Қазақ Ұлт-азаттық ҚОЗҒалысы
жүктеу/скачать 3.86 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 27 маусым.
- 29 маусым.
- Маусымның соңғы шені.
- Маусымның соңы.
- Шілденің бас шені.
- Шілденің соңы.
- Осы күні
- Тамыздың бас шені.
- 15 - -23 тамыз.
- Тамыздың орта шені.
23 маусым. Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» үкіметі мен орталық үкімет: «Бейбітшілік бітімінің» рухына сай, АқыметАхметжан Қасыми мен, Рақымжан Сабырхажиевті және, Уаң зың шанды:дарды Манас өзенінің бойындағы алғы шепке барып, екі жақжағытың әскери бөлімдерін кері шегіндіру жұмысын орналастыруға атқаруға, яғни, :ұлттық армияны – Манас өзенінің басындағы Шыхизыға, шегіндіруге, ГоминдаңГоминдаңның жаңа 46-двизиядивизиясы 1-полкітынің 1-баталионбатальонын – Манас қалашығының сыртындағы тексеру пунктынапунктіне шегіндіруді жүзеге асыруғаге жіберді. Сондай-ақ: Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» ұлттық армиясы бас қолбасшысының орынбасары Зұонұн Тайыпоев пен сол жердегі ГоминдаңГоминдаң армиясының полк командирі Ме жың хаңға: бастаған бірлескен әскери бақылау группасын тобын құрып, екі жақжағытың әскери бөлімдерін шегіндіру қызметін бақылауға ұйымдастыруға жауапты болуды етіп тағайынұйғардады. 25 маусым. Алтай аймағы аудандық үкіметі:тер дін мәселесіне қатысты істер –ді басқарғанда аудандық діни істер бөлімі белгілеген молдалардың қатысуыменнастыруды шешуге нұсқау өабылдады. белгіледі. 26 маусым. ГоминдаңГоминдаң үкіметі – ЖКП мен қол қойған «Ссоғысты тоқтату келісімін» және Ссаяси кеңес келісімінен ашықтан-ашық жыртып бас тастапртты, ЖКП -ның қарамағындағы басшылығындағы ортОрта жазық азат районына өлкесін зор көлемді қауысыра қоршап ,шабуыл жасады. Бұл Сөйтіп ел көлемінде ішінде азаматтық ішкі соғыс бұрқ ете түсті. 27 маусым. Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» үкіметі Үш аймақҮш аймақ – «Үш аймақ» егін- -мал шаруашылық банкіесін құруды ұйғарды. Осы күні Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» үкіметінің жора лармүшелерінің мәжілісі № №324- қаулы-қаулы қабылдап, мыналарды бекітті:
28 маусым. Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» үкіметінің орган газетыгазеті – Іле уәли мекемесінің орган газетыгазеті» недеп өзгертілгеннен кейін, оның ұйғыр тіліндегі басылымы – шасы «Төңкерістік ШығысТөңкерістік Шығыс түркістанТүркістан газетыгазеті», қазақ тіліндегі басылымышасы – «Төңкеріс таңы», қытайшақытайшасы – «Демократия газетыгазеті», маңғолмонғолшасы – «Халық газетыгазеті», орысшасы – «Халықтың бағдар газетыгазеті» деп ген аттарға өзгертілді. 29 маусым. Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» жақжағытан беітілген қатынасқан өлкелікӨлкелік үкіметің жора лармүшелеріы Үрімжіге барды. 30 маусым. ЖКП орталық комитеті оңтүстік бюросының Жұңчиңде шығатын орган газетыгазеті – «Шинхуа «Шинхуа» газетыгазеті» Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» келіс сөзкеліссөз уәкілдері мен Жаң жыжұңЖаң жы жұң қол қойған «Оорталық үкіметі уәкілдері мен Шынжаң көтеріліс туылған өңірлеріндегі халық уәкілдерінің қарулы қақтығысты бейбіт тәсілжолмен шешу жөніндегі бітімініңн» толығын қ мәтінін басты. Осы күні АқыметАхметжан Қасымидың ортаға қоюымен, өлкелікӨлкелік бірлескен үкіметіңің жора