынаулар. Сынау мәліметтері бойынша жылжу сыпаттамаларын анықтау. Жылжу сыпаттамасын зертханада анықтау әдістері. (шар тәрізді штамп пенетрация және басқалар).

19. Бытырайтын дене сияқты топырақтардың пішін өзгерушілігі. Пішін өзгеруі мен кернеулер арасындағы байланыстлықтың жалпы жағдайы.

20. Штамптар мен прессиометрлермен статикалық жүкпен сынау мәліметтері бойынша қысылуға қабілеттілік сипаттамасын анықтау.

21. Жүктеменің әртүрлі ережелерінде негіздер топырақтарының жұмыс шарттары. Жүктеудің әртурлі жағдайлары үшін қысымнан отыру байланыстылығының графиктері (тәжірибе мәліметтері бойынша).

2. 
   «Ғылыми зерттеу негіздері, эксперименталдық зерттеу әдістемесі» пәні бойынша кіріспе емтихан бағдарламасы.
   

22. Топырақтарда кернеулер таралу теориясының негізгі ережелері. Ұзындық-пішін өзгертетін денелердің теориясы бойынша тығыздау фазасында топырақтарда кернеулер анықтау.

23. Жартылай кеңістіктің беті мен ішіне түсірілген жергілікті біркелкі бөлінген шоғырланған күш әсерінен топырақтардағы кернеулердің үлестіруі (қатал матаметикалық және жуық шешімдер).

24. Жазық есеп жағдайында топырақтардағы кернеулердің үлестіруі. Тілім тәрізді күштерде топырақтағы бас кернеулер.

25. Кернеулер эпюралары және бірдей кернеулердің сызықтары. Қатты негіздегі қалыңдығы шектелген қабатта кернеулер таралуы.

26. Топырақта өз салмағынаң кернеу-табиғи қысым-бертекті, қабатты негіздерде және жер астының супары болғанда.

27. Қаралатын нүктеде және топырақтың барлық жүктелген сілемінде шекті тепеөтуңдік шарттары.

28. Топыраққа сынды қысым. Бастапқы (шеткі) және шекті (жүктеудің осы шарты үшін) қысымдар. Пузыревский-Фрелихтың формулалары және әрекеттегі ҚМЕ бойынша бастапқы сынды қысымды анықтау.

29. Шекті қысымды анықтау әдістері: қатал математикалық (шекті жағыдайдағы топырақтардың тепе-теңдік дифференциальды теңдеуін жету негізінде) және жуық әдістер ( жылжытудын алдын ала қабылданған бетері бойынша).

30. Үйнділер мен ойталардың, көшкіндерде топырақ сілемдері құламаларының тұрақтылығын бағалауға шекті кернеулі күй теориясын қолдану. Қоршауға топырақтардың белсенді және пассив қысымы (математикалық қатал және жуық шешімдер).

31. Топырақтардың пішінін өзгерту түрлері және оларға себепші болатын физикалық сылтаулар. Топырақтардың серпінді пішін өзгертуі және олардың қатаң және жалпы серпінді пішін өзгерту әдістерімен анықтау.

32. Тығыздаудың пішін өзгеруі. Топрақтардың фильтрациялық консолидация теориясының дифференциальдық теңдеуі. Олардың құрылымы, арынның бастапқы градиенті және компоненттердің пішін өзгертушілігі топырақтардың пішіні өзгеруіне әсері.

33. Біртекті және топырақтардың қатпарлы қабаттарында элементар қосу әдісі бойынша және Н. А. Цытовичтің топырақтың балама қабаты әдісімен ірге тастардың отыруын есептеу. Уақытпен іргетастардың отыруының басылу қисық сызығын жасау.

34. Іргетастардың есепті отыруларын нақтылармен салыстыру (тікелеі бақылау мәліметтер бойынша). Практикалық қорытындылар.

35. Топырақтардағы реологиялық үрдістер туралы негізгі түсініктер. Кернеулер релаксациясы және топырақтардың ұзақ беріктігі. Саз балшықты топырақтардың екінші консолидациясы.

36. Іргетастардың толық отыру есебінің жеке әдістерінің қолдану шектері туралы және олардың уақыт бойынша өту жылдамдығы.

37. Таяз және терең салынатын іргетастардың түрлері. Олардың атқаратын міндеті және оларға қойылатын талаптар.

38. Құрылыс жерінің инженерлік-геологиялық жағдайларының және негіздер топырақтары қасиеттерінің іргетастары түрін таңдауға әсер етуі.

39. Құрылыс орнын және негіз түрін тақдау үшін қажет инженерлікөгеологиялық іздеулер материалдары. Негіздер топырақтарының қасиеттерін бағалау үшін зертханалық және далалық сынауларын пайдалану. Шекті жағдайлары бойынша негіздерді жобалаудық негізгі рержелері. Негіздердің шекті жағдайларының түрлері.

