Өрт сыныптарында көбікті өрт сөндіру модулінің қолдануы
Өрт сыныбы
|
Жанатын заттар және материалдар (объектілер)
|
Бағалау
|
В2
|
Спиртті, суда ерімейтіндер (С4 және жоғары)
|
өте жақсы
|
А1
|
Қатты заттар, шірумен қосындылар (ағаш,қағаз, тоқыма және т.б.)
|
жақсы
|
А2
|
Қатты заттар, бықсымайтын жанатын заттар (пластмасса, каучук)
|
жақсы
|
|
Резина техникалық бұйымдар
|
жақсы
|
В1
|
Шекті және шексіз көмірсутектер (бензин, мұнай өнімдері, гептан және т.б.)
|
жақсы
|
В2
|
Спиртті суда ерігіштер (С1 – С3)
|
жақсы
|
|
Альдегидтер және кетондар (ацетон және т.б)
|
жақсы
|
|
Суда еритін қышқылдар
|
жақсы
|
|
Қарапайым және күрделі эфирлер (диэликтрикті және т.б)
|
жақсы
|
С
|
Көмірсутекті газдар (метан және т.б)
|
жақсы
|
|
Газдар, сумен араласуда құрылатын заттар (ацетелен және т.б)
|
жақсы
|
Е
|
Транспорттық қосалқы станциялар
|
жақсы
|
С
|
Сутегі
|
ұсынылмайды
|
Е
|
Телефондық түйіндер
|
ұсынылмайды
|
|
Электрлі орталықтар
|
ұсынылмайды
|
|
Электроника
|
ұсынылмайды
|
|
Қолдануға болмайды
|
|
D
|
Жеңіл металдар (магний, алюминий және т.б)
|
|
|
Сілтілі металдар (калий, натрий және т.б)
|
|
|
Алюминий органикалық, литий органикалық құрылымдар
|
|
5) Құрылым үлгі орнату және құбырды қолдану олар кез келген ауырлықты көтеруі тиіс 5-есе көп салмақты қалыптасқан элементке тең.
6) Үлгінің көп болуы.
7) Қайта зарядтар бағасы орташа.
8) Оттығының төмен бағасы.
9) Жүйені орналастыру қиындықсыз болады және өртке қарсы бөлмені қарастырмауға болады.
10) Сапасын жүйе бойынша жіберу үлгідегі өрт сөндіргішті алу, ауыстыру әр түрлі ӨСАЖ және АӨСҚ шығатын, өрт сигнализацияларына қызмет ететін мекенжайлардан алуға болады.
11) Қаражат жағдайы қиын кезде өрт сөндіру ұнтағының сапасын қабылдауға, үнемдеуге болады.
12) Өрт сөндіру арналған негізінде көміртекті газ және өрт сөндіруші ұнтақ «Феникс АВС 70» минералды тыңайтқыш негізінде, құралды экологиялық қауіпсіз және тиімді сөндіруді қамтамсыз етеді, мүлікті сапасына зиян келтірмейді.
13) Үлгі техникалық күтуді кепілді мерзімде қажет етпейді.
Эксперимент көрсетті: көбікті өрт сөндіруде пайдалану көміртек қосылыстарының өрттерін дамуын шектеу қабілеттілігі артты.
Өйткені мәлім, газ (азот,ауа,көміртекті газ) қазіргі таңда көп қолданылуда, сондықтанда өрт сөндіру ұнтақтарының жаңа үлгілері (мысалы: үлгі, ұнтақ, өрт сөндіру «Лавина», «Пламя, НТК) шығарылуда.
Жоғарыда айтылған көбіктер газ баллонға салынылады:
1)су мен көбіктің әрекетесуімен өрттерді сөндіргенде –сөндірілетін жабық күйдегі ғимараттар ішінде баллоннан шыққан газдардан оттегі мөлшері азайып жану тоқтайды (тек қана газдан бөлмеде 15 - 18% заттың жануы тоқтайды);
2)су мен көбіктің әрекетесуімен, алынған қосындылар өрт сөндіруге күшті әсер етеді.
Сулы көбіктің тағы бір ерекшелігі өрт сөндіру кезінде В сыныпты 0,3-ден 1 кг дейін, А сыныбындағы 0,172 кг-нан 0,1 кг дейінгі аралықта аз мөлшерде шығын жұмсауында. Бұл аз құралдармен үлкен материалдық шығындарға жол бермеуге септігін тигізеді.