лармүшелер мәжілісі – АбдікерімӘбдікәрімқан Мақсұмды Қашқар аймағының уәлиі етіп тағайындады. Осы күні Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» жақғы Ұйғыр, қазақ, орыс, татар, маңғолмонғол жазушылары мен тілшілерінің әңгіме мәжілісінкеңесін ашып, жазушылар мен, тілшілердің қоғамдық ұйымдарын құруға дайындыққйымдастыру комисиякомиссиясын құруды, Алқам Ақтамды – меңгеруші етіп тағайындауды ұйғарды. Маусымның соңғы шені. Шынжаң кКомунизмшілер оОдағына1 ( Ли таи иұи2 мен Чын ши хуа)алар3 Үрімжіге келген хХалық төңкерістік партиясының төрағасы АбдыкерімӘбдікәрім Аббасовпен қарым-қатынас байланыс жасады. Маусымның соңы. ӨлкелікӨлкелік бірлескен үкімет төрағасының орынбасары АқыметАхметжан Қасыми Тарбағатай аймағына № 5- бұйрық-бұйрық түсірді.ты жолдады Мазмұны мынадай: Жапон шапқыншыларына қарсы соғыс кезінде шығыс солтүстік ЖұңгоЖүңгодан Кеңес одағыКеңес Одағы арқылы тТарбағатай аймағына келіп қоныстанған қытай бұқарасықытай бұқарасынан ішкі өлкеге – мекендеріне кеткісі келетіндерін Үрімжіге тез жеткізу керек. Ол үшін, газетте жалпы ұқтыру хабарландыру жариялаңыздашығарып, сіздер оларды дереу Үрімжіге жеткізіңіздер, жолдағы қауіпсіздігіне және барлық қаражатына әр қайсыәрбір аудандық үкіметі жауап береді»пты болады. ІІІ. Шынжай өлкелікӨлкелік бірлескен үкіметінің құрылуы және мен ыдырауы (1946 жыл шілде – 1947 жыл тамыз) 1946 жыл. Шілде – желтоқсан.
Осы күні Жаң жыжұңЖаң жы жұң Үрімжі қаласында ашылған 30 мыңға ның үстінде адам қатынасқан бейбітшілікті тойлау жиналысында «Құлжа оқиғасының» бейбіт жолмен шешіуі лгендігі жөнінде «бБүкіл өлкелікөлкелік бауырластарға хат» деген тақырыпта сөз сөйледі. Ол өз сөзінде былай деді: «Шынжаңның жаппай, мәңгілік бейбітшілігін қамтамасыздандыру үшін, «ЖұңгоҚытайЖүңго мен Кеңес одағыКеңес Одағының татулығын арттыруымыз жағысартып, Кеңес одағыКеңес Одағына қарсы сөздер мен пікір мен істерге,-әрекетке әсте жол бермеуіміз керек, мемлекеттің тұтастығын қорғау үшін, мемлекетті бөлшектейтін сөздер пікір мен іс-істерге де әсте жол бермеуіміз керек. Демократиялық саясаттиды іске асыру үшін демократиялық саясатқаиға қайшы пікір мен іс-істерді сөздер мен істерді барлықбәріміз адам әшкерелеп, у және тексеріп отыруымызтеу керек. Ұлттар Ұлттардың ынтымағын қүшейту үшін ұлт арасына іріткі салатын, ұлттық ала ауыздықты тудыратын, тіпті ұлттардың өшпенділігін қоздыратын пікір мен іс-істерді бәріміз әшкерелеп, тексеріп отыруымыз керек» сөздер мен істерді барлық адам әшкерелеу және тектеу керек. Осы күні мәнсапқа отырыпқызметке тағайындалып, серт беру салтына қатынасқан Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» пен өлкелікӨлкелік үкімет жорасы мүшесі әрі төрағаның орынбасары АқыметАхметжан қатарлы 8 кісі: «Ббүкіл Шынжаңдағы әр ұлт халқына үндеу хатын» жариялады. Хатта былай делінген: «Келісім бойынша құрылған жаңа өлкелікӨлкелік үкімет ұйымы мен екі жақжағы қол қойған « Бейбітшілік бітімі» 20- маусымда жұртқа толық жарияланды. Осы келісім бойынша биыл 28- маусым да біз: Іле, Тарбағатай, Алтай аймақтарында құрылған «Шығыс түркістанТүркістан республикасының» үкіметі өзінің тарихи борышын орындап болды. Ол Үш аймақҮш аймақ үш аймақ – өлкелікӨлкелік бірлескен үкіметке тікелей қарайды деп жарияладық. Екі жақжағы қол қойған «Бейбітшілік бітімі» бойынша, бүкіл өлкедегі халқы лық өлкемізде – бұрын болып көрмеген ең үлкен ұқыққұқыққа ие болды. Бүкіл өлке көлемінде – азаттық, теңдік, еркіндік, демократия негізінде, тұтастық пен бейбітшілік негізге астыорнады». 