Жүйке тінінің жасушаларының биохимиялық сипаттамасы.
Жуйке улпасы орталык жуйке жуйесінен жоне шеткері жаткан жуйке жуйссінен турады. Орталык жуйке жуйесінін озі мидан жоне жулыннан куралады. Жуйке жуйесі жуйке клеткаларынан - нейрондардан куралган.
Нейроннын курылымы жене кызметі баска клеткалардан озгеше болады.
Жуйке жуйссінін негізгі кызметі - хабарды тез де дел беру. Оны нейрондар аткарады. Нейрондарды ерекше физиологиялык касеттері бар. Олар: тітіркенгіштігі, козгыштыгы жене өткізгіштігі. Баска созбен айтканда, нейрондар сырткы ортанын хабарын кабылдап, оган жауап бере білу.
Табигатта кездесстін материянын ен жогары турі - адам миы. Адам миы аса коп жоне шырмалган жуйке торынан турады. Нейрондардын аркайсысы синапстардын кемегімен коптеген, тіпті мындаған баска нейрондармен байланысады. Жуйке жуйесіндегі әр нейрон белгілі бір кызмет аткарады.
Мотонейрондар (козғағыш нейрондар) электр хабарын береді. Ол белгілі бір булшык еттердін жиырылуы ушін хабар болады. Сенсорлык нейрондар (сезімтал нейрондар) тітіркенґіштер жөнінде хабар береді. Мысалы, жарык, химиялык зат, механикалык әсер сиякты коздыргыштардын дененін белгілі бір бөлігіне әсерін білдіреді. Интернейрондардын (устеме нейрондардын) хабарлары әр турлі жердін информациясын жинактап корытындылау жене оган жауап импульс дайындау турінде болады. Организмнін бір бөлігінде пайда болган хабар екінші бөлікке 100 м/с жылдамдыкен тарайды.
Жуйке клеткалары әдетте косымша көмекші клеткалардын коршауында турады. Олар глиалдык клеткалар деп аталады. Глиалдык клеткалар әр турлі жене олардын саны нейрондар санынан 5-10 есе кеп. Ол клеткалар нейрондар мен кан капиллярлары арасындары кеністікті толтырады. Олардын кейбіреулері миелин синтездейді. Глиалдык клеткалар, сірә, нейрондар ушін суйеніш жоне корганыш кызметін аткаратын, сондай-ак оларды коректік заттармен камтамасыз ететін болса керек.
Орталық жүйке жүйесінің биохимиясы 1-31 сурактар киред
Достарыңызбен бөлісу: |