40. Негіздердің, іргетастардың, ғимараттардың шеқті қысымдары мен шекті пішін өзгертуі. Негіздердің беріктіғі (көтергіш қабілеттіліғі) шарттарынан іргетастарға шекті қысымдарды анықтау. Үймереттер мен ғимараттардың шекті пішін өзгерту шартынан негіздер пішін өзгертулерінің шекті шамаларын анықтау.

41. Үймереттер мен ғимараттрадың пішінін өзгерту түрлері. Үймереттер мен ғимараттарды олардың қаттылығы мен біркелкі емес отыруға сезімталдығына байланысты бөлінуі.

42. Мөлшерлік және есеп күштерін және негіздерді шекті жағдайлары бойынша жобалағанда олардың үйлесуін таңдау.

3. 
   «Құрылыстың геотехникалық мәселелері» пәні бойынша кіріспе емтихан бағдарламасы.
   

43. Геологиялық жағдайларға, топырақтардың маусымды қатуына, ғимараттардың қуралымдық және пайдалану ерекшеліктеріне байланысты іргетастарды салудың ең аз тереңдігін анықтау.

44. Орталық, оталықтан тыс, көлденең күштер және олардың тіркестерінің әсерінде іргетастар өлшемдерін алдын ала таңдап алу.

45. Іргетастардың түрлері мен құралымдары (қабырғалар, ұстындар және үй-асты бөлмелерінің құрама бетон және темір-бетон іргетастары, тұтас құймалы таспалы іргетастар, жаппай тақталар). Іргетастардың әртүрлі типтерін құрастырмалаудың негізгі принциптері.

46. Анкерлі іргетастар. Оларды есептеу және құралымдау ерекшеліктері.

47. Сығылатын негізде құралым ретінде икемді іргетастарды есептеудің негізгі алғы шарттары. Сығылатын негіздердің негізгі есеп болжамдары мен үлгілері. Оларды қолдану шегі.

48. Жергілікті серпінді негізде арқалықтар мен тақталар ретінде іргетастарды есептеудің негізгі ережелері.

49. Сызықты-пішінін өзгерткен жартылай кеңістікте арқалық пен тақталар ретінде іргетастарды есептеудің негізгі ережелері (Горбунов-Посадов, Жемочкин және басқалардың шешімдері ).

50. Қалыңдығы шектелген топырақтардың сығылатын қабатында іргетастарды есептеу.

51. Терең салынатын іргетастардың қолдану шарттары мен жіктеуі: қадалар, қабық-қадалар, жұқа қабырғалы қабықтар, түсірме құдықтар, кессондардың.

52. Құралымдар түрлері және қадалар, қадалар ростверктері мен қадалы іргетастардың кіріктелуі. Әр түрлі қадалар мен қадалы іргетастар қолдану шарттары.

53. Қадалар айналасындағы топырақтардың пішіні өзгеруі, олардын түрлері, шамалары және қадаларды батырудың әртүрілі тәсілдерінде уақытпен дамуы.

54. Қада-тірелер және аспалы қадалардың жұмыс шарттары. Материал беріктігі мен топырақ беріктігі бойынша олардын жүк көтеретін қабылетін анықтау.

55. Топырақтың беріктік шартынан жалғызданған, қысылған аспалы қаданың жүк көтеретін қабілеттілігін анықтау тәсілдері: теориялық формулалармен; сыналатын статикалық күшпен сынаулар нәтижелері бойынша; эмпиризмдік формула бойынша (бүйір беті бойынша үйкеліске топрақтардың кедергісі және қада ұшы асты қысымның орташа кедергісі бойынша).

56. Биік және аласа қадалық ростверктерде қадалар жұмысының шарты.

57. Биік ростверкі бар қадалы іргетастарды есептеудің негізгі принциптері.

58. Аласа ростверкі бар қадалы іргетастарды есептеу. Жеке қадалар тобының және күштердің орталық және ортадан тыс әсерінде біріккен қадалардың жұмыс шарттары.

59. Аласа ростверкі бар қадалы іргетастарды жобалау жүйелілігі.

60. Көлденеқ күштерге қадалардың кедерргісі. Тағанды қадалар.

61. Қабық-қадалар, жұқа қабырғалы темірөбетон қабықтар, бұрғы тіректер, түсірме құдықтар мен кессондар терең салынған іргетастар ретінде жұмыс жағдайлары мен ерекшеліктері және олардың негіздерінің шекті жағдайлары. Олардың көтеру қабілеттілігін материалдың беріқтігі мен пішін өзгерту және негіздер топырақтарының жағдайларына байланысты анықтау.