2 шілде. Іле уәли мекемесінің орган газеті – «Төңкерістік шығысТөңкерістік Шығыс түркістанТүркістан газеті»: «Шығыс түркістанТүркістан республикасының таратылуы жөнінде екі ауыз сөз» деген тақырыпта мақала жариялап, онда былай деп атап көрсетті: «Бүгіннен бастап «Шығыс түркістанТүркістан республикасы» үкіметі таратылды, Іле, Тарбағатай, Алтай аймақтарын – өлкелікӨлкелік үкімет төте басқаратын болды. Үш аймақҮш аймақҮш аймақтағы органдармекемелер мен, ұйымдар қызмет орнында берік тұруы қалып, тапсыру - -өткізіп алу жұмыстарын мұқият жақсы істеуі атұаруы керек. 4 шілде. Алтай аймақтық уәли мекемесі – Көктоғай ауданының Қу үй деген жерінде мәжіліс ашты. Мәжілісте: Алтай уәли мекемесіндегі басшыларындың ынтымағы мәселесі мен төңкеріс барысында жарыққа шыққан дау-шарларды шешу мәселесі қаралдыатын болған еді. Ал мМәжілісте: алдымен 1945 жылы 6 қыркүйекте Сарысүмбе азат болудың етілудің алдындағы туылған істер мәселелер түгелдей қарасузастырылмайды – деп мақұлдандыкелісілді. Үкіметтің бекітуінсіз шекарадан өтіп, сауда жасағандардың мал-мүлкінік дүниесін түгел мұсадрлау, өзін және қатаң жазалау сияқты деген сияқты 8 түрлі белгілеме ереже мақұлданды. Алайда, Оспан ІсләмИсламұлы: Кеңес одағыКеңес Одағының Көктоғайдағы кеншілерін қарулы күшпен айдап қуып шығуды мәселесін алға қойды. ДәлелқанДәлелхан Сүгірбаев: « Кеңес одағыКеңес Одағы мен МаңғолМонғолия Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» үкіметімен пен дос болды, олар қыруар көмек берді. Оларға қарулы күш көрсету дұрыс болмайды емес», – деп есептеді. Сонымен екі жақжағытың пікір қайшылығы асқынып кетіп, мәжіліс көздеген мақсатқынаа жете алмады. Осы күні Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» ақша айналымы мекемесінің уәкілі – Құсайын Таранов пен және өлкелікӨлкелік сауда банкіесінің бас директоры – Ло жы ми, өлкелікӨлкелік қазына меңгермесіҚазына меңгермесініңбасқармасының уәкілі – Яң жұң шяңдар Үрімжіде тұңғыш рет кеңес өткізі:п, Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» пен Жеті аймақтың1 ақша айналымын бірлікке келтірудің алғашқы жобасын жасады. Оның негізгі мазмұны мынадай: (1)1. Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақтың» бір юаньдық ақшасын өлкенің бір юаньдық ақшасына айырбастауға болады. Бұрынғы Үш аймақҮш аймақ»Үш аймақ» мемлекет банкіесінің таңбасы басылған өлкелікӨлкелік ақша асы Үш аймақҮш аймақ – «Үш аймақ» ақшасы ретінде басқарылады. (2)2. 46 жылдыңы 1- шілдесіненден бастап, Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» өңіріндегі банкіелер түгел өлкелікӨлкелік сауда банкеісінің бөлімше құрылымына өзгертіледі, әрі олар жаңа есеп жасайды. (3)3. ӨлкелікӨлкелік үкімет: өлкелікӨлкелік сауда банкіесінің бас директорына селбесіп, Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақтағы» банке істерін басқаруға бір көмекші жіберетін болдыді. (4)4. Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақтың» ақшасын жинап алу үшін 200 миллион юань жаңа ақша таратылады.