7.2. Көбікті өрт сөндіру модулінің көлемді мінездемесі
Осы құжат А, В, С сыныпты және өндірістік, қоймалық, тұрмыстық орынжайларда орналасқан кернеулі (ажыратылмаған) электржабдықтардағы, сонымен қатар ашық технологиялық қондырғылар мен алаңдардағы өрттерді жою мен сөндіруге арналған 3.1 дәрежелі импульстық әрекетті .
Көбікті өрт сөндіру модулі ауа келмесе де жана беретін заттарды, сонымен қатар, алюминий, магний, сілтілі және сілтілі-жер металлдарын сөндіруге арналмаған.
Қолданылатын өрт сөндіру ұнтағы адамның киімі мен денесіне зиян келтірмейді, мүлікті бүлдірмейді және кез келген заттың бетінен құрғақ әдіспен жойылады (сүртіп алу немесе шаң сорғышпен).
Модуль автоматты және автономиялы ұнтақты өрт сөндіру қондырғыларының құрамында қолданылады.
2. Техникалық мінездемесі
1-кесте
«А» классты өрттерді сөндіру кезіндегі сөндіру қабілетігі
Қондырғы биіктілігі,м
|
Ауданы,м2
|
Көлемі,м3
|
6
|
40
|
103
|
8
|
49
|
98
|
10
|
49
|
98
|
12
|
53
|
96
|
2-кесте
«В» классты өрттерді сөндіру кезіндегі сөндіру қабілетігі
Қондырғы биіктілігі,м
|
Ауданы,м2
|
Көлемі,м3
|
6
|
25
|
50
|
8
|
35
|
69
|
10
|
29
|
58
|
12
|
25
|
50
|
Құрылысы және жұмыс істеу принципі
3.1 Көбікті өрт сөндіру модулі келесі негізгі элементтерден құралған
- АВС типті өрт сөндіру көбігімен толтырылған корпус (1);
- бекіту алаңына (3а және 3б) екі осьтерімен бекітілетін бекіту торабы (2);
- электрактиваторы бар (ЭА) газогенератор (4);
- шығаратын мембраналы тораб (5).
Сурет 1– КӨСМ конструкциясы
3.2 КӨСМ бекіту торабында (2) екі түйісу тобына арналған РА-10 клемник– 1-орындалу, немесе коммутациялық плата (КП) – 2-орындалу орнатылған.
1- орындалуда көбікті өрт сөндіру модулін іске қосу автоматты түрде жүзеге асырылады (басқару құралдарынан, белгі беру-іске қосу қондырғыларынан және т. б.).
КӨСМ 2-орындалуы қабылдау-бақылау өрт сөндіру құралын және (ППКПУ) «УУРС-ЦП(бп)» басқаруды қолдануға ғана арналған (№2 бағдарламалық қамтамасыз ету долбары). Сонда осы КӨСМ іске қосу сабақтастығының жарамдылығын (үзіктер мен қысқа тұйықталу жоқ екендігі) автоматты түрде бақылау мен индикациялау (коммутациялық платаға қосылған светодиодті қолдана отырып) қамтамасыз етіледі.
КӨСМіске қосу сабақтастығының сұлбасы исп. 13-орын. және 2 орын. тиісінше 2-суретте және 3-суретте келтірілген.
КӨСМ іске қосылуы төмендегідей жүзеге асырылады. Электрактиваторға тоқ серпіні берілгенде корпуста қысым көтеріледі, мембрана жыртылып өрт сөндіргіш ұнтақ от аймағына шашылады.
Қауіпсіздік шаралары. Сақтау және тасымалдау
Қауіпсіздік шаралары
КӨСМ пайдалануға рұхсат берілген тұлғалар осы құжаттың талаптарын үйреніп орындауға тиіс.
Тыйым салынады:
- механикалық ақауы бар КӨСМ пайдалануға (корпус, мембрана зақымданса және т.б.);
- шығарушы кәсіпорынмен келіспей немесе оның өкілін қатыстырмай қандайда-бір отпен сынақтан өткізуге;
- 20 мА аса тоқпен модулді іске қосу сабақтастығына тексеріс жасауға;
- модулден сыртқы электр желілерін ағытып тастамай кез келген жөндеу жұмыстарын орындауға.
Жол берілмейді:
- модулдерді жылыту құралдарынан жақын маңайда сақтауға және орналастыруға;
Модулді орнату кезінде, жоғары биіктіктерде жұмыстар жүргізу кезінде техникалық қауіпсіздікті сақтау қажет.
Модулді қосымша тоқ қондырғыларына қосу кезінде ол қондырғы тоқтан ажыратулы болуы қажет.