62. Қабық-қада және жұқа қабырғалы темір-бетон қабықтар. Олардың құралымы, есебі, жұмыс өндіресі.

63. Колонкалы бұрғылаумен балшықты ерітінде астына салынатын үлкен жүк көтергіштікті бұрғы тіректер. Құралымы және жұмыс өндерісінің ерекшеліктері.

4. 
   «Құрылыс құрылымдары есептелуiнiң сандық әдiстерi» пәні бойынша кіріспе емтихан бағдарламасы.
   

64. Құрама түсірме құдықтар. Құралымдары және құрама түсірме құдықтарды тиксотропты қағанақпен тырғызу.

65. Шомбал түсірмелі құдықтар мен кессондар туралы жалпы түсінік.

66. Құрылыс күштерінен түсіру кезінде терең салынатын іргетастардың есебі.

67.Табиғи негіздерде әлсіз топырақтарды ауыстыру. Құмдақ және қиыршық тасты тұғырықтар орнату, шпунтталған қоршаулардағы тұғырықтар.

68. Негіздер топырақтарының жұмыс жағдайларын жақсарту. Шпунтты қоршаулар және іргестастар қасына бүйірлі жүктеме жасау.

69. Негіздер топырақтарын жақсартудың механикалық әдістері. Шпунтты қоршаулар және іргетастар қасында бүйір жүктеме жасау.

70. Нашар топырақтарды бекіту әдістері: химиялық, электр-химиялық, термиялық. Өсы әдістерді пайдаланғанда топырақтарда пайда болатын үрдістер.

71. Негіздерді жақсарту әдістерін жасаудық ең жаңа бағыттары.

72. Топыраққа динамикалық әсер етуі туралы жалпы мағлұматтар. Динамикалық күштерді қозгайтын себептер.

73. Динамикалық күштері бар машина астындағы іргетастар. Динамикалық күштері бар машиналардың жіктеуі ( периодтық және периодтық емес әрекетті машиналар).

74. Периотық және периоттық емес әрекеттегі машиналар астына шомбал іргетастарды есептеу және құралымдастырудың негізгі принциптері.

75. Құрылымді-тұрақты емес топырақтардағы іргетастар: лайлы, шым тезектелген, бөртпелі, таспалы саз балшықтарда, сары топырақтарда және мәңгі қатып қалғандарда.

76. Лайлардың, шым тезектелген, бөртпелі топырақтардың және таспалы саз балшықтардың негізгі физикалық және механикалық қасиеттері. Осындай топырақтарда іргетастар жобалаудың ерекшеліктері.

77. Сары топырақты жерлер, олардың қасиеттері және ғимараттар негізі ретінде пайдалануы. Сары топырақтардың отыру қалыңдығын бағалау. Осы топырақтарда іргетастарды тұрғызу және құралымдастыру ерекшеліктері.

78. Біркелкі сығылмайтын топырақтары бар құрылыс аланшаларындағы іргетастар.Осы учаскелерде негіздерді дайындау, іргетастарды және ғимараттардың жерүсті бөлігін орнату бойынша жобалаудың және жұмыстар өндірісі шарттарының негізгі принциптері.

79. Жер сілкінетін аймақтардағы іргетастар. Ғимараттарға сейсмикалық әсерлер. Сейсмикалық күштерді және динамикалық коэффициентерді анықтау. Жер сілкінетін аймақтарда ғимараттард тұрғызғанда жобалаудың және негіздер таңдау мен іргетастарды құралымдау ерекшеліктерінің негізгі ережелері.

80. Қазаншұңқырлар жобалау. Қазаншұнқырлар қабырғаларының тұрақтылығын қамтамасыз ету (табиғи құламалар, бекітулер, шпунтты қабырғалар).

81. Қатар орналасқан үймереттер мен ғимараттардың бүтіндігін сақтау бойынша шаралар.

82. Жер астындағы сулардың басуынан қазаншұңқырларды қорғау (суды төмендету фильтрацияға қарсы бүркеулер).

83. Құрылыс жұмыстарын өндіргенде қоршаған ортаны.

Әдебиет:

1. Цытович Н.А. Механика грунтов. М: СИ 1963, 1983

2. Терцаги К. Теория механики грунтов. М: СИ 1961

3. Флорин В.А. Основания механика грунтов. М: СИ 1959, 1961

4. Далматов Б.И. Механика грунтов, основания и фундаменты. М: СИ 1981

5. Байтасов Т.И., Оразалы Е.Е., Жакулин А.С. Геотехника, Алматы, 2011

6. ОиФ и ПС. Справочник проектировщика. М: СИ 1985
«Құрылыс және тұрғын – коммуналды шаруашылығы» кафедрасының мәжілісінде талқыланды

Хаттама № _______ «____»______________20___ ж.