Бас қолбасшы: – Ысқақбек МононовМөнөнов. Бас қолбасшының орынбасарлары – : ДәлелқанДәлелхан Сүгірбаев пен , Зұонұн Тайыипов. Бас қолбасшыныіның саяси орынбасары: – Әбдірейымжан Қасенов. Штаб бастығы – : У.М.Муралов. Штаб бастығының орынбасары –: Мамин Иминов. Артқы шеп бөлімінің меңгерушісі: – Расулов Пақыриден қожа. Артқы шеп меңгермесініңбасқармасының орынбасары –: Сыдық Жамалдын. Саяси бөлім меңгерушісі: – Тоқты Ыбырайымов1 Саяси бөлім меңгерушісінің орынбасары –: Разиев ДамоллаДаомолла. Әскери сот мекемесінің бастығы: – Қайнам. Әскери прокуротураның прокуроры –: Абдығұпыр Сабыражы. Бас штабқа қарасты бөлімдер: Шиху 1-жаяу әскер полкі (полк командирі – Марғұп Ысқақов, саяси комиссары – Айтуарлов Алым) – Шихуда тұрады. Құлжа 2-жаяу әскер полкі (командирі – Қайымбек қожа, саяси комиссары – Қайым Сабыражы) – Құлжада тұрады. Тарбағатай 3-жаяу әскер полкі (командиріы – Абылақан Махмудов, саяси комиссары – Балқаш БафинБапин) – Шауешекте тұрады. Текес 1-атты әскер полкі (командирыкомандирі – Сопахун СовровСәуров, саяси комиссары – Құрбанов) – Сүйдің мен, Күрелерде тұрады. Қобық 2-атты әскер полкіы (полк командирыі – Нүсіпқан Көнбаев, саяси комисары комиссары – Жағда Бабалықов) – Қобықта тұрады. Алтай 3-атты әскер полкі (полк командирі – ы Бәділқан Сүгірбаев, саяси комиссары – Юспжан Ясынов) – Сарысүмбеде тұрады. Зеңбірекшілер баталионбатальоны (баталионбатальон командирыкомандирі – Асқат Таийев, саяси комиссары – Мұсаев) – Баяндайда тұрады. Әскери мектеп (мектеп бастығы – Плохов, саяси комиссары Нұрсадыров) – Баяндайда тұрады. 13 шілде. Іле аймақтық уәли мекемесінің орган газеті – «Төңкерістіетікң Шығыс түркістанТүркістан газеті» бұрынғы Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» үкіметі жора лармүшелері мәжілісі інің жариялаған «Бүкіл халыққа хаты» басылып, жарияланды. Онда халықты халықты: «Бейбітшілік бітімінде» белгіленген ұқыққұқықтарын толық пайдаланып, алдағы жерде жүргізілетін сайлауда халықтың қамын ойлайтын, бақытты тұрмысқа кенелу үшін оның жеке мүддесін және өмірін халық үшін құрбан ете алатын, басшылық ету ұйымдастыру-басқару қабілеті барадамды ғана үздіктерді сайлауға, нағыз теңдік негізіндегі ұлттар ынтымағын бекемдеу үшіннығайтуға құлшынуға құлшынуға – үндеді. 16 шілде. Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақтың» почта – телеграф уәкілі Мәлік Үрімжіге келіп, өлкелікӨлкелік почта мекемесімен және телеграф мекемесімен Іле, Тарбағатай, Алтай аймақтарының арасындағы байланысы, қарастылығы және міндетқызметті тапсыру және– алу істері жөнінде кеңесті, шілде, тамыз, қыркүйек айларының почта – телеграф қаражатын беруді талап етті. Осы күні АқыметАхметжан Қасыми Үрімжіде ұйғыр бұқарасы қатынасқан жиналыста: «Ббейбітшілік бітімі және біздің көз алдыдағы қазіргі міндеттеріміз» деген тақырыпта сөз сөйледі. Ол былай деді: «Біздің қозғалысымыз – ұлт азаттық қозғалыс, ы, атап айтқанда, бір ұлттың екінші нді бір ұлтқа үстемдік етуіне қарсы тұру қозғалысы – болып табылады. Бұл қозғалыстың мақсаты басқа ұлттармен бірге тіршілік ету, бірге өркендеу ұқығықұқығына қол жеткізу. Сондықтан біздің бүгінгі төңкерісіміз ұлт азаттық төңкеріс болып табылады». Осы күні Жаң жыжұңЖаң жы жұң: Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» пен Жеті аймақтың ақша айналымын бірлікке келтіру мәселесі жөнінде мынадай нұсқау берді: (1)1. ӨлкелікӨлкелік сауда банкіесі Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақтың» қатысты тиісті қкілдерімен жақтарымен бірге бірлескен группа топ құрып, Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақтың» ақшасын жиып алу жұмысын басқару жүргізуі керек. (2)2. ӨлкелікӨлкелік сауда банкіесі Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақтың» банкіелеріне барып істеуге азырақкөмектесетін адам жіберсіне болады. Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» жағық өлкелікӨлкелік сауда банкеісінде істейтін біраз маманды ұсынуына уге азырақ адам таныстырса болады. (3)3. 1944 жылдың қарашасынан 1945 жылдың 1-шілдесінге дейінгі Үш аймақҮш аймақҮш аймақтағы» банкеілердің қарыз төлеу ұқығықұқығы бойынша қарызды өздері анықтап,уы және оны өлкелікӨлкелік сауда банкіесінің алқалар мәжілісін мәжілісініңашып шешуіне тапсыру керек. 18 шілде. Шынжаң өлкелікӨлкелік үкіметі жора лармүшелерініының екінші мәжілісі: «Шынжаң өлкелікӨлкелік үкіметінің билік жүргізу программасынбағдарламасын» қабылдады. Ол бағдарлама: саяси, ұлт, сыртқы істерСыртқы істер, экономика, қазына, қатынас-тасымал, оқу-ағарту, мәдениет, денсаулық сақтауДенсаулық сақтау сияқты 9 тарау, 85 тармаққа бөлінді. Онда: «Оорталық үкіметтің басшылығы – нда бүкіл өлкенің бейбітшілігіне кепілдік ету. Мемлекеттің тұтастығын қорғау. ДемокартияДемократиялық саясаттыиды іске асыру. Ұлттар ынтымағын күшейту. Үш мұраттық жаңа Шынжаңды көркейтіу ісін орындау жолында ортақ құлшыну» – мақсат етілген. АқыметАхметжан Қасыми мен, Бұрһан бұл билік жүргізу программасына бағдарламаны қуаттадыбелсенді баға берді. 20 шілде. Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақтың» Іле, Тарбағатай, Алтай аймақтарына жолхат іссапар куәлігімен болса баруға болатын нұсқаудың күші жойылғанын, ғана барғызатын белгілеменің күшінен қалдырылғанын, барлық бағыттағы жолдардың ашылғанын, Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» пен Жеті аймақ арасындағы қатынас тасымалдының және сауданың қалпына келтірілгенін жариялады. Шілденің соңы. АқыметАхметжан Қасымидың талап етуінде, ұсынысымен «Шынжаң газетінің» ұйғырша, қазақ ша редаксияредакция бөлімі н негіз етіп, Үрімжініңдегі Н Нанляң орамына көшіріліп әкелініп,да «Шынжаң газетінің» ұйғырша, қазақша газет мекемесі болып құрылды. Ұйғыр Сайран1 мекеме бастығы және бас рекдактор болып тағайындалды. Осыдан соң ұйғырша, қазақша шығатын «Шынжаң газеті» Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ жақтың» пәрменді үгіт құралы болды. Шілде. Ысқақбек МононовМөнөнов «Бейбітшілік бітімінің» қосымша №2 нұсқасын ((2)2) жүзеге асырудың тиянақтандырудың нақты жолын келісу барысында: әдістері жөнінде Тау жый ұуе, Сұң ши лян, Ло кай жя (Ббатыс солтүстік әскери әкімшілік меңгермесініңбасқармасының2 жоғары дәрежелі ақылшыкеңесшісіы), Жау жя жұндерден (Шынжаң қамдау мекемесінің бастығы) сияұты әскери істерді ұйымдастыру ған әскери істер группастобыымен Үрімжіде көп рет бірнеше рет кеңес өткіздісті. Бәрақ,Бірақ екі жақжағы та:Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» ұлттық армиясын бір-бірлеп тексеруден ұткізу, қамдау бөлімшесін құру, киімді, туды бірлікке келтіру, саяси тарбиеші жіберу, командирлерді әкеліп өайта тәрбиелеу және мемлекеттің қорғаныс бөлімдерін Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақтың» шекарасына апару мәселелері жөнінде бір ауызды пікірге келе алмады. Осы күні Құлжада Үш аймақҮш аймақҮш аймақтың» мемлекеттік ән-би, театр үйірмесі Құлжада таратылды. 