Технологиялық түйістіру ЭА РА-10
Іске қосу тізбесінен 4
Модулдерді зарядтау, қайта зарядтау және куәліктендіру жасап шығарушы кәсіпорынның осы мақсатқа арналып арнайы бөлінген және жабдықталған орындарында, ҰӨМ немесе Мемлекеттік өрт сөндіру қызметінің осы жұмыс түрін жүргізуге берген лицензиясы бар өрт сөндіру құралдарына техникалық қызмет көрсету станцияларында жүргізілуі тиіс.
Сақтау және тасымалдау
Модулдер жасап шығарушы кәсіпорындардан картон корапқа салынып жеткізіледі.
Жасап шығарушы кәсіпорынның қорабына салынған модулдерді көліктің барлық түрлерімен кез келген қашықтыққа Жүк тасу ережелерін сақтай отырып тасымалдауға болады.
Сақтау және тасымалдау кезінде КӨСМ тік күйінде болуы қажет (мембраналық торабы астында).
Жасап шығарушы кәсіпорынның қорабында модулдерді үюдің биіктігі 5 қатардан аспауға тиіс.
Модулді жұмыс істеуге дайындау
Модулді қораптан шығарып мұқият қарап, оның бүтіндігі мен пломбыларын тексереміз.
КӨСМ орналастыру орнын белгілейміз. Орын жайды қорғау аймағы, қорғалатын аймақтың ортасында орналасқан бір модулдің қорғау аймағынан аспауға тиіс Аумағы үлкен орынжайларды қорғау кезінде модулдер қорғау аумағының конфигурациясына сәйкес «А» және «В» сыныпты өрт ошақтары бойынша орналастырылады.
Сонымен қатар, есептер жүргізу кезінде түтін шығару жүйесі бар объектілерде модулдің қорғау аумағы 20% төмендетіліп қолданылуы қажет. Ағымды және сорғыш желдеткіштердің жұмысы модулдің тиімділігіне әсер етпейді.
«А» классты өрт ошақтарындағы аймақтарды қорғау конфигурациясы.
«В» классты өрт ошақтарындағы аймақтарды қорғау конфигурациясы.
Техникалық қызмет көрсету
Көбікті өрт сөндіру модуліне арнайы техникалық қызмет көрсету талап етілмейді.
Тоқсанына бір рет КӨСМ сырттай көзбен қарап зақымдары мен өзгерістері тексеріледі. Ақаулар (майысу, зақымдану және т.б.) анықталған жағдайда модул ауыстырылуы тиіс.
Өрт сөндіру көбігін ауыстыру жылда бір рет жүргізіледі.
Іске қосылғаннан және куәліктендірілгеннен кейін өрт сөндіру көбігінің сапасын тексеру, КӨСМ қайта зарядтау жұмыстары EEгu1080 жасап шығарушы кәсіпорымен немесе аталған жұмыстармен айналысуға лицензиясы бар мамандандырылған ұйымдармен жүргізілуі тиіс.
Жалпы жағдайын есептеу бойынша көбіктік өрт сөндіру типін орнату
А) Шығыс деректермен есептеуді және жобалауды орнату үшін
• бөлмелердің геометриялық өлшемдері (көлемі, құрылымдардың қоршалған ауданы, биіктігі);
• қоршалған құрылымдардағы ашық ойықтардың ауданы және ылғалдылығы;
• бөлмеде орналасқан заттардың, материалдың тізбесі өрт қауіпін көрсеткіштері өрт сыныптары оларға сәйкес
• типі, өрт сөндіру жүктемелердің ауқымы мен схемасын орнату;
• жүйелі желдеткіштің мінездемесі, ауа тазартылуы, ауалы жылу беруі;
• технологиялық құрылғылардың мінездемесі және орын басуы;
• барлық адамдары мен оларды құтқару жолдары;
• модульдерге техникалық құжаттар.
Б) Есептеудің белгілеуін жағу үшін:
• өрт сөндіруге арналған модульдер саны;
• қолдағы арнайы құтқару уақыты;
• белгіленген жұмыс уақыты;
• типі мен керекті мәлімдеулердің санын қамтамасыз ету үшін, қайнар тамағын орнату керек .
