Харажатларни туркумлаш ва уларнинг ҳисоби

• Харажатларни туркумлаш ва уларнинг ҳисоби
• 1. Харажатлар ҳақида тушунча ва уларнинг турли хил белгиларига қараб туркумланиши
• 2. Ишлаб чиқариш харажатларини асосий ва ёрдамчи ишлаб чиқаришлар бўйича ҳисобга олишни ташкил этиш
• 3. Жавобгарлик марказлари бўйича харажатлар ҳисобини ташкил этиш

Корхонанинг ишлаб чиқариш харажатлари деб, маҳсулотни ишлаб чиқариш билан боғлиқ харажатларга айтилади. Уларга хом-ашё, материал, ёқилғи, амортизация ажратмаси, ишчи-хизматчиларга иш ҳақи ва маҳсулот ишлаб чиқариш билан боғлиқ бошқа харажатлар киради.

• Корхонанинг ишлаб чиқариш харажатлари деб, маҳсулотни ишлаб чиқариш билан боғлиқ харажатларга айтилади. Уларга хом-ашё, материал, ёқилғи, амортизация ажратмаси, ишчи-хизматчиларга иш ҳақи ва маҳсулот ишлаб чиқариш билан боғлиқ бошқа харажатлар киради.
• Агар бир хил маҳсулот ишлаб чиқариш билан боғлиқ харажатларнинг жами суммасини ишлаб чиқарилган маҳсулот сонига тақсимласак, ишлаб чиқарилган бир бирлик маҳсулотнинг таннархини топамиз. Таннарх кўрсаткичи корхона фаолиятида муҳим сифат кўрсаткичларидан бири ҳисобланади. У қанча паст бўлса, ишлаб чиқариш рентабеллиги шунча юқори бўлади.
• Харажатлар ҳисоби олдида қуйидаги вазифалар туради:
• корхона фаолияти билан боғлиқ барча харажатларни ўз вақтида тўлалигича ҳисобга олиш;
• харажатлар ҳақидаги маълумотларни алоҳида ҳисоб варақаларида ҳамда ҳисобот шаклларида тўғри акс эттириш ва солиқларни ҳисоблаш учун етарли даражадаги ишончли маълумотлар билан таъминлаш

Маҳсулот ишлаб чиқариш харажатларининг гуруҳланиши

• Маҳсулот ишлаб чиқариш харажатларининг гуруҳланиши

Низомга асосланган ҳолда барча харажат моддаларини қуйидагича ифодалаш мумкин:

• Низомга асосланган ҳолда барча харажат моддаларини қуйидагича ифодалаш мумкин:
• Маҳсулотларни ишлаб чиқариш таннархига киритиладиган харажатлар:
• бевосита ва билвосита моддий харажатлар;
• бевосита ва билвосита меҳнат харажатлари;
• бошқа бевосита ва билвосита харажатлар, шу жумладан ишлаб чиқариш йўналишидаги устама харажатлар.
• Давр харажатлари:
• сотиш харажатлари;
• маъмурий харажатлар;
• бошқа операцион харажатлар ва зарарлар.
• Молиявий фаолият бўйича харажатлар:
• фоизлар бўйича харажатлар;
• хорижий валюта операцияларида юзага келадиган салбий курс фарқлари;
• қимматли қоғозларга қўйилган маблағларни қайта баҳолаш;
• молиявий фаолият бўйича харажатлар.
• Фавқулодда зарарлар.