1 тамыз. Құлжада Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» егін-мал шаруашылық банкіесінің құрылу туралы мәжілісі Құлжада ашылды. Мәжілісте: 3 тараудан, 9 тармақтан тұратыны «Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» егін-мал шаруашылық ұйымдық ережесі» қабылданды. Оның басты-басты мазмұндары мынадай: (1)1. Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» егін-мал шаруашылық банкіесі – Құлжадағ құрылды,. Тарбағатай, Алтай аймақтарында бөлімше банке бөлімшелері құрылды. Аудандарда егін-мал шаруашылық банкіесінің құрылымдарын құруға болады. (2)2. Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» егін-мал шаруашылық банкіесі Іле уәли мекемесінің басшылығында болады. Бірақ,Бірақ барлық кәсібіи бағдардын Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақтың» егін-мал шаруашылық банкіесінің мәслихат кеңесі ақылдасып белгілейді. (3)3. Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақтың» егін-мал шаруашылығвқ банкебанкісінің қаржысы 500 миллион юань болады. Негізінен егін-мал шаруашылығын дамытуға істетіледіжұмсалады. Оның бөлісі бқліс мүлшері мынадай: Іле аймағы – 350, Тарбағатай аймағы – 100, Алтай аймағы – 50 миллион юань. Осыдан соң Тарбағатай, Алтай аймақтық бөлімше банкебанкі бөлімшері мен оныңжәне аудандарда тармақтарыық банкелер құрылды. 10 тамыз. Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақтың» ақша айналым уәкілі Құсайын Таранов пен өлкелікӨлкелік сауда банкебанкісінің бас директоры Ло жы ми, өлкелікӨлкелік қазына меңгермесіҚазына меңгермесініңбасқармасының уәкілі Яң жұң шяң Үш аймақҮш аймақ – «Үш аймақ» пен Жеті аймақтың ақша айналымын бірлікке келтіру мәселесі жөнінде 2-рет кеңес өткізді. Олар ақылдаса келіпып мынаны белгіледі: (1)1. Осы күннен бастап Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» банкебанкісіне қарасты барлық құрылымдарды өлкелікӨлкелік сауда банкебанкісінің қарауына өтедікізу. (2)2. Іле, Тарбағатай, Алтай аймақтарына таратылған ақшаны қайтарып алу жұмысын екі жақжағы бірге атқарадыістеу, сонымен бірге Іле жағық жаңадан таратқан ақшаны да қайтарып алады, оны алмастыруу, үшін бұған қажетті шамамен 440 миллион юань Шынжаң қағаз ақшасы беріледін тез арада беру, сондай-ақ, газетке құлақтандыру шығарып ақшаның екі айдың ішінде толық жиыстналып алыгатыны туралы ырып газетке құлақтандыруалу беріледі. Осы күні өлкелікӨлкелік бірлескен үкіметтің нұсқауына сай:, Тарбағатай уәли мекемесі мен Тарбағатай аймақтық амандық қауіпсіздікті қорғау қолбасшылық штабы Шауешек азат боларда Кеңес одағыКеңес Одағына қашып кеткен Тарбағатай уәли мекемесінің мәнсаптыларын мен өткізіп алатын арнаулы комисиякомиссия құрылды.ып 15 -тамыздан 23- тамызға дейін елге қайтушыларды төрт топқа бөліп өткізіп алатын болды. Олардың амандығынқауіпсіздігін қорғау жұмысын: Тарбағатай 3-жаяу әскер полкіы мен Тарбағатай аймақтық амандық сақтауқауіпсіздікті сақтау қолбасшылық штабы міндетіне алды. Тамыздың бас шені. Жаң жыжұңЖаң жы жұң, АқыметАхметжан Қасыми мен, Бұрһан: лер Үрімжіде Оспан ІсләмИсламұлының уәкілдері Қанатбай мен, Какаш Сұлтандарды қабылдады. Оспан ІсләмИсламұлының уәкілдері Жаң жыжұңЖаң жы жұңға мынадай талаптар қойды: «Қазақтың