7.3. Есептеудің әдістемесі, модульдер саны ұнтақтық өрт сөндіру үшін модульдерді орнату
Қорғалатын көлемнің сөндірілуі
Барлық қорғалатын көлемді сөндіру
Модульдер саны үшін бөлменің қорғау көлемін мына формула арқылы анықтаймыз:
N - модульдер саны, қорғалатын бөлмелер үшін арналған;
Vn - бөлмелердің қорғалатын көлемі, м3;
VH - көлем, сайланған типтің бір модульмен қорғалатыны, модульде техникалық құжаттарда анықталады, м3;
= 1...1,2 - ұнтақты ыдыратудағы теңсіздік коэффиценті
Жайғастыру арқылы саптамалық-шашыратқыш шекарада барынша көп жіберу биіктігі k 1= 1,2 немесе модульде құжаттама арқылы анықталады.
k1 = 1,2 қор коэффиценті, өрт шығару орнынан саялы ескеріледі, ауданның тәуелділігіне қатысты, S3 жабдығымен саялы, Sy қорғалатын ауданынан, және мына формула арқылы анықталады:
арқылы ,
S3 - саялы ауданы-қорғалатын жердің ауданы сияқты анықталады, өрттің пайда болу мүмкіншілігін, көбіктің қимылы саптамалық-шашыратқыштан көбіктің элементтеріне түзу сызықпен бөгет жасайды.
арқылы қосымша модульдердің орнатылуы ұсынылады, осы Sy шартты тиянақты орындаса k2 1-ге теңеледі.
k3 - коэффицент, өрт сөндіретін өзгерістін, қарым-қатынаспен жанармай затында қолданылатын А-76 бензинімен салыстырғанда байланыс аясында қорғалады 5.1 кестесі арқылы анықталады.
k4 - герметикалық емес бөлмелердің дәрежесінің коэффиценті.
= 1 + В Fнег , (5.3)
Мұнда, Fнег = F/ Fпом - герметик емес ауданның қосындысының қатынасы (ойық, жарық).
Fк - бөлмелердің жоғарғы Fпом, В коэффиценті мына графикпен анықталады, п. 1.2 [20]
Fнег - бөлімшенің төменгі жақтағы герметик емес ауданы;
Fв - бөлімшенің жоғарғы жақтағы герметик емес ауданы;
F - герметик емес ауданның қосындысы.
Өрт сөндіргіш импульсын құрғанда В коэффиценті модуль құжатымен анықталады.
Өрт сөндірудің локалдық мөлшері
Есептеу іспеттесте жүргізіледі, бүкіл мөлшерімен өрт сөндіруді есептеуге алу пп.9.12 - 9.14 [20].
Vн - локалдық көлем, бір ғана модульмен қорғалатын, модуль құжаттары арқылы анықталады.
Vз - қорғау объектісі, объектінің мөлшері ретінде анықталады, 15% үлкейтілген.
Локалдық сөндіруде = 1,3 мөлшері қолданылады, басқа мағыналар қолданылады, модульдың құжаттарына ауыстырылған.
- коэффицентінің есептеуінде В графикалық коэффицент арқылы анықталады
Бүкіл аудан бойынша сөндіру
Модельдер саны, аудан бойынша қорғалатын бөлімдердің өрт сөндіру үшін келесі формуламен анықталады (5.4):
, (5.4)
N-модульдер саны;
Sy - қорғалатын бөлменің ауданы, құрылымдармен, қабырғалармен қоршалғандығы шектеулі, м2;
– қорғалатын бөлменің ауданы, сайланған типтің бір модульмен қорғалатыны, модульде техникалық құжаттарда анықталады, м2;
= 1...1,2 - көбікті ыдыратудағы теңсіздік коэффиценті
Жайғастыру арқылы саптамалық-шашыратқыш шекарада барынша көп жіберу биіктігі k4 = 1,2 немесе модульде құжаттама арқылы анықталады Локальді өрт сөндіру алаңы
Есептеу іспеттесте жүргізіледі, бүкіл мөлшерімен өрт сөндіруді есептеуге алу пп.9.12 - 9.14 [20].
- локалдық ауданы, бір ғана модульмен қорғалатын, модуль құжаттары арқылы анықталады.
Локалдық сөндіруде = 1,3 мөлшері қолданылады, басқа мағыналар қолданылады, модульдың құжаттарына ауыстырылған.
Sн ретінде В классы ошағының максималды ранг ауданы алынады, оны сөндіру берілген модульмен қамтамасың етіледі (модульға құжат бойынша анықталады, м2)
Модуль санын есептеген кезде бөлінді санды алған жағдайда соңғы сан ретінде тізім бөйынша келесі бүтін сан алынады.
