Хоторнские эксперименты Элтоном Мейо
Ақ шляпа
Хоторн эксперименті жұмысшылардың еңбек жағдайын зерттеу мақсатында 1928 жылы АҚШ-тың Хоторн қаласындағы Western Electric зауытында Элтон Мэйо бастаған ғалымдар тобы жүргізген әлеуметтік-психологиялық эксперименттер сериясын қамтиды. Ғалымдар еңбек жағдайлары оның тиімділігіне қалай әсер ететініне және, әрине, оны қалай жақсартуға болатынына, ең аз шығынмен жақсырақ болатынына қызығушылық танытты.
Қара шляпа
Хоторн эксперименттерініңкемшіліктері:
* Жұмыс ортасының маңызды қасиеттерін анықтау қиын, өйткеніолардыңкейбіреулеріішкі, мысалы, ұйымдинамикасы.
* Өнімділікмоделіндегі A, b және c параметрлерініңквантификациясы да өтесубъективтіжәнеменеджменттіңтүсінігінебайланысты.
* Маңызды жұмыс қасиеттері динамикалық және нақты жағдайды көрсету үшін модель үнеміжаңарудықажететеді.
* Жалпыалғанда, өнімділікмоделініңдәлдігіменеджердіңпайымдауыменжәнетүсінігіменбайланысты.
Сары шляпа
ХОТОРН эксперименттерінің артықшылықтары:
• Әдіс қызметкерлердің мүдделерін нақтыанықтауғамүмкіндікбереді.
• Олдұрысжәнедәл үлгілеу арқылы өнімділік мәселелерін тұрақтыжәнеұзақмерзімдітүрдешешеді.
• Басшылықұзақмерзімдіжоспарлаукезіндежұмыс жағдайын бағалауға жүйелілік әкеледі.
Қызыл шляпа Хоторн зерттеулерінің нәтижелері көптеген сынға ұшырады. Кейбір психологтар, атап айтқанда, С.Милграмм, Хоторн әсерін назарға және қызығушылыққа ризашылықпен емес, қорқынышпен түсіндірді. Милграммның айтуынша, Western Electric жұмысшылары психологтарды тыңшылар деп ойлады, сондықтан олар өндіріс процесіне нұқсан келтірді деп күдіктенбеу үшін барынша жұмыс істеді.
Зерттеушілер сонымен қатар зерттеудің кейбір кезеңдерінде ортақ іске үлес қосқысы келмейтін дұшпандық қызметкерлердің табылғанын анықтады.
Көк шляпа
Негізгі міндет физикалық жұмыс жағдайлары мен Еңбек өнімділігі арасындағы байланысты анықтау болды. Экспериментке қатысушылар әдеттегіден гөрі басқаша әрекет етеді, тек олардың экспериментке қатысы бар екенін түсіну арқылы. Эксперимент нәтижесінде әлеуметтік-психологиялық климат жағдайларының өзгеруі өндіріс процесінің көптеген техникалық аспектілеріне қарағанда өнімділікке көбірек әсер ететіндігі дәлелденді. Мэйоның айтуынша, қыздар тобында өндірістің өсуі демалыс үзілістерін енгізумен емес, жаңа жағдайды ұнататындығымен, оларға деген қызығушылықтың артуымен байланысты.
Жасыл шляпа
Бұл эксперименттің мәні персоналды мотвациялау болып табылады. Яғни персоналды тек жұмыс істеуге ғана емес, ең алдымен, осы ұйымда жұмыс істеуге, өз қызметінде жоғары нәтижелерге қол жеткізуге, жұмысына адал болуға ынталандыратын шаралар жасау.
Мотивациялайтын идеялар:
1) Материалдық мотивация.
Қосымша артықшылықтар.(қызметкерлер мен отбасы мүшелерін медициналық сақтандыру; - қосымша демалыстарды төлеу; - тамақ үшін төлем; - жұмысшыларға несиелер, несиелер беру; - тасымалдау шығындарын өтеу; - компанияның тауарларына/қызметтеріне жеңілдіктер;)
Материалдық емес мотивация (Team building немесе тренингтер, конференциялар, жалпы жиналыстар, корпоративтік мерекелер, қызметкерлерді жетістіктерімен құттықтау, Жарыстар, Мерекелік құттықтаулар, сыйлықтар)
Достарыңызбен бөлісу: |