Үрімжідегі белді адамдарылері ӘАлен жұн уаң, Жанымқан, Сүлеймендер Алтайға барып келіп қызмет істесінп, сөйтіп «Бейбітшілік бітімінің» мазмұндарын толық түсіндіруін үміт өтінетеміз, жергілікті жерде экономикалық қиыншылықғы бар. Бұған көмек берілсіне, шекара қорғанысы маңызды, сондықтан да мемлекет армиясын Алтайға жіберуді өтінеміз». Осыдан кейін Жаң жыжұңЖаң жы жұң Лю мың чұнға: керек жарақ, оқ-дәрі беріп Какашаны қайтаруып, Қанатбайды Үрімжіде алып қалып, ГоминдаңГоминдаң жағымеқпен нақты істер жөнінде жалғасты кеңестірууі қажеттігі жөнінде жасырын бұйрық берді. 15 - -23 тамыз. 15- тамыздан бастап, Кеңес одағыКеңес Одағына қашып кеткен бұрынғы Тарбағатай аймағының мәнсаптылары мен әскерлері және қызметкерлері топ-топқа бөлініп елге қайтты. 21- тамызға дейін Тарбағатай аймақтық амандық сақтауқауіпсіздікті сақтау қолбасшылық штабы болады. адамдарды Үүш топқа бөліп, адам айдауыл қосып беріп, Манасқа жеткізіп салды. 23 -тамызда соңғы топта елге қайтып келе жатқан 400 -дей адам Шауешектің батыс маңынан өткенде бұқараның нәлетіне және мен ұрып-соғуына ұшырады. Бұрынғы Тарбағатай аймақтық сақшы мекемесінің бастығы Сұн шау каң, бұрынғы ГоминдаңГоминдаң 2- -атты әскер полкінің командирыкомандирі Ли жын шың қатарлы 32 мансап иесі тысы сол арамайданда ұрып өлтірілді. Бұл «Шауешек қанды оқиғасы» деп аталды. 16 тамыз. Жаң жыжұңЖаң жы жұң өлкелікӨлкелік бірлескен үкіметтің № 6- -жоралар мәжілісін басқарып ашты. АқыметАхметжан Қасымидың ұсынысына сай, мәжіліс мынандай шешім ы қабылдады: (1)1. ӘАкімбекн қожа – Іле аймағының уәлиі, Әбілқайыр төре, Әнуәр Мұсабаев екеуі – уәлидің орынбасары болды. (2)2. Басбай Шолақұлы Бапин – Тарбағатай аймағының уәлиі, Қасымхоан Сымайлов, Әлімжан Хакімбаев1 екеуі – уәлидің орынбасары болды. (3)3. Оспан ІсләмИсламұлы – Алтай аймағының уәлиі, Шамши Мамиеов, Ләтіп Мұстапа екеуі – уәлидің орынбасары болды. 18 тамыз. Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» төңкерістік жастар одағы орталық комитеті баяндама есеп беру мәжілісін өткіздііп,. Мәсғұтты ерекше ұсыныс етіп, бойынша «Мекен» журналының шығуы және мен оның мақсаты мен маңызы» деген тақырыпта лексиялекция сөйлеттірдібаяндама жасады. Тамыздың орта шені. Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» жағық Ысқақбек МононовМөнөновтіы Сарысүмбеге жіберді. Ол ДәлелқанДәлелхан Сүгірбаевпен бірге Көктоғай жайлауына барып, Оспан ІсләмИсламұлына жалпы жағдайды негізге алу, Үш аймақҮш аймақтүсіндіріп, «Үш аймақты» жақта тұруқолдау және, Сарысүмбеге қайтып барып Алтай уәли мекемесінің қызметін басқару жөнінде нәсихатнасихат өтініш білдірлдіайтты. Оспан ІсіләмИсламұлы бұған ашық позиция ұстаным білдірмеді. Ысқақбек МононовМөнөнов Сарысүмбеге қайтып келген соң, Оспан Ісләм ұлыИсламұлының күдікті екенін ескертіп, оның тұтқиыл шабуыл жасауына төтеп беру үшін Сарысүмбеде ұлттық армияның солтүстік линия шеп соғыс штабын құруды, оның қол астында – Тарғбаыбғатай 3-жаяу әскер полкініңкы, Қобық 2-атты әскер полкініңы, Алтай 3-атты әскер полкінің, Алтай әскери ауруханасы қарадыы болуын, сондай-ақ, Тарбағатайдан бір баталионбатальон алдырып, Алтай 3-атты әскер полкіын күшейтуді ұйғарды. ДәлелқанДәлелхан Сүгірбаевқа солтүстік линия шептегі соғыс штабының қызметіне жауапты болуды тапсырдыұйғарды. жүктеу/скачать 3.86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|