Қорғалып жатқан объекттің құрылысты және технологиялық ерепшеліктерік ескеріп (жобада негіздеп) аймақпен қорғауды қамтамасыз ететін алгоритмдар бөйынша модульдерді іспе қосуға рұқсат етіледі. Бұл жағдайда қорғалған аймақ ретінде жабалы (өтулер және т.б) немесе құралысты (жанбайтык қабырғалар, аражабқыштар және т.б) шешімдермен көрсетілген аудан бөлігік алады. Осы кезде қондырғы өрттіқ қорғалып жатқан аймақ шепарасынан таралуына жол беруі керек, ол қодырғының инерциялығын және өрттің таралу жылдамдығын (жанғыш материалдың нақты түрі үшін) ескеріп есептеледі.
Кесте 5.1
Әр түрлі заттарды сөндірген кезде өрт сөндіргіш көбіктің салыстырмалы нәтижелігінің коэффициенті k3
№ р/н
|
Жанармай қолданылысы
|
Сөндіруге арналған өрттің ұнтағы А, В, С
|
Сөндіруге арналған өрттің ұнтағы В, С
|
1
|
Бензин А-76
|
1
|
0,9
|
2
|
Жанармай майы
|
0,9
|
0,8
|
3
|
Трансформалдық майы
|
0,8
|
0,8
|
4
|
Бензол
|
1,1
|
1
|
5
|
Изопропанол
|
1,2
|
1,1
|
6
|
Ағаш өнімі
|
1,0 (2,0)
|
-
|
7
|
Резеңке
|
1,0 (1,5)
|
-
|
Кестеде 5.1 жақшанының ішінде п.п. 9.5, 9.6 [20] қондырғылары мен текқана қолдан існе қосу қондырғылары үшін k3 коэффииентінің мәндері көрсетілген.
Қорытынды
Атырау жылу энергия орталығы Атырау мұнай өңдеу зауытының технологиялық қондырғыларының бір бөлігі болып табылады және зауыттың электр және жылу жүктемесі, 23-тен 24 МВт-қа дейін тұтынылатын электр энергиясының қолданыстағы өндірістік процесс бірлік бөлігін жабу үшін пайдаланылады.
АЖЭО келесі нысандарының құрылысын көздейді:
- Ескі бас ғимарат мақсаттарда 4 қазандықтарды ауыстыру;
- 12 МВт турбоагрегатты орнату бойынша жұмыстар кешені.
2012 жылдың желтоқсан айында жоба бойынша жұмыстар: «4 қазандықтарды орнату», нысан пайдалануға берілді.
2013 жылы жұмыстар аяқталып және 12 МВт бу турбина кешені пайдалануға берілді
Қолданылған әдебиеттер
1.Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 16 қаңтардағы N 14 Қаулысымен бекітілген " Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар " техникалық регламенті.
2. Грушевский Б.В. и др. Пожарная профилактика в строительстве. -М.:: Стройиздат, 1989.-368 с.
3. Ройтман М.Я. Противопожарное нормирование в строительстве. -М.: Стройиздат, 1985.-590 с.
4. Ройтман М.Я. Пожарная профилактика в строительстве. -М.: Стройиздат, 1978.-368с.
ГОСТ 12.1.004-91. Пожарная безопасность. Общие требования.Государственный комитет по стандартам. - М.:1992-80 с.
7. Рекомендации по расчету вентиляционных противодымной защиты общественных зданий. - М.: Стройиздат, 1987.-32 с.
9. СНиП 04.03.42-2006. Отопление, вентиляция и кондиционирование. -Астана: 2006.
10. Грушевский Б.В. Пожарная профилактика в строительстве. М.:1989 г.
11. ҚР ҚНжЕ 4.01.02-2009. «Сумен жабдықтау. Сыртқы тораптар және имараттар».
12. Руководство по расчету основных показателей пожаровзрывоопасности веществ и материалов, М – 1985г.
13. В.И. Крюков «Эксплуатация электроустановок объектов жилищно –коммунального хозяйства», М:Стройиздат,1989г.
14. Клубань B.C. и др. Пожарная безопасность предприятий промышленности и агропромышленного корпуса. –М.: Стройиздат, 1987.
15. Пожаровзрывоопасность веществ и материалов и средства их тушения. Справочное издание в 2 книгах. Баратов А.Н. и др.- М.: Химия, 1990, 496 с.
16. Пособие по определению пределов огнестойкости конструкций, пределов распространения огня по конструкциям и групп возгораемости материалов. М.: Стройиздат, 1985, 60 с.
17. ГОСТ 12.1.004-91 Пожарная безопасность. Общие требования.- М.: Госстандарт, 77.
18. СНиП РК 2.02.05-2009 Пожарная безопасность зданий и сооружений.
Достарыңызбен бөлісу: |