Әдебиет: Келімбетов. Ежелгі дәуір әдебиеті. – А., 1991; Қоңыратбаев Ә., Қоңыратбаев Т. Көне мәдениет жазбалары. – А., 1991; Малов С.Е. Памятники древнетюркской писменности. – М.-Л., 1951; Иоллығ Тегін. Күлтегін. – А., 1986;КляшторныйГ.С.Древнетюркскиеруническиепамятникикакисточник по истории Средней Азии. – М.-Л.,1964.
ОРЫНБЕКОВМұқанмадиярСерікбекұлы (28.07.1946 – 23.02.2006)
– қазақстандық философиялық ғылымның дарынды өкілі О. философия ғылымының, әсіресе қазақ философиясы тарихын зерттеуде өзіндік із қалдырған ғалым, зерттеуші. Оның шығармашылық ізденістері философия және дінтану ғылымдарының өзекті мәселелерін қамтиды. М. Ломоносов атындағы ММУ-ді бітірген соң ғылым мен білім беру жүйесіндегі еңбек жолын Қазақ ССР Ғылым Академиясының Философия және құқық институтында ғылыми қызметкер болып бастады. КСРО Ғы- лым Академиясының аспирантурасында оқып жүрген кезінде табиғаттан берілген дарыны мен ізденімпаздығы, ғылымға құштарлығы айқын көріне бастады. 1967 жылдан бастап ол философия ғылымының өзекті мәселеле- рімен жүйелі түрде айналыса бастады. 1988 жылы «Ғылыми таным дең- гейлері» атты тақырыпта докторлық диссертация қорғады. Еңбек жолын ғылыми қызметкер ретінде бастаған ол аға ғылыми қызметкер, 1991–1995 жж. ҚР ҰҒА Философия институтының Қазақ философиясы бөлімінің меңгерушісі қызметін атқарған кезде жаңадан қолға алына бастаған ұлттық философияны зерттеудің негізгі бағыттарын айқындауға қатысты мақалаларында қазақи ой-сананы зерттеудің бүгіні мен болашағы туралы ой пайымдады. Оның ұйымдастырушы және жетекші ретіндегі қыры қазақ философиясы тарихын Тәуелсіздік кезеңіндегі философиялық ғылымға қойылатын талаптармен үндесіп жатты. Қазақ ұлттық университетінің философия және ғылым әдістемесі кафедрасын басқарған кезінде 1995– 2005 жж. оның ұйымдастырушылық қабілеті жаңа қырынан көріне бастады. Еңбектері: Предфилософия протоказахов. – А.,1994.;Философские воззрениеАбая.–А.,1995;Проблемасубстанциивфилософииинауке.–А.,1972; Ежелгі қазақтың дүниетанымы. – А., 1996; Историяфилософскойи общественноймыслиКазахстана.–А.,1997;ВерованиядревнегоКазахстана.– А., 1997; Духовные основы консолидации казахов. – А., 2001; Қазақ сенімдерінің бастаулары. – А., 2002; Генезис религиозности в Казахстане. – А., 2005.
Ө